Grupa Berneńska, czyli zapomniane bohaterstwo polskich dyplomatów

  • Facebook
  • Twitter
  • Wykop
  • Mail
Grupa Berneńska, czyli zapomniane bohaterstwo polskich dyplomatów
Stoją od lewej m.in.: charge d`affaires RP w Szwajcarii Aleksander Ładoś i pianista Ignacy Jan PaderewskiFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

– Polska dyplomacja od samego początku wojny uzyskiwała paragwajskie paszporty in blanco i wystawiała je dla polskich Żydów, którzy w ten sposób mogli uciec ze Związku Sowieckiego przez Japonię. Gdy wybuchła wojna sowiecko-niemiecka, okazało się, że tych paszportów można również używać i w ten sposób ocalono pewną niewielką liczbę osób. Gdy zaczęła się pełna eksterminacja Żydów, uznano, że należy rozpocząć masową produkcję tych dokumentów – opisuje działalność tzw. Grupy Berneńskiej ambasador RP w Szwajcarii Jakub Kumoch.

Posłuchaj

Czy Aleksander Ładoś powróci do pamięci Polaków? (Klub Trójki/Trójka)
+
Dodaj do playlisty
+

Grupę Berneńską stworzył w czasie II wojny światowej szef poselstwa polskiego w Szwajcarii – Aleksander Ładoś. Dyplomaci polscy pod jego kierownictwem zdobyli kilka tysięcy paszportów krajów latynoamerykańskich (głównie Paragwaju i Hondurasu), dzięki którym udało się uratować ok. 400 Żydów. Ich działalność była nieznana przez dziesięciolecia, została ujawniona dopiero niedawno. Mimo to nie doczekali się oni wyróżnienia Medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata. W kwietniu 2019 roku Instytut Jad Waszem zdecydował o uhonorowaniu w ten sposób tylko jednego członka Grupy Berneńskiej – Konstantemu Rokickiemu.

– Stało się tak, bo to Rokicki bezpośrednio fałszował paszporty. Istnieje na to dowód jego pisma. Aleksander Ładoś był dyplomatą o wysokich horyzontach. Niedawno została wydana jego biografia napisana przez Sebastiana Ładosia, w której napisał, że jego przodek jako dyplomata nie poddawał się nawet w beznadziejnej sytuacji i próbował osiągnąć maksimum tego, co jest możliwe. Miał doświadczenie, był konsulem RP w Monachium, więc widział działalność Hitlera i NSDAP. Dlatego w Bernie jako pierwszy zorientował się, jakie są rzeczywiste plany Niemców wobec ludności żydowskiej i zaczął działać – mówi Monika Maniewska z Instytutu Pileckiego.

Czy znamy liczbę paszportów wystawionych przez "grupe Ładosia"? Jakie były powojenne losy ich członków? Zapraszamy do wysłuchania dołączonego nagrania rozmowy.

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi:  Grzegorz Górny
Goście: Monika Maniewska (Instytut Pileckiego), Jakub Kumoch (ambasador RP w Szwajcarii)
Data emisji: 18.12.2019
Godzina emisji: 21.09

kr

Polecane