Naukowcy usłyszeli muzykę, jaką rozbrzmiewają gwiazdy
Międzynarodowej grupie astrofizyków kierowanej przez prof. Billa Chaplina udało się "usłyszeć" muzykę, jaką rozbrzmiewa ok. 500 gwiazd obserwowanych przez teleskop kosmiczny NASA Kepler.
2011-04-07, 20:28
Posłuchaj
Wspomniana grupa naukowców przeanalizowała rezonansy mechaniczne powstające w gwiazdach pulsujących i objawiające się okresowymi zmianami jasności gwiazd, uzyskując tym samym wgląd w szczegóły ich budowy wewnętrznej. Niektóre z tych gwiazd, poprzez swoje oscylacje, "brzmią" tak, jak nasze Słońce. Dzięki tym badaniom będzie można sprawdzić czy obecny model budowy i ewolucji Drogi Mlecznej - galaktyki, w której żyjemy - jest zgodny z obserwacjami.
Kepler obserwuje ponad 150 tys. gwiazd znajdujących się w starannie wybranym obszarze nieba położonym w gwiazdozbiorach Łabędzia i Lutni. Obserwacje te wykorzystywane są do poszukiwania planet pozasłonecznych oraz do badania pulsacji gwiazd. Pulsacje są spowodowane pułapkowaniem fal dźwiękowych we wnętrzach gwiazd i prowadzą do występowania niewielkich zmian ich jasności. Analizą i interpretacją pulsacji gwiazdowych zajmuje asterosejsmologia, będąca jedną z dziedzin astrofizyki.
Dr Joanna Molenda-Żakowicz z Instytutu Astronomicznego Uniwersytetu Wrocławskiego wyjaśnia: Fale dźwiękowe rozchodzące się w gwiazdach sprawiają, że gwiazdy wibrują jak instrumenty muzyczne. Jeśli zmierzymy wysokość dźwięku wydawanego przez taki instrument, możemy powiedzieć, jakiej jest on wielkości, gdyż większe instrumenty generują niższe dźwięki. W taki sam sposób, czyli analizując fale akustyczne rozchodzące się w gwiazdach, możemy powiedzieć, jaka jest ich wielkość.
A następnie kontynuuje: Dawniej astronomowie opisywali budowę i ewolucję Drogi Mlecznej konstruując modele teoretyczne tworzących ją gwiazd i planet. Zweryfikowanie tego opisu było bardzo trudne z uwagi na brak odpowiednich obserwacji albo na ich niedostateczną dokładność. Obecnie, dzięki misji Kepler, jesteśmy w stanie określić rozmiary i masy gwiazd, oraz dysponujemy odpowiednimi narzędziami, aby zweryfikować dotychczasowy model naszej galaktyki i przedstawić aktualną wizję jej budowy.
Dr Hans Kjeldsen z Uniwersytetu w Aarhus (Dania), koordynator KASC, mówi: Przed wyniesieniem na orbitę Keplera znaliśmy tylko 20 gwiazd, które wykazują zmienność taką, jak Słońce. Teraz mamy ich całą orkiestrę, a to otwiera przed nami niezwykłe możliwości badania ewolucji gwiazd i historii naszej galaktyki. W szczególności zaś jesteśmy w stanie poznać przeszłość i przyszłość Słońca, gdyż jeśli wybierzemy gwiazdy o tej samej masie co Słońce, lecz będące w różnym wieku i ustawimy je od najmłodszej do najstarszej, możemy w efekcie prześledzić historię życia naszej gwiazdy...
artykuł ukaże się w tygodniku "Science" 8 kwietnia 2011, pt. "Ensemble Asteroseismology of Solar-Type Stars with the NASA Kepler Mission.
Uniwersytet Wrocławski/IAR/kk
REKLAMA