Ogromna większość uczniów boi się matematyki. Jak sobie z tym radzić? "To jak z grami RPG"

Według raportu przygotowanego przez badaczy skupionych wokół projektu EduNav, 92,7 proc. uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych doświadcza lęku związanego z nauczaniem matematyki. 

Współautorka opracowania dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska w rozmowie z Polskim Radiem 24 podkreśliła, że lęk związany z tą dziedziną wiedzy "jest sprawą bardzo złożoną".

- Uczę małe dzieci w wieku od 2 do 6 lat i widzę, że one jeszcze nie doświadczają tego lęku. Są raczej zafascynowane. Jako badaczka doskonale zauważam moment przełomu w tej kwestii i wpływ środowiska. Dostrzegam moment, w którym dorośli zaczynają o matematyce mówić źle - kiedy pokazują, że ona jest trudna. Wtedy zaczyna się ocenianie umiejętności i czasu, w którym dzieci je zdobywają - powiedziała ekspertka.

Lęk przed matematyką. Przekazują go dorośli?

Jedną z bardzo istotnych przyczyn lęku może być to, że omawianej w raporcie dziedziny wiedzy wciąż obawiają się także rodzice. - Dorośli mają przekonanie, że kiedy dzieci dobrze uczą się matematyki, to będą miały również sukcesy życiowe. A dobre uczenie się matematyki utożsamiają z dobrymi ocenami, na których uzyskiwanie wywierają duży nacisk. I to już wywołuje lęk. Bo dziecko uczy się nie do końca dla siebie i nie do końca rozumie, po co się uczy. Ale czuje, że jest duża presja w kwestii matematyki - zaznaczyła dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska.

W opracowaniu na temat lęku zwrócono uwagę na "pilną potrzebę zmiany myślenia o sposobach nauczania matematyki". Współautor raportu Wojciech Majeran w rozmowie z PR24 wskazał na dużą liczbę uczniów w oddziałach szkolnych. 

- W klasach mamy po kilkudziesięcioro uczniów. Niektóre klasy, jak w przypadku mojej córki, liczą ponad 30 osób. Proces edukacji matematycznej jest wówczas bardzo utrudniony. Niemniej nawet w tak dużych klasach są sposoby i narzędzia do tego, aby podchodzić do uczniów bardziej indywidualnie. Mamy na przykład zasady pracy grupowej czy pracę w dwójkach - powiedział ekspert.

Jego zdaniem "jednym z ważnych pytań jest to czy nie powinniśmy na matematykę poświęcać trochę więcej czasu, skoro ponad 75 proc. uczniów wskazuje, że ta dziedzina jest im bardzo potrzebna w życiu i daje możliwości rozwoju oraz szansę na dobrą perspektywę zawodową". - To samo mówią rodzice - stwierdził Wojciech Majeran.

Matematyka wymaga systematyczności

Według niego nauka wymaga systematyczności. - To jest dokładnie tak jak w przypadku każdej innej dziedziny. Jeżeli trenujemy bieganie, to musimy poświęcić czas na trenowanie. Tak samo jest w przypadku matematyki: należy inwestować czas w trenowanie, powtarzanie oraz szukanie pomysłów na to, jak rozwiązać dane zadanie - przekonywał ekspert. W jego opinii niezwykle istotne jest wytłumaczenie uczniowi tego, jak bardzo ważny jest trening matematyczny. - Jeśli dziecko to zrozumie, wówczas samo będzie podchodziło do matematyki jak do doskonalenia każdej innej umiejętności - podkreślił. 

- Mamy przecież uczniów, którzy poświęcają bardzo dużo czasu na to, żeby zagrać w grę. W matematyce jest podobnie jak w grach RPG. Im bardziej się wgłębisz w temat, tym większe masz sukcesy i tym bardziej dochodzisz do wyższych poziomów, leveli. Jeżeli uczniowie mają zbyt mało czasu, który mogą poświęcić na zrozumienie danego przedmiotu, to z tym niezrozumieniem wracają do domu. Rodzice nie zawsze są w stanie im pomóc, a korepetytor nie zawsze jest pod ręką. To pogłębia stres dziecka. Niezwykle ważne jest, aby budzić ciekawość i zaintrygować ucznia. To jest ważne nie tylko z punktu widzenia matematyki, ale także w innych dziedzinach - zaznaczył Wojciech Majeran.

• Ograniczenie prac domowych. Wkrótce wejdzie w życie rozporządzenie

Raport EduNav "Wpływ lęku matematycznego na uczniów i rodziców w Polsce" opiera się na wynikach badań z dostępnych źródeł naukowych oraz analizie danych zebranych podczas ankiety. W opracowaniu wykorzystano również informacje z raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczące nauczania matematyki.

Anonimowe badanie ankietowe przeprowadzono w listopadzie i grudniu ubiegłego roku. Wzięło w nim udział 3048 uczniów oraz 1081 rodziców z 75 szkół na terenie całej Polski. Większość respondentów to uczniowie i rodzice uczniów uczęszczających do klas IV-VIII szkół podstawowych.

Eksperci EduNav przekonują, że bardzo ważnym czynnikiem w nauczaniu matematyki powinno być zwiększenie motywacji uczniów. Jak wynika z raportu, dzieci mają świadomość przydatności wiedzy z tej dziedziny w życiu dorosłym, jednak na wczesnym etapie szkolnym są często zniechęcane, czasem przez demotywujące słowa, które padają z ust rodziców.

Autorzy raportu rekomendują zmniejszenie częstotliwości oceniania, zwiększenie dostępu do technologii i naukę poprzez zabawę, a także ćwiczenie pamięci i logicznego myślenia. 

Robert Bartosewicz