"Danse" - tytuł pierwotny to "Tarantella styryjska" - jest wczesnym utworem fortepianowym Debussy’ego, owocem pobytu kompozytora w Rzymie. Żartobliwie łączy rytmy tarantelli i walca. Ravel zinstrumentował ten drobiazg wkrótce po śmierci Debussy’ego, oddając mu hołd z iście francuską lekkością.

"Noce w ogrodach Hiszpanii" (1915) nazywał de Falla "impresjami symfonicznymi”. Trzy części kompozycji to obrazy trzech ogrodów, rzeczywistych i wyobrażonych, wypełnionych muzyką o posmaku nieco egzotycznym, pełną barw i czarującej atmosfery. Kompozycja dedykowana została pianiście Ricardo Viñesowi. Spopularyzował ją Artur Rubinstein. W Katowicach solistą był Kun Woo Paik, z którym NOSPR pod dyrekcją Antoniego Wita nagrała komplet koncertów Prokofiewa, nagrodzony w roku 1992 Diapason d’Or i Grand Prix du Disque.
W wieczornym parku rozgrywa się akcja poematu tanecznego "Jeux" (1912), ostatniego utworu symfonicznego Debussy’ego, skomponowanego w ciągu kilku tygodni dla Baletów Rosyjskich Diagilewa. Dzieło to zapowiada tematykę sportową i nowoczesną (didaskalia wzmiankują nawet elektryczne oświetlenie), która rozpowszechni się we Francji powojennej. Libretto opowiada o poszukiwaniu zagubionej piłki do tenisa. Szukają jej mężczyzna (tańczył tę partię Wacław Niżyński) i dwie kobiety. Szybko zapominają o zgubie, zajmują się już tylko sobą. Ich flirt, naznaczony zazdrością, zostanie nagle przerwany, gdy ktoś (kto?) wrzuci na kort nową piłkę. Partytura doskonała, w której giętkość formy i instrumentacji Debussy’ego osiąga apogeum.
Bolera Ravela przedstawiać nie trzeba. Zaznaczyć warto, że utwór zrodził się m.in. z fascynacji Ravela… przemysłem i maszyną. Ten ekstatyczny taniec ma więc cechy "nieludzkie” i katastroficzne.

(Marcin Trzęsiok)

Program:

Claude Debussy (instr. Maurice Ravel) Danse

Manuel de Falla Noce w ogrodach Hiszpanii na fortepian i orkiestrę

Claude Debussy Jeux - poemat taneczny

Maurice Ravel Bolero

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka; Kun Woo Paik - fortepian

(Katowice, 6.11.2014)

Na retransmisję w "Filharmonii Dwójki" - w piątek (28.11) w godz. 19.00-22.00 zaprasza Marcin Majchrowski.

materiały promocyjne/mm

– Gdy zauważyłem, że nie potrzebuję podczas gry wykorzystywać aż tak dużo siły, cały mój świat uległ przewartościowaniu. To była prawdziwa rewolucja. Dobrym przykładem może być właśnie koncert h-moll Dworzaka. Żeby uzyskać w nim odpowiednie brzmienie, trzeba zmienić sposób myślenia. Trzeba odpuścić – powiedział brazylijski muzyk.

Antonio Meneses wspominał swoje pierwsze wykonanie tego utworu. – Po pierwszej części bolały mnie wszystkie mięśnie, byłem zrozpaczony, bo nie wiedziałem jakim cudem mam zagrać pozostałe dwie części. Dziś bez najmniejszego problemu mogę zagrać cały koncert 5 razy z rzędu. To wszystko dzięki temu, że znalazłem odpowiednią technikę.

Artysta opowiadał też m.in. o współpracy ze "starszym panem" Herbertem von Karajanem, grze w legendarnej grupie Beaux Arts Trio, rozczarowaniu Mścisławem Rostropowiczem i o tym, że już wkrótce nie będzie musiał występować we fraku.

***

Rozmawiał: Andrzej Zieliński

Gość: Antonio Meneses (wiolonczelista)

Data emisji: 21.04.2017

Godzina emisji: 21.00

Materiał został wyemitowany w audycji "Filharmonia Dwójki", w której wysłuchaliśmy także rozmowy Moniki Zając z dyrygentem José Marią Florênciem.

mc/kd