- Moja przygoda z Wolną Europą zaczęła się dawno, bo już  w czasach licealnych – mówił Andrzej Mietkowski. Wypowiedziane jakby od niechcenia plany ("Może wyjadę, może będę pracował w "Kulturze", może w Radiu Wolna Europa) 15-20 lat później zaczęły się spełniać: zapoczątkowana w latach stanu wojennego współpraca z biurem paryskim RWE, a także z BBC i Deutsche Welle, pełnienie funkcji korespondenta.
Pod koniec lat 80. Mietkowski otrzymał propozycję kierowania biurem RWE w Londynie. - Prędko zdałem sobie sprawę, że znacznie ciekawsza od pracy w Londynie może być realizacja wykluwającego się właśnie pomysłu uruchomienia biura RWE w Warszawie - opowiadał gość Dwójki, podkreślając, jak abstrakcyjna wydawała się ta wizja początkowo. Ale przyszedł rok 1989 i Okrągły Stół; żelazna kurtyna zaczęła się kruszyć…
Andrzej Mietkowski w latach 1989-1996 był dyrektorem warszawskiego biura Rozgłośni Polskiej RWE, pełnił również funkcję korespondenta (relacje z ogarniętej puczem Moskwy, z ostrzeliwanego Sarajewa). W Dwójkowej audycji opowiadał też o próbie usamodzielnienia się Polskiej Rozgłośni, o niezwykłych ludziach, z którymi współpracował. Bardzo istotnym i interesującym wątkiem tych wspomnień jest historia powstania wyjątkowej kolekcji: internetowego zapisu archiwów dźwiękowych RWE. Prawie pół miliona minut nagrań, tysiące nazwisk, dziesiątki fascynujących audycji.
Posłuchaj archiwalnych dźwięków zgromadzonych w serwisie specjalnym Polskiego Radia wolnaeuropa.polskieradio.pl
W tym tygodniu przypada 60. rocznica powstania Rozgłośni Polskiej RWE. Dwójka zaprasza do wysłuchania wspomnień związanych z tą legendarną stacją, "głosem wolnej Polski". Od wtorku (1 maja) do czwartku (3 maja) poznamy archiwalne nagrania Jana Nowaka-Jeziorańskiego. W piątek o początkach RWE opowie natomiast prof. Konrad Tatarowski

Ponadto przypominamy, że Program Drugi Polskiego Radia przygotował 10-odcinkowy cykl audycji, których celem jest przypomnienie roli i działalności w RWE polskich pisarzy i tworzonych przez nich audycji oraz programów. W trzech wyemitowanych już odcinkach wysłuchaliśmy opowieści o poprzednikach RWE (rozgłośni, które omijając cenzurę, docierały do kraju), o niełatwych początkach Polskiej Rozgłośni oraz o głośniej sprawie Józefa Światły.

W 2002 roku z okazji 50. rocznicy wyemitowania pierwszej audycji Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa z Monachium, w radiowym studiu spotkali się dwaj przyjaciele i współpracownicy: wieloletni dyrektor Rozgłośni (do 1976 roku) Jan Nowak Jeziorański i prof. Władysław Bartoszewski - polityk, historyk, opozycjonista, od 1963 roku współpracownik RWE z Polski, autor opracowań nt. sytuacji w kraju, przemycanych do Monachium.

10 lat później przypomnimy fragmenty tego historycznego spotkania dwóch przyjaciół i współpracowników, którzy opowiedzą o początkach rozgłośni i roli, jaką odegrali w jej historii.

Posłuchaj archiwalnych dźwięków zgromadzonych w serwisie specjalnym Polskiego Radia wolnaeuropa.polskieradio.pl

20 tysięcy archiwalnych dźwięków, składających się na nasz serwis specjalny, obrazuje sytuację w Polsce i na świecie - od uruchomienia Rozgłośni Polskiej RWE 3 maja 1952 roku, aż do zakończenia działalności w połowie lat 90. W sumie pół miliona minut nagrań archiwalnych. To dźwiękowy dokument najważniejszych, często dramatycznych wydarzeń w Polsce – stalinizm, ucieczka pułkownika Światło, aresztowanie prymasa Wyszyńskiego, robotniczy bunt 1970, studencka rewolta 1968, masakra robotników na Wybrzeżu 1970, wybór Papieża, Solidarność, stan wojenny -  wreszcie obrady Okrągłego Stołu.

Audycję przygotowała Dorota Truszczak.

W Europie trwał zimnowojenny podział na dwa bloki. W 1953 umarł Stalin, w Polsce uwięziono Prymasa Wyszyńskiego, na Zachód zbiegł Józef Światło - podpułkownik bezpieki. Jego rewelacje na falach RWE wstrząsnęły aparatem władzy. Wolna Europa zaangażowała się w obronę Polaków w ZSRR. Tajny referat Chruszczowa na XX zjeździe sowieckiej kompartii w 1956 wywołał polityczną "odwilż", a wypadki w Poznaniu i Październik ‘56 spowodowały polityczne przesilenie i objęcie rządów przez Gomułkę.

Prostowanie fałszów

W chwili rozpoczęcia działalności RWE Jan Nowak-Jeziorański, jej legendarny i wieloletni dyrektor,  formułował program działania. - Zadaniem Radia jest walka z propagandą i indoktrynacją, prostowanie fałszów, ukazywanie prawdy historycznej, dostarczanie pełnej informacji o tym, co dzieje się w Polsce i na świecie. Mamy podtrzymywać opór moralny i niezależną myśl - mówił na antenie rozgłośni łamiącym się głosem.
Rozgłośnia Polska RWE informowała Polaków o wydarzeniach na świecie, w PRL i w obozie państw komunistycznych. Na antenie swoje poglądy prezentowały najwybitniejsze umysły polskiej emigracji, uciekinierzy z kraju, dysydenci. Z Radiem Wolna Europa współpracowali wybitni artyści, uczeni, pisarze i satyrycy, m.in. Brzeziński, Miłosz, Hemar, Herling-Grudziński, Czapski, Wierzyński, Lechoń, Fedorowicz, Kaczmarski, Tyrmand i wielu innych.

W związku z 60. rocznicą rozpoczęcia nadawania audycji Rozgłośni Polskiej RWE uruchomiliśmy serwis specjalny wolnaeuropa.polskieradio.pl . Zapraszamy do słuchania.

Przygotowaliśmy dla Państwa 20 tysięcy archiwalnych dźwięków, które obrazują sytuację w Polsce i na świecie - od uruchomienia Rozgłośni 3 maja 1952 roku, aż do zakończenia działalności w połowie lat 90. W sumie pół miliona minut nagrań archiwalnych. To dźwiękowy dokument najważniejszych, często dramatycznych wydarzeń w Polsce – stalinizm, ucieczka pułkownika Światło, aresztowanie prymasa Wyszyńskiego, robotniczy bunt 1970, studencka rewolta 1968, masakra robotników na Wybrzeżu 1970, wybór Papieża, Solidarność, stan wojenny - wreszcie obrady Okrągłego Stołu.

Radio Wolna Europa miało misję — odbudować poczucie wspólnoty i podtrzymać nadzieję w sercach milionów ludzi, którzy po 1949 żyją za żelazną kurtyną, w strachu i w milczeniu. W okresie PRL rozgłośnia była najczęściej słuchanym radiem zagranicznym, systematycznie zagłuszanym przez SB i dyskredytowanym przez władzę. Zagłuszanie radia zakończyło się dopiero 1 stycznia 1988 roku. 30 czerwca 1994 roku Polska Rozgłośnia RWE przestała istnieć.

Na portalu Polskiego Radia można odsłuchać ponad 20 tysięcy nagrań audycji Radia Wolna Europa. To unikaty, udostępnione są wszystkie zasoby, które ocalały po zamknięciu Rozgłośni Polskiej RWE.

Program DSH

W związku z 60. rocznicą powstania Rozgłośni Polskiej RWE, Dom Spotkań z Historią (ul. Karowa 20, Warszawa) przygotował specjalny cykl spotkań. Szczegółowy program:

4.05.12 (pt.), 16:00, DSH

Głos nadziei, reż. Maciej J. Drygas, 2002, 58 min. Wspomnienia byłych słuchaczy Radia Wolna Europa. Bogato ilustrowany dokument o legendarnej instytucji i życiu codziennym w PRL.

5-6.05.12 [powtórki filmów]
5.05. 12 (sob.),
14:00 Opowieść o wolnej Europie, reż. Jolanta Kessler-Chojecka, 1995, 100 min
16:00 Cold Waves, reż. Alexandru Solomon, 2007, 159 min
6.05.12 (niedz.), 16:00, DSH, Cold Waves, reż. Alexandru Solomon, 2007, 159 min

9.05.12 (śr.), 18:00, DSH. „UKF Wolności” – spotkanie.
Radio ma być odbiciem różnorodnych, nawet sprzecznych opinii i ocen, bo różnice poglądów najbardziej przekonywająco demonstrując wolność słowa. Będziemy podtrzymywali tradycje wszystkich głównych nurtów politycznych, ale nie będzie w naszych programach wzajemnych napaści ani ataków personalnych. (Jan Nowak-Jeziorański, www.wolnaeuropa.pl ) Czy założenia programowe Jana Nowaka-Jeziorańskiego są możliwe do zrealizowania w świecie wolnych mediów? Goście: Andrzej Mietkowski (redaktor naczelny portalu polskieradio.pl ), Maciej Wierzyński (RWE, TVN24), Jeremi Sadowski (RWE) oraz Jolanta Hajdasz, autorka książki Szczekaczka. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa.

sm