Dni Pamięci Pawiaka. "Nie możemy zapominać o osobach, z których cierpieniem związane jest to miejsce"
2021-10-06, 14:52
Wykłady, programy historyczno-artystyczno-edukacyjne, kuratorskie zwiedzanie wystaw oraz uroczysty koncert w 100. rocznicę urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego to wydarzenia, które odbywają się w Dniach Pamięci Pawiaka.
Uroczystości zaplanowano od 6 do 9 października w Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa w alei Szucha, a także w oddziałach Muzeum Niepodległości. Kierownik Muzeum Więzienia Pawiak w Warszawie Joanna Gierczyńska podkreśliła, że Dni Pamięci Pawiaka, obchodzone od ponad 20 lat, są najważniejszym cyklicznym wydarzeniem ku przestrodze.
Powiązany Artykuł
Historia Mariana Karczewskiego. "Człowiek traktowany był gorzej od bydlęcia"
- Pawiak upamiętnia dawne warszawskie więzienie, które powstało w latach trzydziestych XIX wieku. Na początku było to więzienie przeznaczone dla więźniów kryminalnych, a później pierwszymi więźniami byli uczestnicy powstania styczniowego - podkreśliła Joanna Gierczyńska.
Posłuchaj
- I tak sytuacja trwała aż do wybuchu Powstania Warszawskiego. Najgorszą sławą okryło się więzienie w okresie II wojny światowej. Wtedy przez Pawiak przeszło około stu tysięcy więźniów, blisko trzydzieści siedem tysięcy osób zginęło i około sześćdziesięciu tysięcy osób wywieziono do niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych - zaznaczyła.
- Zamach na Franza Bürkla, bestialskiego oprawcę z Pawiaka
- Ostatnie dni katowni Gestapo. 77. rocznica likwidacji więzienia na Pawiaku
Musimy pamiętać o jednostkowych losach
Powiązany Artykuł
Zamach na kata Warszawy
Tegoroczne Dni Pamięci Pawiaka rozpoczął wykład profesora Piotra Madajczyka z Instytutu Studiów Politycznych PAN "Pawiak. Narzędzie represji czy ludobójstwa". Profesor Madajczyk przedstawił zgromadzonej podczas wydarzenia młodzieży historię indywidualnego męczeństwa więźniów Pawiaka.
- Zamierzenie było takie, żeby pamiętać o indywidualnych osobach, z których cierpieniem związane jest to miejsce. To przecież sto tysięcy osób, które przeszło, które były w nieludzkich warunkach przetrzymywane. To jest kilkakrotnie więcej więźniów niż przed wojną. Więzienie funkcjonowało przed wojną również jako polskie, a wcześniej jako rosyjskie więzienie. Było potworne zagęszczenie, znęcanie się, tortury. O tych jednostkowych losach musimy pamiętać, bo to jest ta podstawa - podkreślił profesor Piotr Madajczyk.
Posłuchaj
Pomiędzy wykładami zaprezentowano program historyczno-artystyczny "Jesteśmy tu na chwilę" - z wykorzystaniem nagrań z relacjami byłych więźniów Pawiaka. Reżyser przedstawienia Maria Reif zaznaczyła, że ślady historii są bardzo ważne.
- Ta audycja ma pokazać, że te ślady historii, może krótkie dla niektórych, ale są bardzo ważne. Musimy pamiętać, że wszyscy jesteśmy tu na chwilę. Historia zatacza koło i obyśmy nigdy nie musieli już przeżywać wojny. Pawiak jest takim miejscem pamięci i taką przestrogą dla wszystkich, jak to powiedział jeden z kombatantów: "żeby człowiek był dla człowieka - człowiekiem" - zaznaczyła Maria Reif.
Posłuchaj
Wydarzenia towarzyszące
W czwartek 7 października w Mauzoleum Walki i Męczeństwa w alei Szucha cykl trzech prezentacji historyczno-edukacyjnych "Niechaj tylko to jedno pamiętają o nas, żeśmy padli za wolność, aby była prawem…". To program przygotowany wspólnie z rekonstruktorami ze Stowarzyszenia Pasjonatów Historii Warszawy 1939-1945 i Ministerstwem Edukacji Narodowej, pokazujący okupacyjną historię niemieckiej dzielnicy oraz dzieje katowni gestapo w alei Szucha 25 przy pomocy oryginalnych rekwizytów: mundurów, motocykli, samochodu, zasieków z drutu kolczastego, budki wartowniczej.
Celebrowana będzie też msza święta o godzinie 18.30 w kościele Najświętszego Zbawiciela w intencji ofiar więzienia Pawiak i katowni gestapo w alei Szucha 25. Dni Pamięci Pawiaka zwieńczy sobotni koncert "Niebo złote ci otworzę…" - w 100. rocznicę urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
Szczegółowy program wydarzenia dostępny jest na stronie muzeum-niepodległosci.pl. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.
Patronem medialnym wydarzenia jest między innymi Polskie Radio.
st