„Procesu” Franza Kafki, w najnowszym przekładzie Jakuba Ekiera, radiowej adaptacji Witolda Malesy i w reżyserii Jana Warenyci, będzie można wysłuchać w sobotę, 5 grudnia o godz. 18.00, w cyklu „Powieść w Teatrze Wyobraźni”. W roli Józefa K. wystąpi Mariusz Kwiecień, a obok niego Julia Kijowska, Grażyna Marzec, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Mastalerz, Sławomir Orzechowski, Zdzisław Wardejn, Andrzej Blumenfeld, Zygmunt Malanowicz, Krzysztof Wakuliński, Arkadiusz Bazak, Maja Cygańska, Bartłomiej Chojecki i Piotr Brzostyński. Słuchowisko opracował muzycznie Marian Szałkowski.

Franz Kafka to jeden z najbardziej fascynujących pisarzy XX wieku. Za jego życia ukazała się zaledwie część opowiadań i fragmenty niedokończonej powieści „Ameryka”. Po śmierci autora jego przyjaciel Max Brod, wbrew woli zmarłego, opublikował kolejno „Proces”, „Zamek” i „Amerykę” oraz inne utwory. „W którąkolwiek spojrzeć stronę, mrok” – tak streszcza zagadkowość „Procesu”  jeden z biografów Kafki. Od prawie stu lat filozofowie, teologowie, pisarze i psychologowie na różne sposoby odczytują zarzucone w rękopisie arcydzieło – mimo to paradoks procesu i kary bez oskarżenia wciąż na nowo wymyka się interpretacjom. Kiedy w 1936 roku Józefina Szelińska sporządziła polski przekład „Procesu”, a Bruno Schulz przejrzał go i firmował, nie istniało jeszcze wydanie źródłowe dzieł Kafki. Na tej edycji opiera się najnowszy polski przekład Jakuba Ekiera, zawiera on rozdziały jedynie zaczęte. Uwzględnia zarysowaną w posłowiu wieloznaczną symbolikę powieści oraz przybliża się do szczególnego stylu Kafkowskiej prozy, w której pod maską beznamiętnej relacji  kryje się często ironia, a czasami groteskowy wprost humor.

Wacław Tkaczuk (Fot. Przemysław Goławski)

W niedzielę, 6 grudnia o godz. 18.00, w cyklu „Literacka zakładka” Bogumiła Prządka zaprasza na „Benefis Wacława Tkaczuka”. Tegoroczny laureat Nagrody im. Witolda Hulewicza w kategorii twórczości radiowej opowie o pracy dla Polskiego Radia, o swoich słuchowiskach i audycjach – zwłaszcza o bardzo lubianym przez słuchaczy cyklu „Wiersze z gazet i czasopism”, a także o zainteresowaniach literackich i muzycznych. Audycja zostanie wzbogacona materiałami archiwalnymi.  

Zapraszamy do słuchania – również za pomocą łącza internetowego: www.polskieradio.pl/sluchaj

"Dzieje przygód Józefa Andrewsa i jego przyjaciela pana Abrahama Adamsa"  -  Henry'ego Fieldinga to XVIII-wieczny angielski epos komiczny pisany prozą. Autor, dramaturg i prawnik zarazem, wykorzystał w swoim utworze doświadczenia z czasu, gdy pełnił funkcję angielskiego sędziego pokoju. Tak narodziła się jego powieść o charakterze łotrzykowskim, nie pozbawiona elementów dydaktycznych i prześmiewczych zarazem. W słuchowisku archiwalnym w przekładzie Marii Korniłowicz, adaptacji Bożeny Markowskiej, reżyserii Pawła Łysaka i opracowaniu muzycznym Małgorzaty Małaszko występują: Joanna Jędryka, Antonina Girycz, Marek Obertyn, Grzegorz Damięcki, Tomasz Marzecki, Jacek Jarosz, Tomasz Krupa, Zbigniew Konopka i inni.

13 marca 2010, godz. 17:15

15 sierpnia 2009, godz. 18:00

Po ukończeniu Trylogii Sienkiewicz opublikował dwie powieści współczesne: Bez dogmatu ("Słowo" 1889-90) i Rodzina Połanieckich. Obie powieści miały ciekawą recepcję: zostały odebrane niezupełnie zgodnie z intencjami autora.

Swojego bohatera oceniał surowo: "Powieść ma być i będzie bardzo wyraźnym ostrzeżeniem, do czego prowadzi życie bez dogmatu - umysł sceptyczny, przerafinowany, pozbawiony prostoty i nie wspierający się na niczym". Tymczasem dla pokolenia modernistów był on bohaterem pozytywnym: cierpiącym na "chorobę wieku" dekadentem, skazanym na zagładę nadwrażliwcem, który jednak jest forpocztą ewolucji duchowej. Powieść była modna i popularna, przełożona na 18 języków wzbudziła duże zainteresowanie, m.in. Lwa Tołstoja.

Według średniowiecznej legendy Chrystus, niosący krzyż na Golgotę, spotkał na swej drodze mężczyznę (szewca? stróża Piłata?), który popędzał go i znieważał. Chrystus miał ukarać niegodziwego Żyda nieustannym, aż do końca czasów, tułaniem się po świecie – człowiek ów nie może umrzeć, odmładza się ciągle do 30. roku życia, coraz większe brzemię przeżytych lat ciąży mu, choć i przydaje mądrości.   
W średniowieczu, a i długo po jego zakończeniu, byli tacy, którzy ponoć spotkali Ahaswera –  Żyda Wiecznego Tułacza.

W powieści Stefana Heyma jest trochę inaczej.

Wszystko rozgrywa się na czterech nachodzących jakoś na siebie planach: pozaświatowym (upadek aniołów, rozmowy z Najwyższym), początków naszej ery (Rabbi Joszua), XVI-wiecznej Europy (doktor Martinus Luter, Paul von Eitzen, tajemniczy Leuchtentrager) oraz współczesnym (wymiana listów między izraelskim prof. Leuchtentragerem a berlińskim uczonym, prof. Beifussem).

Ahaswer pojawia się na każdym z tym planów: obok Lucyfera, przy Chrystusie dźwigającym krzyż, wśród średniowiecznej ciżby, we współczesnej Jerozolimie, wcześniej zaś – w okupowanej Warszawie. Kim on zatem tak naprawdę jest? Co go łączy z Księciem Ciemności, a co z Rabbim Joszuą? Dokąd on idzie?


Autor książki, Stefan Heym, to współczesny (zm. w 2001 r.) niemiecki pisarz o bogatej biografii. Urodził się w roku 1913, w latach 30. wyemigrował z Niemiec, podczas II wojny światowej walczył w szeregach armii amerykańskiej. Oskarżony o prokomunistyczne sympatie w okupowanych Niemczech został odwołany do USA, tam z kolei stał się niewygodny dla Amerykanów za krytykowanie maccartyzmu i wojny koreańskiej. W 1952 r. osiadł w NRD. W latach 70. stał się czołowym niemieckim dysydentem, z początkiem lat 80. jego teksty objęto zakazem publikacji. (Ahaswer ukazał się najpierw na Zachodzie). Heym pozostał jednak krytyczny wobec braci z RFN – miał inny pogląd na temat zjednoczenia kraju, choć dał się wybrać do pierwszego w zjednoczonych Niemczech Bundestagu. Jak na ironię pisarz dostał się tam akurat z listy postkomunistycznego PDS. Widać, że zawsze był niepokorny i lubił mieć własne zdanie.

Polityka była jego pasją – także polityka w historycznej szacie. Ahaswer jest przyczynkiem do rozumienia dziejów, podobnie jak inna książka Heyma – Raport o królu Dawidzie. Zawsze chodzi o pokazanie mechanizmu, jak tworzy się historia.

 

Przekład Ryszarda Wojnakowskiego, adaptacja Bogumiły Prządki, opracowanie muzyczne Krystyny Młodziejewskiej, reżyseria Waldemara Modestowicza.
Obsada: Mariusz Benoit, Władysław Kowalski, Grzegorz Damięcki, Włodzimierz Press, Jarosław Gajewski, Juliusz Berger, Agnieszka Kotlarska, Wojciech Duryasz i Maja Ostaszewska i inni.

27 marca (sobota), godz. 18:00<>-->

Jednego tylko jestem całkowicie pewien, a przekonanie owo potwierdziły zarówno wydarzenia naszych czasów, jak i układ gwiazd. Otóż świat przechodzi do nowej epoki. (Marek Mezencjusz)

Mika Waltari (1908-1979)

„Tajemnica królestwa” Mika Waltariego (wybitnego fińskiego pisarza, autora m.in. „Egipcjanina Sinuhe”) to książka wpisująca się w nurt literatury inspirowanej Nowym Testamentem. Ze względu na swój gatunek i swoisty klimat umieścić ją można obok takich powieści jak „Szata” Lloyda Douglasa czy „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza.


Główny bohater, Rzymianin Marek Mezencjusz, przybywa do Aleksandrii, aby poznać przepowiednie i proroctwa różnych ludów cesarstwa. Zaintrygowany żydowską zapowiedzią nadejścia odkupiciela i zbudowania Królestwa (wiele znaków zdaje się świadczyć, iż czas ten właśnie nadszedł) wyrusza do Jerozolimy i trafia na chwilę, gdy ukrzyżowany zostaje Jezus z Nazaretu.



Zapraszamy na dwuczęściowe słuchowisko opowiadające historię zmartwychwstania Chrystusa z perspektywy rzymskiego podróżnika i uczonego.


Przekład: Kazimiera Manowska

Adaptacja: Ewa Stocka-Kalinowska
Reżyseria: Wojciech Markiewicz

Obsada:
Marek Bargiełowski, Hanna Dunowska, Tomasz Zaliwski, Włodzimierz Press, Zuzanna Lipiec, Elżbieta Kijowska, Jacek Rozenek, Tomasz Marzecki.


3 kwietnia 2010, godz. 18.00 i 20.45