Zbigniewa Romaszewskiego wspominają prof. Jan Żaryn, Andrzej Celiński, dr Sławomir Sowiński (Zapraszamy do Trójki - popołudnie)
Nie żyje Zbigniew Romaszewski
2014-02-13, 17:02 | aktualizacja 2017-12-06, 11:12
W czwartek, 13 lutego zmarł były senator, legenda opozycji demokratycznej i "Solidarności". Działacz polityczny i obrońca praw człowieka, Kawaler Orderu Orła Białego.
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
Z wykształcenia doktor fizyki, urząd senatora sprawował nieprzerwanie przez siedem kadencji, od czasu ponownego powołania Senatu w 1989 roku, aż do roku 2011. W latach 2007-2011 był wicemarszałkiem Senatu. Od 2011 roku członek Trybunału Stanu.
Zbigniew Romaszewski ma bogatą kartę opozycyjną. W 1967 roku zbierał podpisy w obronie Adama Michnika relegowanego z Uniwersytetu Warszawskiego. Rok później nawiązał kontakty z opozycją radziecką. W 1975 roku protestował przeciwko zmianie konstytucji dotyczącej kierowniczej roli partii i sojuszu z ZSRR.
W latach 70. zaangażował się w obronę prześladowanych robotników Radomia i Ursusa. Wraz z żoną Zofią kierował Biurem Interwencyjnym KSS "KOR", rejestrującym przypadki łamania praw człowieka i niosącym ofiarom bezprawia pomoc prawną i materialną. Zakładał w Polsce Komitet Helsiński, organizację nadzorującą wprowadzanie w życie postanowień KBWE. Pod jego redakcją Komitet opublikował Raport Madrycki, omawiający stan przestrzegania praw człowieka w PRL, na podstawie zarejestrowanych przez Biuro Interwencji, przypadków łamania prawa. Od 1981 roku kierował Komisją Interwencji i Praworządności "Solidarności".
Wielokrotnie zatrzymywany przez bezpiekę. Ukrywając się w stanie wojennym współorganizował podziemne "Radio Solidarność" i działał w kierownictwie regionu "Mazowsze". W 1982 roku został skazany na 4 i pół roku więzienia za działalność radiową, a w 1984 był oskarżony w procesie KOR. Został wtedy objęty opieką Amnesty International jako więzień sumienia. Zwolniony na mocy amnestii.
Zobacz serwis - Sierpień 1980 >>>
Uczestniczył w obradach "okrągłego stołu". Na krótko przed upadkiem rządu Jana Olszewskiego w 1992 roku został szefem Radiokomitetu, odwołany potem przez premiera Waldemara Pawlaka. W 1998 roku senator Romaszewski założył Fundację Obrony Praw Człowieka, która zorganizowała w Warszawie III Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka.
Za wyjątkowe zasługi na rzecz Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 roku Zbigniew Romaszewski otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe - Order Orła Białego.
Zobacz serwis - stan wojenny >>>
Urodził się 2 stycznia 1940 roku w Warszawie. W 1957 roku rozpoczął studia na wydziale fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Dyplom magisterski z fizyki cząstek elementarnych uzyskał w 1964 roku i zatrudnił się w pracowni mikrofal Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk. Doktoryzował się w Instytucie Fizyki PAN w 1980 roku. Zwolniony w stanie wojennym, od 1985 roku pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie redagował "Acta Physica Polonica".
Od 4 lipca 1989 roku nieprzerwanie, jako jedyny parlamentarzysta, zasiadał w Senacie RP, kolejno z list Komitetu Obywatelskiego, jako kandydat niezależny, z NSZZ "Solidarność", Ruchu Odbudowy Polski, Bloku Senat 2001 oraz od 2005 roku z list Prawa i Sprawiedliwości. W Senacie I, II, IV i VI kadencji przewodniczył Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Z członkostwa w klubie PiS zrezygnował w lutym 2010 roku, w lipcu wrócił do klubu, a w 2011 roku wszedł w skład rady Stowarzyszenia Solidarni 2010.
W 1987 wraz z żoną Zofią otrzymał Nagrodę Praw Człowieka Fundacji "Aurora" przy Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. W 2008 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Za Zasługi dla Litwy i otrzymał portugalski Krzyż Wielki Orderu Zasługi.
IAR/Trójka/mk