Kawiarnie artystyczne getta. Enklawy w morzu łez

Ostatnia aktualizacja: 19.04.2018 17:15
- W relacjach, wspomnieniach, bardzo często pojawia się obraz getta jako muzycznego piekła jak z obrazów Boscha. Nad murami unosi się kakofonia głosów błagających o pomoc, śpiewających piosenki, to wszystko brzmi makabrycznie - mówiła dr Agnieszka Żółkiewska z Żydowskiego Instytutu Historycznego. W audycji "Wybieram Dwójkę" przyjrzeliśmy się życiu artystycznemu warszawskiego getta.
Audio
  • Dr Agnieszka Żółkiewska o życiu artystycznym warszawskiego getta (Wybieram Dwójkę)
Kadr z filmu Pianista. Adrien Brody jako Władysław Szpilman
Kadr z filmu "Pianista". Adrien Brody jako Władysław SzpilmanFoto: PAP/EPA/Film Tobis

Choć trudno w to uwierzyć, w miejscu, gdzie ludzie masowo umierali na ulicach z powodu głodu i chorób, kawiarnie artystyczne, restauracje i bary wyrastały jak grzyby po deszczu. Były piosenki, recitale, tańce, kabaretowe skecze i monologi. - Występowali nie tylko profesjonaliści, ale i zwykli ludzie, dzieci chwytały za instrumenty, występowały na ulicach. Ale to były tylko enklawy w morzu łez - przyznaje dr Żółkiewska.

Najbardziej znanym lokalem getta była Cafe Sztuka, w której występowali m.in. Wiera Gran, Władysław Szpilman, Marysia Eisenstadt, Władysław Szlengel. - Kawiarnia ta była tak popularna, bo skupiała ludzi, którzy przed wojną mieli bardzo dużą renomę, uchodzili za gwiazdy sceny polskiej. Artyści ci przyciągali spolonizowaną, zasymilowaną żydowską inteligencję. Dla nich była to droga ucieczki od rzeczywistości. Jednak wielu ludzi nie stać było na chodzenie do kawiarni, dlatego znaczną część publiczności stanowił gettowy półświatek, elita składająca się ze szmuglerów, paserów, złodziei - wyjaśnia dr Żółkiewska.

W rozmowie również o podziale artystów na tych, którzy tworzyli w języku polskim, w jidisz i w hebrajskim. Z audycji dowiecie się także, skąd czerpiemy dziś wiedzę o życiu codziennym warszawskiego getta.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadzi: Aldona Łaniewska-Wołłk

Gość: dr Agnieszka Żółkiewska (jidyszystka, literaturoznawczyni, Żydowski Instytut Historyczny)

Data emisji: 18.04.2018

Godzina emisji: 16.00

mg/jp

Czytaj także

Imre Kertész. Język jak drut kolczasty

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2016 20:00
- To był jeden z ostatnich wielkich pisarzy, którzy nosili w sobie zagładę i zderzali ją z całą ludzką cywilizacją XX-wieczną - mówił Piotr Matywiecki o zmarłym 31 marca węgierskim pisarzu, laureacie nagrody Nobla - Imre Kertészu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Opowieści wojenne mają siłę opowieści biblijnych"

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2016 09:00
- Chcieliśmy pokazać II wojnę światową od podwórka, oddać hołd ludziom, którzy próbowali prowadzić normalne życie, choć mogła ich czekać śmierć albo wywózka - mówił Michał Rogalski, reżyser filmu "Letnie przesilenie" nagrodzonego za najlepszy scenariusz na ubiegłorocznym festiwalu w Montrealu.
rozwiń zwiń