Historie, które przedstawia kanadyjska pisarka, ujawniają – najczęściej w krótkiej, misternej formie – niewidziane nici łączące sprawy i ludzi. W błysku epifanii, w zaskakującej puencie, w uderzającym (nonsensem, ironią losu) paradoksie odkrywamy nagle, jak złożone są relacje międzyludzkie, jak wiele niespełnienia, boleści, tęsknoty skrywają.
Bez złudzeń, bez litości, choć ze swoistą czułością Alice Munro przedstawia – na tle z pozoru mało istotnej codzienności – opowieści o ludziach-uciekinierach (uciekinierkach, bo najczęściej są to kobiety), o tych, którzy wyłamują się ze schematów i – płacą za to cenę. Jak podkreślali goście Dwójkowej audycji z cyklu "Życie na miarę literatury" – opowiadania Munro są w jakiejś mierze autobiograficzne, ucieczki bohaterek tych tekstów są poniekąd literackimi przetworzeniami ucieczki samej pisarki: od swojej niełatwej przeszłości, od środowiska, z którego wyrosła.
Dlaczego Munro wybiera krótkie formy prozatorskie? Jak jej biografia odzwierciedla się w biografiach stworzonych przez nią bohaterek? Co kryje się w bezlitosnym spojrzeniu Munro?  O twórczości znakomitej kanadyjskiej pisarki mówili jakiś czas temu w Dwójce: pisarka, historyk literatury, prof. Inga Iwasiów; tłumaczka dwóch wydanych w Polsce zbiorów opowiadań Alice Munro "Zbyt wiele szczęścia" i "Taniec szczęśliwych cieni", Agnieszka Kuc oraz dziennikarka Katarzyna Wajda.
Edytor większości polskich wydań książek Munro, Wydawnictwo Literackie w tym roku wydało dwa inne zbiory opowiadań: "Drogie życie" i "Przyjaciółka z młodości”. W 2014 roku nakładem WL ukażą się "Księżyce Jowisza” oraz "Odcienie miłości”.
Zapraszamy do wysłuchania obszernych fragmentów audycji Doroty Gacek i Andrzeja Franaszka.

Szwedzki kryminał to marka, która od lat cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników. Wśród jego autorów Henning Mankell należy do ścisłej czołówki. W Polsce, podobnie jak w większości krajów poza rodzinną Szwecją, popularność przyniosła mu seria powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz policji Kurt Wallander. Zdaniem gościa literackiego wydania "Rozmów po zmroku" bohater ten jest niezwykle charakterystyczny dla współczesnych kryminałów.

- Mam wrażenie, że dzisiejsi książkowi detektywi mają ze sobą dużo wspólnego - mówił dziennikarz Paweł Smoleński. - Każdy ma rozsypane życie osobiste, popija, a jednocześnie odznacza się bogatym życiem wnętrznym, które sprowadza się do wyrzutów sumienia i melancholii - zwracał uwagę. Często też książkowi detektywi okazują się znawcami wysublimowanych dziedzin sztuki, takich jak antyczna rzeźba, czy, jak w przypadku komisarza Wallandera, włoska opera.

- To pokazuje, że dziś nie trzeba nam szeryfa, który strzela. Wystarczy melancholijny detektyw. Potrzeba nam kogoś, kto ma coś w środku - analizował Smoleński.

O specyfice twórczości Henninga Mankella, ale i całej szwedzkiej powieści kryminalnej, z Dorotą Gacek i Andrzej Franaszkiem rozmawiali: Marcin Baran, Michał Kuźmiński i Paweł Smoleński.

Na pytania tzw. kwestionariusza Prousta odpowiedział  Marek Krajewski.

- Jeśli spojrzeć na sam tylko dorobek Julii Hartwig powstały w ostatniej dekadzie, widzimy, że jest on przeogromny - powiedział Janusz Drzewucki. - Myślę, że można wobec tych dzieł zastosować termin, którym kiedyś późną twórczość Iwaszkiewicza określił Henryk Bereza, czyli „twórczość senioralna”. U Julii Hartwig jest ona niezwykle bogata i różnorodna. Julia Hartwig wciąż zaskakuje nas nie tylko nowymi wierszami, ale prozą poetycką, tłumaczeniami, felietonami i esejami - wyliczał

Justyna Guze, historyczka sztuki, a także chrześnica Julii Hartwig, zwróciła uwagę na niezwykłą płodność i pracowitość poetki. - Mamy tu do czynienia w rzeczywistości literackiej z takim lekkim uczestnictwem w życiu, z odchodzeniem od zewnętrzności, ze swego rodzaju ograniczaniem się - mówiła. - Myślę, że to dotyczy większości artystów, którzy bardzo długo i bardzo późno tworzyli. W taki mnisi sposób rezygnowali oni z części swojego życia, żeby się skoncentrować, i bogactwo, które gromadzili przez całe życie, jak rosnące drzewo, wydać z siebie w postaci owoców, czyli wierszy i innych utworów - dodała.

Wśród tych tekstów znajdują się także opublikowane tomy korespondencji i dziennik Julii Hartwig. Opowiadał o nich Tomasz Fiałkowski, dziennikarz Tygodnika Powszechnego, znawca prywatnych pism poetki. - Ta korespondencja jest spojrzeniem na literaturę ostatnich dziesięcioleci poprzez przyjaźnie, zarówno te literackie, jak i pozaliterackie - mówił. - To samo dotyczy dziennika Julii Hartwig. To część większego fenomenu poetki, którego ukoronowaniem są oczywiście wiersze - powiedział.

W audycji usłyszeliśmy głos samej poetki, z którą w jej domu rozmawiała Dorota Gacek. - Mam poczucie, że poezja ma zapewnione miejsce społeczne - wyznała Julia Hartwig. - Jest ważne, by sztukę traktować poważnie, co nie znaczy, że ona ma być ciężka i trudna. Sztuka jednak zawsze coś przekazuje: nasz stosunek do świata, do ludzi, nasz niepokój duchowy. Jedynym zadaniem poety jest porozumienie z innymi - mówiła.

Zapraszamy do wysłuchania obszernych fragmentów audycji przygotowanej przez Dorotę Gacek i Andrzeja Franaszka.

mc