• 10 marca miała premierę płyta "Baczyński 100" z kompozycjami Włodka Pawlika
• Album jest wyrazem hołdu Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu, a zadedykowany został walczącej Ukrainie
• Włodek Pawlik od lat związany jest z ukraińskim środowiskiem artystycznym 

Premierowy koncert projektu odbył się 1 sierpnia 2021 roku, w 77. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, w Amfiteatrze na Woli w Warszawie. 10 marca tego roku miała natomiast swoją premierę płyta "Baczyński 100".

Kijów jak Warszawa

Ten album to wyraz hołdu, jaki Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu składają artyści biorący udział w nagraniu. Włodek Pawlik zaś zadedykował krążek walczącej o swoją wolność i suwerenność Ukrainie. - Koincydencja tych zdarzeń – wydanie płyty z poezją wojenną Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który zginął jako żołnierz podczas Powstania Warszawskiego, i moment wydania jej w połączeniu z tym, co nas realnie otacza, czyli napaści agresora na naród ukraiński – daje wiele do myślenia - mówił Włodek Pawlik. - To jest scenariusz pisany z góry.

W nagraniach wzięli udział wokaliści Natalia Wilk i Marek Bała, wiersze interpretują m.in. Karolina Gorczyca, Antoni Pawlicki, Grażyna Barszczewska, do tego grają znakomici muzycy: Damian Kostka, Cezary Konrad i Łukasz Pawlik.

Pionierzy jazzowej współpracy

Włodek Pawlik ma liczne kontakty z Ukrainą, czego dowodem są nagrane jeszcze w minionym wieku krążki. - Zadzierzgnąłem związki artystyczne i przyjacielskie z elitą muzyczną, ale też artystyczną Ukrainy, a szczególnie Kijowa, już w latach 90. - opowiadał kompozytor. - Było wielkim szczęściem, że zapraszali mnie na koncerty od Kijowa aż do Odessy.

Krzysztof Kamil Baczyński - serwis specjalny >>>

Owocem tych podróży jest m.in. płyta "Włodek Pawlik Trio Live in Kyiv" wydana w 1999 roku. - Jest ona pierwszą koprodukcją jazzową między Polską a Ukrainą - podkreślił muzyk. - Mogę nieskromnie powiedzieć, że jestem pionierem, jeśli chodzi o związki muzyczno-jazzowe z Ukrainą. To były cudowne, niezapomniane chwile, koncerty dla wspaniałej publiczności.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Włodek Pawlik (kompozytor, pianista jazzowy)

Data emisji: 14.03.2022

Godzina emisji: 16.30

uk

Seweryna Szmaglewska - jedyna Polka w Norymberdze

7 lipca 1992 roku - 30 lat temu - zmarła Seweryna Szmaglewska, pisarka, w latach 1942-1945 więźniarka niemieckiego nazistowskiego obozu śmierci Auschwitz-Birkenau, po wojnie świadek w procesie norymberskim. Była jedyną Polką, która zeznawała przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. Już w 1945 roku opublikowała powieść dokumentalną "Dymy nad Birkenau", a 27 lat później - reportażową powieść "Niewinni w Norymberdze".

- W Norymberdze byłam w lutym i marcu 1946 roku - wspominała w archiwalnej rozmowie. - Od tamtej pory trwałam w przekonaniu, że jest to sprawa, o której nie potrafię nic powiedzieć. Zawsze byłam w wielkim kłopocie, kiedy czytelnicy na wieczorach autorskich zadawali mi pytania dotyczące procesu. To były dla mnie ogromnie trudne momenty, kamienie milowe, które musiałam przetoczyć w myślach - wyznała.

Wokół procesu norymberskiego

Jak wspominała, ława oskarżonych w Norymberdze nie wywarła na niej ogromnego wrażenia - miała poczucie, że są to "już w jakiś sposób skazani, pogodzeni ze swoim losem byli dygnitarze, podobni do worków tłuszczu".

- Głębsze wrażenie pozostawiła we mnie cała atmosfera tego procesu. Od pierwszych godzin stykałam się z Norymbergą zaprzeczającą temu, że ktokolwiek, poza ławą oskarżonych, może mieć coś wspólnego ze zbrodniami hitlerowskimi. Ulica Norymbergi to byli biedni, wynędzniali, często źle ubrani lub wręcz obdarci ludzie, stłoczeni w tramwajach. Puste sklepy, blade twarze kobiet - zapłakanych i niepewnych, gdzie są ich dzieci.

Opisać niewyobrażalne

Jednak otoczenie Trybunału, jak zwróciła uwagę pisarka, to byli "Niemcy odgadujący pragnienia świadków, dziennikarzy, prokuratorów, sędziów". Wieczorami w hotelu odbywały się dancingi, a pięknym tancerkom przygrywała orkiestra.

- Niesłychanie trudno było mi sobie wyobrazić, żeby w tym otoczeniu, w tej wizji, jaka wokół Trybunału Norymberskiego się tworzyła, mówić o kobietach z bloku 25, wleczonych do ciężarówki, przeznaczonych na śmierć. Żeby mówić o problemie zbrodni, polegającym przecież "tylko" na bieganiu w kółko, w tumanach zadymki śnieżnej, nagich mężczyzn, których poganiał jedynie gwizdek niewidzialnego w tej zadymce esesmana. To była odpowiedzialność gigantyczna - opowiadała Seweryna Szmaglewska.

Zobacz też serwis specjalny poświęcony wyzwoleniu Auschwitz >>>

Seweryna Szmaglewska urodziła się 11 lutego 1916 roku w Przygłowie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Piotrkowie Trybunalskim przeprowadziła się do Warszawy, gdzie uczyła się w Wolnej Wszechnicy Polskiej.

W 1942 roku, po aresztowaniu przez Gestapo na ulicach Warszawy, została przewieziona do obozu Auschwitz-Birkenau. Gdy w styczniu 1945 z obozu wyruszył tzw. marsz śmierci, wraz z koleżankami postanowiła spróbować ucieczki. Plan się powiódł. Sewerynie Szmaglewskiej i jej towarzyszkom udało się uciec do pobliskiej wsi i ukryć w stodole pełnej siana. Stamtąd ruszyły w stronę Warszawy. Tułaczka, po wielu przygodach, zakończyła się sukcesem.

Od pierwszych dni Szmaglewska przystąpiła do pisania. "Dymy nad Birkenau" ukazały się 4 grudnia 1945 roku. Trafiły w ręce prawników, przygotowujących się do procesu norymberskiego. W niedługim czasie została wezwana jako świadek oskarżenia. Tamte przeżycia także doczekały się opisania, jednak książka "Niewinni w Norymberdze" powstała wiele lat później.

***

Audycja: Głosy z przeszłości

Data emisji: 4-8.07.2022

Godzina emisji: 12.45