Prezes TK: Polska jest dumna, że wraz z Litwą stworzyła Konstytucję 3 Maja

- Nawet, jeśli nie funkcjonowaliśmy w naszej państwowości, to przez idee konstytucyjne, które wspólnie wypracowaliśmy, funkcjonowaliśmy w idei państwa demokratycznego, które szanuje obywateli, wyznania, wspiera wzajemnie swoje interesy - powiedziała Przyłębska w słowie powitalnym do uczestników wileńskiej dyskusji zorganizowanej w urzędzie prezydenta Litwy.

Mówiąc o dzisiejszym znaczeniu dokumentu sprzed ponad 200 lat, prezes TK wskazała, że Konstytucja 3 Maja miała też wymiar dodatkowy: "akt prawny odwołujący się do pewnej niezależności suwerena, pokazywał państwom ościennym, państwom silniejszym, że jest pewna wspólnota narodów, która nie chce, aby inne narody ingerowały w jej niezależność". I dodała: "dziś też mamy taką sytuację".

- Dlatego bardzo ważna jest ta solidarność wszystkich narodów, tych większych i mniejszych, wspólnoty, która przez swoje dziedzictwo kształtuje większą wspólnotę, a jej fundamentem jest solidarność i prawo, które powinno gwarantować wszystkim równouprawnienie - zaznaczyła.

Przyłębska: powinniśmy upowszechniać wiedzę o Konstytucji 3 Maja

Przyłębska w swym przemówieniu wspomniała, że prezydent Lech Kaczyński w 2008 roku "w symboliczny sposób udał się do Gruzji, żeby pokazać solidarność Polaków z innymi narodami". Dodała, że "Polska jest solidarna z Litwą i innymi narodami, które chcą funkcjonować w wolnym, współczesnym świecie".

Przyłębska: powinniśmy upowszechniać wiedzę o Konstytucji 3 Maja

- Postanowiliśmy zadbać o wiedzę o Konstytucji 3 Maja, stwierdziliśmy bowiem, że brakuje informacji na ten temat - powiedziała Przyłębska. Wskazała, iż "w dzisiejszym świecie są społeczeństwa, które nie wiedzą o tym, że ta wspólna polsko-litewska konstytucja była drugą konstytucją pisaną na świecie, pierwszą w Europie". 

Prezes TK poinformowała, że rozmawiała już z przewodniczącym litewskiego Sądu Konstytucyjnego Dainiusem Żalimasem na temat zorganizowania spotkań oraz konferencji z udziałem większej liczby podmiotów, nie tylko z Polski i Litwy. 

Przyłębska przypomniała, że przed dwoma dnia w Berlinie w ambasadzie RP odbyło się czytanie fragmentów Konstytucji 3 Maja przetłumaczonych na język niemiecki i że „wywołało to olbrzymie zainteresowanie przedstawicieli świata polityki, prawa, kultury i dyplomacji w Niemczech”. - Takie zdarzenia powinny mieć miejsce - stwierdziła prezes TK. 

Wskazując na znaczenie Konstytucji 3 Maja, prezes zaznaczyła, że "pomimo upływu czasu, ten szkielet, jaki zarysowała konstytucja, nadal obowiązuje" w postaci podziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. 

Celem wileńskiej dyskusji było przypomnienie o znaczeniu Konstytucji 3 Maja dla rozwoju Litwy i Polski, a także współczesnej Europy.

Uczestniczyli w niej m.in. szef litewskiej dyplomacji Linas Linkeviczius, przewodniczący sejmowego komitetu spraw europejskich, wiceprzewodniczący Sejmu Gediminas Kirkilas i sędzia Trybunału Stanu RP Czesław Kłak. Słowa powitalne wygłosili prezydent Litwy Dalia Grybauskaite oraz prezesi Trybunałów Konstytucyjnych Polski i Litwy, Julia Przyłębska i Dainius Żalimas.

"Lekcje Konstytucji 3 Maja są aktualne również dzisiaj"

W komunikacie kancelarii prezydenta Litwy, który cytuje Grybauskaite, podkreślono, że Konstytucja 3 Maja zajmuje szczególne miejsce w historii Litwy i Polski. "To pierwsza konstytucja w Europie, która w wyjątkowo trudnych okolicznościach geopolitycznych próbowała zachować niezależność Rzeczpospolitej Obojga Narodów, oprzeć się wpływowi ówczesnych wielkich mocarstw" - czytamy.

"Konstytucja miała też szczególną rolę w dążeniu do unowocześnienia wspólnego państwa Litwy i Polski, utrwalenia zasady rozdziału władzy, podstawowych zasad praworządności i w budowaniu podstaw nowoczesnej struktury demokratycznej" - wskazuje Grybauskaite.

W opinii litewskiej prezydent, "lekcje Konstytucji 3 Maja są aktualne również dzisiaj", gdyż „silny porządek konstytucyjny chroni państwo, jego suwerenność, pomaga przezwyciężyć zewnętrzne wyzwania, broni wolności i dobrobytu mieszkańców kraju”.

Zdaniem Grybauskaite "utrzymanie trwałych stosunków z Polską, wspólne wzmacnianie dwustronnego partnerstwa na rzecz bezpieczeństwa i obrony w regionie, realizacja wspólnych projektów strategicznych, pielęgnowanie więzi gospodarczych i kulturalnych to ważny obowiązek".

Dyskusja w urzędzie prezydenta Litwy zainaugurowała w czwartek kilkudniowe obchody w tym kraju rocznicy Konstytucji 3 Maja. W piątek w litewskim parlamencie zaplanowane jest seminarium tematyczne z udziałem polityków, politologów i dziennikarzy. Przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej i społeczności polskiej tradycyjnie złożą kwiaty na Rossie w mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego. Odbędą się też imprezy towarzyszące.

kad