42 lata od podpisania Porozumienia Jastrzębskiego. Obchody z udziałem premiera
2022-09-03, 05:56
42 lata temu, 3 września 1980 roku, rząd PRL podpisał porozumienie ze strajkującymi w Jastrzębiu-Zdroju. Było ono trzecim - po gdańskim i szczecińskim - dokumentem, zawartym wówczas między władzą a protestującymi robotnikami. W obchodach rocznicy zawarcia porozumienia weźmie udział premier Mateusz Morawiecki.
Rocznicowe uroczystości rozpoczną się poranną mszą św. w jastrzębskim kościele pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła. Przewodniczyć będzie i homilię wygłosi katowicki biskup Grzegorz Olszowski.
Następnie uczestnicy obchodów przejadą przed pomnik Porozumienia Jastrzębskiego przy kopalni Zofiówka, gdzie złożą kwiaty. Jak zapowiada śląsko-dąbrowska Solidarność, udział w uroczystościach wezmą m.in. premier Mateusz Morawiecki oraz lider Solidarności Piotr Duda.
Trzecie, finalne porozumienie opozycji z rządem PRL
Porozumienie Jastrzębskie było dopełnieniem porozumień zawartych w sierpniu 1980 r. między ówczesną władzą a strajkującymi robotnikami. Oprócz poparcia wszystkich 21 postulatów gdańskich górnicy wywalczyli między innymi zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w kopalniach, który oznaczał konieczność pracy przez 7 dni w tygodniu, wolne soboty dla całej Polski oraz podnoszenie zarobków w ślad za wzrostem kosztów utrzymania. Władze zgodziły się też na wiele branżowych postulatów pracowników kopalni.
Wcześniej, w nocy z 27 na 28 sierpnia 1980 roku zastrajkowało około tysiąca górników w Kopalni Węgla Kamiennego "Manifest Lipcowy" (późniejsza nazwa "Zofiówka", obecnie jest to część KWK Borynia-Zofiówka). Protest rozszerzył się na cały Śląsk. Powołano pierwszy na Śląsku Międzyzakładowy Komitet Strajkowy - MKS. Do kopalni przyjechała delegacja rządowa. Na przełomie sierpnia i września protestowało już 100 tysięcy ludzi.
3 września 1980 roku w Jastrzębiu-Zdroju przy KWK "Manifest Lipcowy" zostało zawarte porozumienie między Komisją Rządową, której przewodniczył wicepremier Aleksander Kopeć, i Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z przewodniczącym Jarosławem Sienkiewiczem.
Posłuchaj
- Jastrzębie 1980. "Gwóźdź do trumny ekipy Gierka"
- Premier Morawiecki: 42 lata temu powstał ruch, który przyczynił się do bezkrwawego obalenia systemu
Danuta Wałęsa mówi o kradzieży i niszczeniu "Solidarności". Mosiński: powinna bardziej ważyć słowa - zobacz nagranie video z rozmowy
Sierpień 80 w liczbach. Fot.: Polska Agencja Prasowa ; Tekst: Szymon Antosik; Grafika: Grzegorz Lipiński mbl