"Od tłumacza wymagam tylko jednego: musi być lepszym pisarzem niż ja, i to w dwóch językach, w tym w moim" – napisał kiedyś Kurt Vonnegut. Słowa te stały się mottem dla Rafała Lisowskiego, który przełożył na język polski listy amerykańskiego pisarza. Już ten cytat jest przejawem typowej dla Vonneguta ironii, której pełno także w jego korespondencji.

– Pisarz sprzedaje tę ironię z kamienną twarzą – zauważył tłumacz. – Zmusza to do interpretacji: na ile to jest na serio, na ile złośliwość czy zgryźliwość, a na ile życzliwość – dodał. Jak trudno rozpoznać żart Vonneguta, świadczy choćby to, że po jednym z listów jego wuj rozważał... wystosowanie pozwu.

***

Przygotowała: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Gość: Rafał Lisowski (tłumacz korespondencji Kurta Vonneguta)

Data emisji: 19.02.2015

Godzina emisji: 17.35

Materiał został wyemitowany w audycji "Wybieram Dwójkę".

mc/kd

W Ameryce palono jego książki za nihilizm. Ale gdy w 1984 roku przyjechał do Polski, czasopismo katolickie "Powściągliwość i praca" poprosiło go o wywiad.

- Ateizm wyniósł z domu rodzinnego, w którym nie wierzono w Boga od pokoleń. Nigdy jednak nie walczył z religią, a o wspólnotach wiary wypowiadał się ciepło - wyjaśniał Lech Jęczmyk. - Niewiara w Boga była w jego życiu źródłem wielkiej pustki, która doprowadziła go do alkoholizmu i pośrednio do śmierci - dodał.

Niezwykły wydaje się fakt, że największy, zdaniem Vonneguta, wynalazek amerykański miał bardzo dużo wspólnego właśnie z alkoholem, ale też z działaniem Siły Wyższej. Co miał na myśli? Odpowiedź w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Proadzi: Katarzyna Hagmajer

Goście: prof. Dominika Oramus (anglistka), Marek Oramus (pisarz fantasy), Lech Jęczmyk i Mirosław Spychalski (tłumacze m.in. prozy Kurta Vonneguta)

Data emisji: 19.04.2015

Godzina emisji: 18.00

mm/kk

Philip Roth w ciągu ponad 50 lat napisał 31 książek. W wieku 80 lat ogłosił, że więcej już nie stworzy. Uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich i kronikarza XX-wiecznych przemian w USA, ze względu na obyczajową śmiałość twórczości nazywany jest także "drugim po Henrym Millerze".

– Już po debiutanckim "Goodbye, Columbus" odsądzano Philipa Rotha od czci i wiary – opowiadał Jerzy Jarniewicz, tłumacz prozy pisarza. – Mało kto wtedy przypuszczał, że była to tylko przygrywka do wystąpienia późniejszego, czyli głośnego "Kompleksu Portnoya". Przeszedł on oczekiwania wszystkich krytyków Rotha – dodał.

"Kompleks Portnoya" szokował, choć wydano go w czasach rewolucji obyczajowej w Ameryce. Bardzo ważną rolę w powieści odgrywa bowiem pewna czynność seksualna, która w powieści staje się desperacką próbą ucieczki i wyrazem zmagania się z tożsamością.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadzi: Anna Lisiecka

Goście: Jerzy Jarniewicz (krytyk, historyk literatury, tłumacz prozy Philipa Rotha), Justyna Sobolewska (krytyk literacki), Jolanta Kozak (tłumaczka książek Philipa Rotha), Henryk Talar (aktor)

Data emisji: 24.05.2015

Godzina emisji: 21.30

mc/bch

– W moim domu są pokoje, które oferują piękny widok. Wydawałoby się, że będzie bardzo przyjemnie tam siedzieć i pisać – powiedział Charles Simic. – Ale poezja nie może wybić się na powierzchnię, jeśli się nie położę – dodał.

We wstępie do książki "Blues o śnieżnym poranku" - wydanego właśnie w Polsce wyboru poezji Charlesa Simica - autor wyjawia dodatkowo, że najlepiej jest, gdy łóżko, w którym pisze, znajduje się w hotelu. W Dwójce zaś opowiadał m.in. o tym, czy powiódł się plan, którego założenia tak kiedyś ujął: "piszę, by wszystkie kobiety świata zakochały się we mnie".

***

Tytuł audycji: Dwukropek

Prowadzi: Andrzej Franaszek

Gość: Charles Simic (poeta, tłumacz i eseista)

Data emisji: 28.05.2015

Godzina emisji: 18.00

mc/mg

"Krótkie wywiady z paskudnymi ludźmi" to zbiór nietypowych historii przesyconych ironicznym humorem, groteskowymi postaciami i sytuacjami. Choć wielu chciałoby odczytywać tę prozę jako teksty postmodernistyczne, goście Dwójki zauważyli, że te interpretacje są nadużyciem.

W kręgu literatury anglojęzycznej Wallace jest twórcą kultowym. Tygodnik "Time" umieścił jego książkę na liście 100 najlepszych pozycji XX wieku. Pisarz to także wszechstronny autor literatury faktu - pisał o filmach (również pornograficznych), relacjonował m.in. ataki z 11 września czy... festiwal homarów.

O jego popularności świadczy to, że poświęcono mu odcinek serialu "The Simpsons". Przez lata jednak jego umysł toczyła choroba, która zakończyła się samobójstwem pisarza w 2008 r...

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki 

Prowadzi: Kamil Radomski

Goście: Jolanta Kozak (tłumaczka "Krótkich wywiadów z paskudnymi ludźmi"), Mikołaj Denderski (literaturoznawca)

Data emisji: 13.07.2015

Godzina emisji: 15.00

mc/kd