Powstanie Warszawskie - serwis specjalny

Pierwszą pamiątką po warszawskich powstańcach był pomnik Gloria Victis, który stanął na Cmentarzu Powązkowskim. Jednak wciąż marzono o czymś większym, co mogłoby pojawić się w przestrzeni miasta, na co władze komunistycznej Polski przez wiele lat nie chciały się zgodzić. - Sugerowano, że pomnik wśród brzozowych krzyży powstańczych to jest najlepsze upamiętnienie. Ale była świadomość, że musi powstać muzeum. W latach 50., kiedy powstało Muzeum Warszawy mówiono, że musi powstać albo wystawa, albo osobne muzeum poświęcone pamięci o Powstaniu Warszawskim - wspominał Jan Ołdakowski.

Sytuacja zmieniła się wraz z Solidarnością. Wówczas powstał Społeczny Komitet Budowy Muzeum Powstania Warszawskiego, którym kierował dyrektor Zamku Królewskiego, Aleksander Gieysztor. Komitet rozpoczął zbiórkę pamiątek na rzecz przyszłego muzeum, jednak po wprowadzeniu stano wojennego oddano je do Muzeum Historycznego. - W ten sposób starano się uchronić zebrane rzeczy przed konfiskatą ze strony Służby Bezpieczeństwa - podkreślał dyrektor muzeum.

Kiedy wróciła debata o stworzeniu Muzeum Powstania Warszawskiego? Gdzie miała się mieścić jego siedziba? O tym w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności

Przygotowała: Aleksandra Łapkiewicz

Data emisji: 5.08-9.08.2019

Godzina emisji: 12.45

am/pg

Bohaterem specjalnego wydania "Zapisków ze współczesności" był jeden z największych polskich pisarzy XX wieku, laureat literackiej Nagrody Nobla. Zmarłego 15 lat temu poetę wspominali jego krakowscy przyjaciele.

Jerzy Illg (publicysta, krytyk literacki i wydawca, redaktor naczelny Społecznego Instytutu Wydawniczego "Znak") opowiadał o swoich spotkaniach z Czesławem Miłoszem podczas redagowania jego kolejnych książek, pracy w piśmie społeczno-literackim "NaGłos" oraz organizowania Krakowskich Spotkań Poetów, nad którymi patronat obejmowali polscy nobliści.

- W 1986 roku byliśmy ze Znakiem na pielgrzymce w Rzymie i mieliśmy szczęście spotkać Miłosza w kawiarni. To było dla nas, młodych redaktorów bardzo elektryzujące doświadczenie. On był niezwykle ciekaw wszystkiego, co się dzieje w Polsce i opowiedziałem m.in. o podziemnym sympozjum poświęconym Kunderze. Po powrocie do Krakowa jedna z moich przyjaciółek chwaliła się, że ma takiego znajomego, który pił kawę z Czesławem Miłoszem – opowiadał Jerzy Illg.

Z kolei Bronisław Maj (poeta, krytyk literacki, tłumacz, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego), którego wiersze Czesław Miłosz przełożył na angielski, zdradził, jak wyglądały kulisy pracy translatorskiej noblisty oraz jego gościnne wykłady na Wydziale Polonistyki UJ. Tematem audycji był również "Miłosz amerykański" i "Miłosz krakowski" - obaj przyjaciele wielokrotnie odwiedzali poetę zarówno podczas jego pobytu w Berkeley, jak i w mieszkaniu na Bogusławskiego, gdzie mieszkał po powrocie do Polski.

Jerzy Illg i Bronisław Maj opowiedzieli ponadto o swoich prywatnych kontaktach z Czesławem Miłoszem, toczonych przez wiele lat dyskusjach, sporach i rozmowach, a także o relacjach, jakie łączyły poetę z innymi noblistami - Josifem Brodskim, Seamusem Heaneym oraz oczywiście z Wisławą Szymborską. Przypomnieli też poglądy Miłosza dotyczące powinności literatury, polskiej poezji i pracy twórczej. Obaj podzielili się również ze słuchaczami Dwójki swoimi ulubionymi wierszami poety.

Ponadto z kolejnych odcinków audycji dowiedzieliśmy się, jak wyglądała pierwsza rozmowa Czesława Miłosza i Bronisława Maja, co najbardziej lubił jeść poeta oraz jak zakończył się spór o sposób latania zimorodka prowadzony przez Czesława Miłosza i Wisławę Szymborską.

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności

Przygotowała: Kinga Michalska

Data emisji: 12-16.08.2019

Godzina emisji: 12.45

mko/pg