Konferencja i wystawa na 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej. Jak pielęgnować pamięć o przeszłości?
W Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku rozpoczęła się w środę dwudniowa międzynarodowa konferencja historyków poświęcona dziedzictwu II wojny światowej. Spotkaniu towarzyszy wystawa, będąca wizytówką powstającego w mieście Muzeum II Wojny Światowej.
2015-05-06, 15:49
Posłuchaj
Konferencja i wystawa są częścią obchodów 70. rocznicy zakończania tego światowego konfliktu. Przygotowana przez Muzeum II Wojny Światowej czasowa ekspozycja, której otwarcie rozpoczęło konferencję, obejmuje 45 eksponatów związanych z wojną. Będzie czynna w ECS do połowy września.
Jak powiedział dyrektor Muzeum II Wojny Światowej prof. Paweł Machcewicz, ekspozycja jest zapowiedzią wystawy stałej tej placówki, która ma zostać otwarta w 2016 r. - Do pewnego stopnia jest to nasze credo muzealnicze, stąd nacisk na autentyczne przedmioty, bo uważamy, że to one i wiążące się z nimi historie ludzi, a nie np. multimedia, są w stanie przekazać to, co najważniejsze. Wystawa pokazuje niejednoznaczność 1945 roku z polskiej perspektywy. Z jednej strony Armia Czerwona wyzwoliła nas spod niemieckiej okupacji, a drugiej strony - przynosiła ona nam zniewolenie, dyktaturę komunistyczną i kolejne dziesięciolecia braku suwerenności - powiedział prof. Machcewicz.
II WOJNA ŚWIATOWA - serwis specjalny >>>
Animacja budynku Muzeum II Wojny Światowej:
REKLAMA
Coraz mniej tych, którzy pamiętają
Konferencja historyków potrwa dwa dni, a złoży się na nią kilka paneli, w trakcie których - nawiązując m.in. do ekspozycji przygotowanej przez Muzeum II Wojny Światowej - będą rozmawiać o tym, jak muzea historyczne kształtują pamięć o II wojnie światowej i jak ten konflikt obecny jest w pamięci społecznej. Naukowcy będą też dyskutować o dziedzictwie konferencji w Jałcie i Poczdamie oraz powojennym porządku świata z perspektywy siedemdziesięciu lat.
Uczestnicy konferencji uczcili minutą ciszy pamięć prof. Władysława Bartoszewskiego, który miał być jednym z gości gdańskiego spotkania.
- Doświadczenia II wojny światowej są wciąż żywe, wciąż spieramy się o sens i konsekwencje tego konfliktu. Czym innym było doświadczenie roku 1945 dla narodów Związku Radzieckiego, czym innym dla Niemców, czym innym dla narodów Europy Zachodniej, a czym innym dla Polaków - powiedział na otwarcie konferencji prof. Machcewicz.
Z kolei Sławomir Dębski, szef Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, które jest współorganizatorem spotkania historyków, zaznaczył, że odchodzi już pokolenie, które osobiście doświadczyło koszmaru II wojny. - To pokolenie nie musiało zadawać sobie pytania o to czy pamiętać, jak pamiętać. My musimy podyskutować o tym, w jaki sposób kontynuować tę pamięć o przeszłości - powiedział.
REKLAMA
Obchody 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej
W konferencji udział biorą m.in. brytyjski historyk Norman Davis, amerykański badacz Timothy Snyder, rosyjska specjalistka w tematyce II wojny i jednocześnie członkini Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych Natalia Lebiediewa, Nikita Pietrow z rosyjskiego Stowarzyszenia Memoriał oraz przedstawiciele niemieckich instytucji zajmujących się badaniem II wojny.
Konferencja potrwa do czwartkowego popołudnia, a po jej zakończeniu w ECS odbędą się dwa specjalne panele: historyczny, traktujący o dziedzictwie II wojny oraz polityczny, zatytułowany "Integracja europejska. Lekcja wyciągnięta z II wojny światowej i jej współczesne znaczenie". Moderatorem drugiego panelu będzie prezydent Bronisław Komorowski.
Po zakończeniu dyskusji w czwartek późnym wieczorem uczestnicy spotkania wezmą udział w uroczystości na Westerplatte. Według prezydenckiej kancelarii, udział w obchodach potwierdzili m.in. prezydenci: Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Estonii, Litwy, Rumunii i Ukrainy, a także Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki Mun i Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk.
Uroczystości na antenie radiowej Jedynki
W czwartek w godzinach 20.10-22.00 oraz 23.30-00.20 zapraszamy na specjalne audycje na antenie radiowej Jedynki. W programie retransmisja fragmentów uroczystości organizowanych tego dnia w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. W pierwszej godzinie wyemitujemy fragmenty panelu dyskusyjnego z udziałem historyków i ekspertów który odbędzie się tego dnia po godz. 17.00 w gdańskim ECS.
W drugiej godzinie nadamy obszerne fragmenty drugiej części tej uroczystości, w której po g. 18.30 uczestniczyć będą przywódcy państw zaproszeni przez prezydenta Bronisława Komorowskiego.
W obu godzinach, emisji materiałów towarzyszyć będzie komentarz zaproszonych gości.
Około godz. 23.30 nadamy transmisję uroczystości rocznicowych na Westerplatte.
"Opowiadamy nie tylko o Polakach"
Mundury, przedmioty codziennego użytku i archiwalne dokumenty - to wszystko można zobaczyć od środy w budynku Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Otwarto tam uroczyście wystawę pod tytułem " '45. Koniec wojny w 45 eksponatach", przygotowaną przez Muzeum II Wojny Światowej. Ekspozycja towarzyszy obchodom 70. rocznicy kapitulacji III Rzeszy.
- Chcemy opowiedzieć o końcu drugiej wojny światowej z perspektywy Polski, ale nie znaczy to, że mówimy tylko o Polakach - podkreśla wicedyrektor Muzeum II Wojny Światowej i zarazem jeden z autorów wystawy, profesor Piotr Majewski. - Pokazujemy eksponaty związane z losem Polaków, Niemców i Żydów. Staraliśmy się aby one obrazowały różne rozgrywające się wówczas procesy, a więc sam moment zakończenia działań zbrojnych, wielkie migracje cywilnej ludności, zbrodnie o których dowiadywało się wówczas społeczeństwo, ale także elementy codzienności i to w jaki sposób ludność żyła na gruzach miast i wsi - dodaje profesor Piotr Majewski.
Część eksponatów dotyczy również początków sowieckiej dominacji na terenie powojennej Polski. - Mamy tu mundury różnych formacji - sowieckiego NKWD, niemieckiego volkssturmu czy polskich partyzantów, mamy przedmioty pokazujące losy więźniów obozów koncentracyjnych, mamy wreszcie popiersie Bolesława Bieruta i dzwon z okrętu "Wilhelm Gustloff", który zatopiono w styczniu 1945 wraz z uciekającymi z Gdyni niemieckimi cywilami na pokładzie - wylicza Piotr Majewski.
REKLAMA
Pamiątki wojennej codzienności
Na wystawie można także zobaczyć, jak ludność cywilna radziła sobie z brakami w zaopatrzeniu. Pokazywana jest na przykład chochla wykonana z żołnierskiego hełmu. Ekspozycja została otwarta w siedzibie Europejskiego Centrum Solidarności, ponieważ budowa Muzeum II Wojny Światowej jeszcze się nie zakończyła. - Z radością gościmy wystawę, która pokazuje początek systemu jałtańskiego w Europie - mówi dyrektor ECS Basil Kerski. - Solidarność była jednym z najmocniejszych głosów na rzecz rewizji powojennego ładu w Europie. Te dwa tematy są ze sobą powiązane. Warto o tym przypomnieć. Dochodzi do tego pewna idea opowieści o XX wieku, który pokazujemy w tych dwóch muzeach - Europejskim Centrum Solidarności i Muzeum II Wojny Światowej - podkreśla Basil Kerski.
Wystawa będzie prezentowana co najmniej do września.
IAR, PAP, bk
REKLAMA