Jednym z nich jest świetnie znany publiczności Roman Wojciechowski z Tomaszowa Mazowieckiego, skrzypek i śpiewak, mistrz muzyki opoczyńskiej, wielokrotny laureat Baszty.

- Mieszkałem w Ciepłowicach Dużych, tam była remiza, stały wozy strażackie - mówił w audycji - a w drugim końcu mała scena i miejsce do tańca. Chodziliśmy tam, żeby podglądać, jak muzycy grali. Potem jak któryś z tych muzykantów nie mógł grać, to go zastępowałem. Grałem na skrzypcach, na klarnecie, saksofonie i na perkusji - tłumaczył pan Roman. Jak wspominał, na wsiach najpopularniejsze zawsze były oberki, polki, fokstroty, tanga, ale prym wiodły zawsze melodie ludowe. - Z przyjemnością się patrzyło, jak ludzie tańczyli! A co do gry, to trzeba ją czuć: muzykę ludową trzeba mieć we krwi, wyssać ją z mlekiem matki.

W audycji słuchaliśmy także przykładów twóczości ubiegłorocznych kazimierskich laureatów: Janiny Chmiel z Wólki Ratajskiej, Czesława Węglarza z Ciśca na Żywiecczyźnie, Cmolaski Chłopoków, a także Bronisława Machla z Sienna w regionie świętokrzyskim, grającego w klubie Tyndyryndy. 

***

Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Data emisji: 30.06.2019

Godzina emisji: 5.05

at

Adam, Józef i Stanisław od 1968 roku tworzyli jedną z najlepszych kapel weselnych na Radomszczyźnie. Byli także mistrzami obrzędowych weselnych teatrów. Ich ojcem był znany skrzypek Antoni Tarnowski z Marysina, a matką - świetna śpiewaczka Marianna z domu Mika. Muzykowaniem jako rodzinną tradycją (wziętą od pradziadka) bracia zajmowali się od lat szkolnych, kiedy to zaczęli występować jako kapela rodzinna.

- Tarnowscy to my jesteśmy dla dalszych znajomych i obcych. Dla bliskich - Czarneccy. Skąd taka zmiana? Nasz pradziad, mieszkając w Goszczewicach, pracował we dworze jako dworak - wspominał w archiwalnym nagraniu z 1971 roku Adam Tarnowski. - Dziedzic także nazywał się Czarnecki, ale dawniej była różnica między chłopem i panem, więc dworak nie mógł się nazywać tak jak dziedzic. Nasz pradziadek był zmuszony się przechrzcić.

Słynna kapela braci Tarnowskich z Domaniowa w gminie Przytyk grała od 1968 roku do lat 90., głównie na weselach. Zanim zaprzestali czynnej działalności, wyparci przez modę na muzykę elektroniczną, która przyszła w ostatniej dekadzie XX wieku, przez lata byli świadkami i źródłem szczegółowych zwyczajów związanych z obrzędem przejścia, jakim było na wsi wesele.

- Pani młoda szykowała się gdzieś w odosobnieniu, u sąsiada czy w stodółce, gdzie nie ma ludzi. Potem przychodził po nas starszy drużba, prosząc o marsza - śpiewanego - bo pani młoda idzie do ślubu. Przychodziliśmy do niej do domu cały czas śpiewaliśmy - wspominał w nagraniu Adam Tarnowski, prezentując szczegółowo przebieg typowego wiejskiego wesela.

Co wtedy grano? O czym mówiły popularne weselne przyśpiewki? przy czym lubiono tańczyć? O tym - w nagraniu rozmowy.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Gość: Adam Tarnowski (skrzypek ludowy)

Data emisji: 24.09.2019

Godzina emisji: 15.15

at

Nieznamierowice leżą na styku regionu radomskiego i opoczyńskiego. Mieszkanki tej wsi bardzo szczegółowo opisały tamtejsze zwyczaje weselne.

- U nas w Nieznamierowicach jest taka moda: jak się wesele ma zacząć, najpierw młody bierze butelkę z wódką, bierze jakąś ciotkę czy chrzestną, chrzestnego, a nawet i szwagra, i idą na zmówiny do młodej panny. Jak się umówią w czwartek, to się szykują na sobotę. W sobotę idą do pacierza, wprzódy do organisty biorą jakąś kurę, żeby dobrze im poszło. Teraz to tak już nie ma - opowiadała mieszkanka Nieznamierowic. - Teraz goście są zwołane na zwiady. Kucharki gotują kapuścisko, a młode idą do pacierza. Przychodzą od pacierza prosto na zwiady, cała rodzina jest zebrana i zaczyna się radość. Cieszą się całą noc. Kto jest bogaty, to bierze muzykantów i grają. A kto nie ma pieniędzy, to se tak na sucho pojedzą, popiją do godziny dwunastej, pierwszej. Jak mają więcej wypić, to dłużej siedzą.

Jak wyglądał wianeczek panny młodej? Jak śpiewano do wianka? Zapraszamy do odsłuchania audycji.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: mieszkanki Nieznamierowic (nagranie z lat 70.)

Data emisji: 22.10.2019

Godzina emisji: 15.15

gs/at

Na naszej antenie często gościł skrzypek Leon Lewandowski, ale wiekowych muzyków w Kaliskiem jest o wiele więcej.  Mateusz Raszewski z Kaliskiej Szkoły Tradycji spotkał się ze stuletnią mieszkanką przysiółka Wilcze Ługi, która wspominał m.in. dawnych muzykantów, życie codzienne przedwojennej wsi, czasy okupacji i obyczaje weselne.

- Nie było tak dużo pieniędzy na wsi jak teraz jest. Nie było za co ludzi prosić. Wielka bida była. Jak byłam mała, to jadłam kartofle z maślanką. pamiętam jak szłam z matka do kośćioła do komunii, z kapciami w ręce żeby się nie zakurzyły , na boso. Przy kościele była studnia i tam obmywałam nogi - mówiła Marianna Filipiak. - Chleb z tłustą wodą nazywał się u nas kapłan. Chleb piekła moja mama w domu, sklep był daleko. Jak wyszłam za mąż to w piecu nie umiałam chleba piec, potem się nauczyłam i wszyscy mnie chwalili. 

Czasy okupacji były bardzo żywe we wspomnieniach pani Marianny.

- Gdy Niemcy uciekali, to ja jeszcze we wsi mieszkałam. Pełne mieszkanie się naszło, bo oni chcieli odpocząć. Nie mieliśmy w domu podłogi, tylko była glina i wszyscy posiadali na tej glinie, jeden obok drugiego, a ja się ze strachu trzęsłam. Pamiętam jak żeśmy uciekali, niektórzy uciekli wcześniej, a myśmy się opóźnili. Uciekać nie uciekać, każdy się wahał. Wyjechaliśmy na trakt, a Niemcy już jadą i mówią żebyśmy się nie bali. Dobre Niemce byli, bo uciekali do Niemiec. 

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Magda Tejchma

Goście: Marianna Filipiak 

Data emisji: 14.01.2020

Godzina emisji: 15.15

gs