Podróż za marzeniami. Kultura uzdrowiskowa w Europie

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2021 20:00
Jak zmieniały się marzenia i oczekiwania związane z podróżami do uzdrowisk, po co – oprócz polepszenia zdrowia – jeżdżono kiedyś do wód i jak spędzano tam czas? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć na wystawie poświęconej historii uzdrowisk w Europie. Odpowiadamy na nie także w "Poranku Dwójki"!
Audio
  • Paulina Suchecka zaprasza na wystawę "Podróż za marzeniami. Kultura uzdrowiskowa w Europie" (Poranek Dwójki)
Uzdrowiska Szczawno
Uzdrowiska SzczawnoFoto: mat. pras. MEW

Marzenia o wiecznej młodości, zdrowiu i pięknym, sprawnym ciele towarzyszyły człowiekowi od najdawniejszych czasów. Należały do tych najważniejszych, dotyczących podstaw ludzkiej egzystencji. Ludzie dbali o sprawność swoich ciał nie tylko ze względów zdrowotnych i estetycznych, lecz także społecznych. Leczenie w uzdrowiskach podejmowali przede wszystkim pacjenci w sile wieku. Z tej formy terapii, podobnie jak z leczenia stacjonarnego w domu, korzystali wyłącznie ludzie zamożni.

Wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu koncentruje się na XVII–XIX w., czyli okresie największego rozwoju kurortów. Wśród prezentowanych eksponatów znajdują się dawne fotografie, druki, pocztówki, grafiki pamiątkowe naczynia (szklanice, puchary, talerze, filiżanki ze „zdrojowymi” nadrukami). Do aranżacji wykorzystane zostały także części garderoby oddającej klimat czasów podróży do wód oraz sprzęt turystyczny.

- Europejski model kultury uzdrowiskowej, gdzie w specjalnych okolicznościach i miejscu ludzie przychodzili, aby leczyć ciało i psychikę, ukształtował się już w latach starożytnych. Ten sposób spędzania czasu nawiązywał wprost do term rzymskich - opowiadała w "Poranku Dójki" współkuratorka wystawy Paulina Suchecka. - Ideę pięknego i zdrowego ciała realizowali przedstawiciele wyższych warstw społecznych, którzy w XIX i XX wieku latem wyjeżdżali do takich miejsc. Było to około 10 proc. społeczeństwa.

Co ciekawe, zaledwie 1/3 gości stanowiły osoby chore, reszta przyjeżdżała do towarzystwa, żeby odpocząć od codzienności. Łatwo się więc domyślić, że leczenie uzdrowiskowe oprócz zabiegów składało się także z życia pozalecznicze! - Zaczynało się od odpowiedniego stroju i fryzur. W podróż zabierano najcenniejsze ubrania czy biżuterię, popołudniami chadzano na spacery, w ofercie były specjalne atrakcje, muszle koncertowe, teatry, występy artystyczne, kasyna, sale gier, biblioteki, parki - wyliczała kuratorka.

Co się zdarzyło w uzdrowisku, zostaje w uzdrowisku

Z dzisiejszymi sanatoriami, z których korzystają najczęściej seniorzy, wiąże się wile anegdot o wzmożonym życiu towarzyskim i "lekkim obniżeniu standardów moralnych". Te zachowania nie wzięły się znikąd, a obserwowane były także w dawnych uzdrowiskach, a jeszcze wcześniej - na francuskich dworach. 

Wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu dotyczy tajże 11 uzdrowisk z terenów Dolnego Śląska, które ukształtowały się na przestrzeni wieków. Wiąże się z nimi wiele ciekawych historii społecznych, a także medycznych, bo koniec XIX to moment, kiedy bardzo silnie zostały one rozbudowane w związku z odkryciem specyfiki i przenoszenia chorób zakaźnych. 

W audycji także: 

  • W ubiegłą niedzielę w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej w Naruszewie odbyła się druga odsłona projektu „Czerwona ziemia”. Projekt artystyczny zrealizowany przez Joannę Dziewanowską-Stefańczyk i Martę Łabęcką, jest rozwinięciem wystawy prac, która odbyła się w październiku 2020 r., a która związana była z miejscami ich dzieciństwa – leżącymi na Mazowszu wsiami Naruszewo i Omięcin. O tym co dokładnie działo się podczas niedzielnej wystawy opowiadała artystka wizualna Joanna Dziewanowska-Stefańczyk.


    Posłuchaj
    05:33 2021-07-17_Babcine fartuszki OK.mp3 Joanna Dziewanowska-Stefańczyk o projekcie Czerwona Ziemia (Poranek Dwójki)

     

    Plakat projektu Czerwona Ziemia Plakat projektu Czerwona Ziemia
  • o 8.10 8.10 zapowiedź Podlaskiej Oktawy Kultur, na którą zapraszał koordynator festiwalu Dariusz Kryszpiniuk
    Posłuchaj
    06:33 _PR2_AAC 2021_07_17-08-12-09 Kryszpiniuk.mp3 Zaproszenie na Podlaską Oktawę Kultur 2021 (Poranek Dwójki)
     
  • o 8.35 łączenie z Beskidem Żywieckim i Brygidą Sordyl, organizatorką, wydarzenia Folk-up! - Festiwal Muzyki Folkowej

    Posłuchaj
    08:11 _PR2_AAC 2021_07_17-08-36-10 brygida Sordyl.mp3 Brygida Sordyl zaprasza na Folk-up! (Poranek Dwójki)
     
  • w kolejnym odcinku "Mikrozbliżeń" o 8.50 spotkanie z przedstawicielami mniejszości ormiańskiej w Polsce
  • a o 9.10 - spotkanie z członkiniami zespołu Zazula, który tradycyjną technikę śpiewania białym głosem przemyca do codzienności.
    Posłuchaj
    06:32 [i] ZAZULA.mp3 Aleksandra Myczkowska i Anna Zagórska zapraszają do słuchania Zazuli (Poranek Dwójki)
     
  • Zazula Zazula

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Piotr Kędziorek

Data emisji: 17.07.2021

Godzina emisji: 7.00