Obszerna praca dokumentująca historię unikatowego instrumentu, a także beskidzkich muzyków gajdoszy, opublikowana została przez Fundację Klamra. Album, objęty patronatem przez Program 2 Polskiego Radia, jest m.in. katalogiem zachowanych 70 egzemplarzy gajd.

– Najstarsze z opisanych gajd pochodzą z 1789 r. – opowiadał Maciej Szymonowicz. – Oczywiście nie w całości, bo przez lata były usprawniane. Najstarszymi elementami instrumentu są hók, czyli piszczałka basowa, oraz gajdzica (piszczałka melodyczna) – powiedział.

Gajdy, choć podobne do dud, różnią się od nich w zasadniczy sposób. O tych różnicach, ale także próbach upodabniania jednego instrumentu do drugiego, opowiadał gość Dwójki. Mówił także o tym, jakie znaczenie dla gry ma to, czy kozia skóra, z której wykonano worek (w gajdach - miech), skierowana jest sierścią do wnętrza - czy na zewnątrz.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Anna Szotkowska

Gość: Maciej Szymonowicz

Data emisji: 24.03.2015

Godzina emisji: 12.00

mc/asz

Modernizacja będzie kosztować niemal 900 tys. złotych, z czego 750 tys. złotych stanowią fundusze unijne. Muzeum przeznaczy pieniądze m.in. na nową aranżację wystaw stałych i czasowych. Jak poinformowała dyrektor placówki Aneta Oborny, będzie to prezentacja interdyscyplinarna, a oprócz instrumentów ludowych pokazane zostaną obrazy i fotogramy o tematyce muzycznej. Poza pełną informacją o poszczególnych instrumentach będzie też możliwość posłuchania, jak one brzmią. Nową ekspozycję będzie można obejrzeć wczesną jesienią. Obecnie muzeum jest nieczynne. Mieści się w szydłowieckim zamku, jednej z najpiękniejszych wczesnorenesansowych rezydencji magnackich.

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu ma w swoich zbiorach przeszło 2 tys. eksponatów, wśród nich rzadkie, ciekawe, od dawna niespotykane w praktyce muzycznej: liry korbowe, skrzypice polskie, suki biłgorajskie. Najstarszymi obiektami są XVIII-wieczne złóbcoki, basy kaliskie i mazowieckie, tarapata z XIX wieku, bębny z przełomu wieków XVI i XVII, bębenki z XVIII i XIX wieku. Do najciekawszych należy m.in. największy zbiór harmonii różnych typów, duża kolekcja cymbałów, skrzypiec, instrumentów glinianych, fujarek i piszczałek oraz instrumentów dudowych. Ostatnio muzeum wzbogaciło się o unikatową kolekcję polskich ludowych instrumentów muzycznych należącą do tej pory do muzykologów Mariana i Jadwigi Sobieskich.

Polskie ludowe instrumenty muzyczne – YouTube / Instytut Muzyki i Tańca

PAP/jż