"Ten młody geniusz zasługuje na wsparcie, aby mógł podróżować. Gdyby kontynuował tak, jak zaczął, z pewnością zamieniłby się w drugiego Wolfganga Amadeusza Mozarta – to jest opinia Christiana Gottloba Neefego o jego młodym uczniu – Ludwiku van Beethovenie. Została opublikowana kilka miesięcy przed ukazaniem się drukiem trzech sonat na fortepian, skomponowanych przez "drugiego Wolfganga Amadeusza".

W październiku 1783 roku u Bosslera w Spirze wysztychowany został sonatowy tryptyk. Na karcie tytułowej tego wydawnictwa było napisane: "Trzy Sonaty na Pianoforte, poświęcone Jego Eminencji Arcybiskupowi i Elektorowi z Kolonii, skomponowane przez jedenastoletniego Ludwiga van Beethovena". Nawet jeśli do wieku młodego adepta kompozycji wkradła się niewielka nieścisłość – Beethoven miał w rzeczywistości 13 lat, to jednak wielkiej różnicy to nie czyni. Świadczy to wielkim talencie cudownego dziecka, które wstępowało w nastoletni wiek.

Do tych utworów – dzięki adresatowi dedykacji – przylgnął podtytuł Sonaty elektorskie (niem. Kurfürstensonaten). W spisie dzieł nieopusowanych Beethovena odnotowane zostały pod numerem 47. Jeśli nawet są dość proste, to jednak zapowiadają kunszt przyszłych sonat fortepianowych, a niejeden ich szczegół będzie później, w dojrzałej twórczości Beethovena, twórczo rozwinięty. Szczególnie ciekawa pod tym względem jest Sonata f-moll WoO 47 nr 2, której charakter i brzmienie wieszczy najbardziej burzliwe epizody choćby przyszłej Sonaty c-moll op. 13, zwanej "Patetyczną".

***

Tytuł audycji: Beethoven 2020 

Prowadzi: Marcin Majchrowski

Data emisji: 31.10.2019

Godzina emisji: 22.00

bch/am

Zanim Ludwik van Beethoven odważył się zmierzyć z bardzo wymagającym gatunkiem kwartetu smyczkowego, trenował swoje umiejętności kompozytorskie na zespołach o trochę tylko mniejszym składzie. Trio smyczkowe to było to medium, które stało się polem prób i eksperymentów, zanim w dorobku Beethovena pojawiły się Kwartety op. 18.

Być może najważniejszym egzaminem i sprawdzianem kompozytorskich umiejętności były Tria smyczkowe op. 9. Formalnie są to utwory bardzo ambitne, czteroczęściowe – zbliżone do kształtów symfonii albo najbardziej wymagających sonat fortepianowych. I jeśli inne tria smyczkowe (np. op. 3 i 8) były raczej muzyką lekką, to Tria op. 9 niczego z rozrywkowej beztroski w sobie nie mają. Tria smyczkowe op. 9 zostały napisane w 1797 roku. W połowie marca 1798 – przesłał je Beethoven do wydawcy. A całość zadedykował hrabiemu Johannowi Georgowi von Browne-Camus, zawodowemu oficerowi rosyjskiej armii, który mieszkał w Wiedniu i w tamtym czasie należał do grupy arystokratycznych patronów Beethovena. Hrabia był wiolonczelistą-amatorem, więc nie wykluczone, że te zadedykowane sobie utwory – po prostu wykonywał.

W piętnastej audycji poświęconej przeglądowi kompozytorskiego dorobku Beethovena zapraszamy do wysłuchania dwóch Triów, w interpretacji z roku 1988. Grają: Anne-Sophie Mutter – skrzypce, Bruno Giuranna – altówka i Mścisław Rostropowicz – wiolonczela.

***

Tytuł audycji: Beethoven 2020 

Przygotował: Marcin Majchrowski

Data emisji: 2.01.2020

Godzina emisji: 22.00