Dziś Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Święto obchodzimy już po raz drugi
2023-06-20, 06:00
We wtorek 20 czerwca już po raz drugi obchodzimy Narodowy Dzień Powstań Śląskich, ustanowiony przez Sejm w ubiegłym (2022) roku. Święto honoruje uczestników trzech Powstań Śląskich, którzy w latach 1919-1921 wywalczyli przyłączenie części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczypospolitej.
Data 20 czerwca upamiętnia wjechanie w 1922 roku polskich wojsk do Katowic. Tego dnia nasze oddziały rozpoczęły wkraczanie na przyznane Polsce terytorium, i - witane przez mieszkańców - przeszły granicę w okolicy Szopienic, które dziś są dzielnicą Katowic. Niedługo potem, 16 lipca tego samego roku, został podpisany akt włączenia ziem śląskich do Rzeczypospolitej.
Górny Śląsk po zaborach - trudne losy regionu
Losy Górnego Śląska - zamieszkanego przez ludność polską i niemiecką - po latach zaborów i przynależności do Prus, ważyły się od uzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. W okresie formowania się naszej państwowości, czyli w latach 1919-1921 wybuchły tam trzy powstania. Były spowodowane rozczarowaniem ludności polskiej plebiscytem w sprawie granic tego regionu, zarządzonym w traktacie wersalskim, kończącym I wojnę światową. Zbrojne zrywy udokumentowały na zawsze polskość tych ziem i pozostały w pamięci kolejnych pokoleń.
I powstanie śląskie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, trwało do 24 sierpnia. W walkach wzięło udział około 23 tysiące powstańców, którzy stawili opór 55 tysiącom żołnierzy niemieckich. II powstanie trwało od 19 do 25 sierpnia 1920 roku i udaremniło Niemcom plany siłowego zagarnięcia Górnego Śląska. Pokazało także bohaterstwo i patriotyzm Polaków oraz ich nieustępliwość wobec wroga. Najdłuższe, III powstanie, na czele którego stanął Wojciech Korfanty, trwało ponad dwa miesiące - od 2 maja do 5 lipca 1921 roku. W walkach wzięło udział około 60 tysięcy Polaków, poległo około 2 tysięcy.
Narodowy Dzień Powstań Śląskich obchodzimy już po raz drugi
W wyniku III powstania Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z terenu objętego plebiscytem do Polski przyłączono 29 procent obszaru i 46 procent ludności. U nas znalazły się między innymi Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta, czyli dzisiejszy Chorzów, a także Rybnik, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Przyznano nam teren lepiej uprzemysłowiony, na którym znajdowała się większość kopalń i hut, a to miało ogromne znaczenie dla rozwoju II Rzeczypospolitej.
15 maja 1922 roku został podpisany polsko-niemiecki układ potwierdzający podział Górnego Śląska. 20 czerwca 1922 roku na Śląsk wkroczyły oddziały Wojska Polskiego na czele z generałem Stanisławem Szeptyckim. Na moście w Szopienicach witały ich rzesze ludzi, wśród nich wojewoda śląski Józef Rymer oraz Wojciech Korfanty, działacz narodowy i przywódca III powstania śląskiego. 16 lipca 1922 roku w Katowicach odbyła się uroczystość zjednoczenia Górnego Śląska z Polską przez symboliczne przejęcie ziemi śląskiej przez rząd RP.
Narodowy Dzień Powstań Śląskich został uchwalony specjalną ustawą z 12 maja 2022 roku, z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy, który podpisał dokument 7 czerwca. Jest to święto państwowe niebędące dniem wolnym od pracy.
Posłuchaj
IAR/jmo