Czasem brzmią jak niezależni rockmani, czasem wychodzą na jaw ich awangardowe korzenie, bo wszyscy udzielali się w muzycznych zespołach nowojorskiego downtownu. Gigantyczne instrumentarium daje temu zespołowi również niesamowity wachlarz brzmień. Mowa o Medeski Martin & Wood, którzy udzielili wywiadu w dwójkowych "Rozmowach improwizowanych".
To jedna z najbardziej utytułowanych grup współczesnego jazzu, a jednocześnie jedna z nielicznych cieszących się statusem gwiazd.
Perkusista grupy Billy Martin oraz basista Chris Wood opowiadali, że już na początku świadomie zdecydowali, że nie będziemy grać w klubach jazzowych. - W latach 90. w renomowanych miejscach atmosfera była sztywna. Kluby rockowe znacznie bardziej nam odpowiadały - mówią.
Mało który zespół jazzowy potrafi zapełnić zarówno szacowne sale koncertowe, jak i parkiet klubu tanecznego. Dzięki przedziwnemu splotowi oryginalnych osobowości muzyka MM&W, choć inspirowana funkiem i hip hopem, jest na tyle nieprzewidywalna i bogata, że zaspokaja także gusta koneserów nowojorskiej awangardy.
W "Rozmowach improwizowanych” opowiadali m.in. o trudnych latach budowania pozycji zespołu i walce o artystyczną niezależność, o tym, co niezwykłego było w nagrywaniu płyty dla dzieci.
Fragment wywiadu poniżej, całość w dźwięku, który towarzyszy artykułowi.

Zespół Medeski, Martin & Wood nagrywał płyty dla kilku wytwórni – najpierw dla Gramavision, później dla Blue Note i wreszcie dla własnej Indirecto Records. Czym różniły się te trzy okresy działalności grupy?
Billy Martin: Stopniem kontroli i komfortu. Gramavision miała nad nami największa kontrolę. Szefowa tej firmy była naprawdę okropna. Nie było właściwie aż tak źle, ale jesteśmy dość przeczuleni na kwestie kontroli…
Chris Wood: Zmuszali nas do pracy z producentami, których nie chcieliśmy…
BM: A przypadkiem jeden z nich był mężem szefowej... Nasze pierwsze nagranie zrealizowaliśmy dla niezależnej wytwórni. Weszliśmy do studia i zatrudniliśmy zaprzyjaźnionego producenta. Za to w Gramavision powiedziano nam: „Oto ludzie, z którymi będziecie pracować”. Tym sposobem gość mógł pobierać odpowiednie wynagrodzenie, chociaż wcale go nie potrzebowaliśmy. Takie rzeczy tam się działy.
CW: Z biegiem czasu zaczęliśmy więc walczyć o swobodę.
BM: Można powiedzieć, że to dzięki wrednej szefowej nauczyliśmy się stawiać na swoim.
CW: Wciąż musieliśmy zgadzać się na producenta, ale zatrudniliśmy własnego inżyniera dźwięku. Kolejne nagranie nagraliśmy już zupełnie sami. Takie przeciąganie liny.
Z kolei Blue Note pozwoliło nam robić to, na co mamy ochotę. Oczywiście pojawiły się terminarze, deadliny i tego rodzaju rzeczy…
BM: Ale też większy budżet…
CW: Tak, budżet był większy i pod względem muzycznym było w porządku.
BM: Blue Note było naprawdę świetne. Do niczego nas nie zmuszano. Nie było żadnych oczekiwań.
CW: Aż w końcu nagraliśmy Radiolariance, serię aż trzech albumów wydaną w ciągu jednego roku. Nie ma na świecie wytwórni, która pozwoliłaby ci na coś takiego! Pod względem ekonomicznym to po prostu idiotyczne posunięcie (śmiech). Ale my bardzo chcieliśmy wydać te płyty. (…) Kiedy więc pojawiła się możliwość przejścia na swoje, zrobiliśmy to.

Człowiek, który własnoręcznie wprowadził do jazzu rockowe rytmy, filar zepołu Milesa Davisa z legendarnej płyty "Bitches Brew", perkusista, pianista i kompozytor, przyjaciel Keitha Jarretta i jego muzyczny partner od niemal trzydziestu lat. Znalazł czas specjalnie dla słuchaczy "Rozmów improwizowanych", by podzielić sie z nimi swoimi refleksjami na temat muzyki. Jedna z nich dotyczyła idei, jaka towarzyszy mu w czasie tworzenia.

- Najważniejsza jest intencja, z której wypływa muzyka. Moją jest skupienie się na uzdrawiających wibracjach. Chcę w słuchaczach uwolnić ten pierwiastek, który pozwala dzieciom tworzyć małe radosne wspólnoty. Muzyka ma uwalniać od stresów i pomagać ładować akumulatory - opowiadał.

Jack DeJohnette zaczynał jako pianista, szybko jednak zwrócił uwagę na moc, którą zespołowi daje perkusista. - On sprawia, że grupa brzmi dobrze albo źle, on naprowadza muzyków na nowe pomysły. Zawsze pilnowałem, by muzyka była otwarta. Denerwuje mnie, gdy soliści powtarzają się na kolejnych koncertach i oczekują tego samego ode mnie. Gdy tak robili, to działałem do nich w kontrze, starając się uzupełniać ich grę - wyjaśniał.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy z Jackiem DeJohnette, przeprowadzonej na wrocławskim festiwalu Jazztopad przez Tomasza Gregorczyka i Janusza Jabłońskiego.

jamsession@polskieradio.pl

Rainer Brüninghaus wydał w wytwórni ECM zaledwie dwa autorskie albumy. Jest jednak w dużej mierze odpowiedzialny za wynalezienie słynnego "nordyckiego brzmienia", ponieważ grał w dwóch kluczowych dla północnej estetyki zespołach - kwartecie Jana Garbarka oraz grupie Colours niemieckiego kontrabasisty Eberharda Webera.

W wywiadzie sześćdziesięciotrzyletni pianista opowiada m.in:

O narodzinach europejskiego brzmienia:

To wyszło trochę przez przypadek. Nie chcieliśmy grać antyswingu (śmiech). Osobiście lubię, kiedy muzyka swinguje. I są rzecz jasna różne koncepcje swingu – ta najpopularniejsza podkreśla jego triolowy aspekt. Ale według mnie ten termin ma znacznie szersze znaczenie. To pewna siła motoryczna, która silnie na ciebie oddziałuje. Mam więc nadzieję, że my też swingujemy – na swój sposób.

O Manfredzie Eicherze:

Praca w studiu to proces twórczy. W jego trakcie muzycy mogą nieco stracić wyczucie i Manfred naprawdę potrafi wydobyć ich wtedy z kłopotów w wskazać nowe kierunki poszukiwać. Jeśli na tym polega to "kierowanie muzykami”, jestem za.

O Janie Garbarku:

Nie powiedziałbym, żeby był ostrym liderem. Chociaż… gdy przychodzi do kwestii czysto artystycznych, potrafi być twardy.

Więcej o Garbarku, ale też o współpracy z Eberhardem Weberem i zmianach w wytwórni ECM w nagraniu audycji