20 lutego mija 120. rocznica urodzin Jarosława Iwaszkiewicza – prozaika, autora fascynujących dzienników, ale przede wszystkim znakomitego poety. O twórczości poetyckiej autora "Oktostychów”, "Księgi dnia i księgi nocy” czy "Mapy pogody" rozmawialiśmy z Bronisławem Majem – poetą, historykiem literatury, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Audycję "Ćwiczenia z myślenia"prowadzili Dorota Gacek i Elżbieta Łukomska.

jp/mc

– To rodzina nietypowa nawet z dzisiejszego punktu widzenia – oceniła historyczka. – Każde z sześciorga dzieci było obdarzone jakimś talentem. Na pewno specyficzna atmosfera, w jakiej ta szóstka dorastała, wycisnęła piętno nie tylko na jej dzieciństwie, lecz także na dorosłym życiu – dodała prof. Katarzyna Jedynakiewicz-Mróz.

Co ciekawe, o sześciorgu dzieci Mannów można myśleć jako o przedstawicielach trzech generacji. – Eryka i Klaus, urodzeni w latach 1905-1906 dorastali w okresie I wojny światowej i w pierwszych latach powojennych, w okresie hiperinflacji i rozbitego świata dotychczasowych wartości – opowiadała prof. Katarzyna Jedynakiewicz-Mróz. – Stąd ich ponadprzeciętny nonkonformizm, niespokojne poszukiwanie własnej drogi życiowej.

– Druga dwójka, czyli Golo i Monika, urodzeni w latach 1909-1910, okres dojrzewania spędzili w Republice Weimarskiej w latach 20. Był to okres względnego spokoju w Niemczech. Można powiedzieć, że ich młodość miała bardziej standardowy charakter. Natomiast najmłodsi Elizabeth i Michael, urodzeni w latach 1918-1919, dojrzewali już w czasie Wielkiego Kryzysu, a następnie na emigracji, w odmiennym środowisku i całkiem innej atmosferze...

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji "Ćwiczenia z myślenia", którą prowadziła Dorota Gacek.

Prof. Katarzyna Jedynakiewicz-Mróz jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Łódzkiego, specjalistką w zakresie historii Niemiec XX wieku, autorką książek: "Intelektualista a polityka. Działalność emigracyjna Klausa Manna (1933-1949)" i "Zawsze pod prąd. Życie Eryki Mann".

mc

– To zdecydowanie jeden z moich ulubionych pisarzy, choć nigdy nie tłumaczyłem żadnej jego prozy – powiedział Leszek Engelking. – Powodem tego było jednak to, że Hrabal został przetłumaczony w całości. Nie bardzo jest już co tłumaczyć. Szczególnie lubię w zasadzie jedyną jego klasyczną powieść, czyli "Obsługiwałem angielskiego króla" – wyznał.

Pisarz opowiadał, że przed II wojną światową Bohumil Hrabal stylizował się na awangardzistę. – Powtarzał gesty pierwszej awangardy światowej. To mu imponowało – mówił. – Potem z kolegą stworzył manifest neopoetyzmu, nawiązując do wcześniejszego prądu literatury czeskiej. Ta młodzieńcza postawa została w nim do końca. Bardzo późno przecież zadeklarował przywiązanie do surrealizmu. Lecz u Hrabala to rzeczywistość jest surrealistyczna, to ona zdradza mu swoje surrealistyczne rysy. Myślę, że tym, co mnie pociąga w tym pisarzu, jest właśnie owa surrealistyczna realność – dodał.

W "Strefie literatury" wysłuchaliśmy także opowieści Andrzeja Jagodzińskiego, który wyznał, że Hrabal w istotny sposób wpłynął na jego życie, bo to dzięki autorowi "Postrzyżyn" zaczął studiować filologię czeską. Swoje szczególne spotkanie z pisarzem jadącym nad polskie morze w 1968 r. opisał z kolei Andrzej Czcibor-Piotrowski. Zapraszamy do wysłuchania audycji przygotowanej przez Joannę Szwedowską i Witolda Malesę.

mc/mk