Odkryto najdalszą i najstarszą galaktykę we Wszechświecie

• Jak szacują naukowcy, Wielki Wybuch, który dał początek naszemu Wszechświatowi nastąpił 13,8 mld lat temu. Oznacza to, że galaktyka HD1 rozbłysła ok. 300 milionów lat później
• Budowa galaktyki HD1 wciąż jest zagadką: może zawierać najstarsze gwiazdy Wszechświata bądź supermasywną czarną dziurę

Najdalsza i bardzo tajemnicza

– Odkryto galaktykę, która jest odległa od nas o 13,5 mld świetlnych, czyli powstała zaledwie ok. 300 mln lat po Wielkim Wybuchu. Jest więc bardzo stara i, co ciekawe, bardzo zagadkowa, bo jeszcze nie wiemy, co się w niej znajduje – mówi Rafał Grabiański z portalu naukowego UMK "Urania – postępy astronomii".

– HD1 jest tak daleko, że nie sposób bezpośrednio dostrzec znajdujące się tam gwiazdy. Jednak wg wstępnych wyliczeń naukowców galaktyka produkuje strasznie dużo gwiazd, bo w tempie ok. 100 na rok. Czyli 10 razy więcej, niż takie galaktyki powinny produkować – tłumaczy Trójkowy gość. – Albo w jej środku znajduje się supermasywna czarna dziura, co byłoby jeszcze większym hitem, gdyż tak szybko powstającej po Wielkim Wybuchu supermasywnej czarnej dziury naukowcy jeszcze nie spotkali – wyjaśnia.

Pomoże James Webb

– Będziemy ją obserwować bardzo uważnie i dokładnie. Teleskop Jamesa Webba, który został wyniesiony kilka miesięcy temu, powstał właśnie dla takich obiektów i na pewno skieruje swoje detektory w stronę tej galaktyki. Na razie trwa kalibracja instrumentów – wskazuje rozmówca Witolda Lazara. – To jest teleskop, który potrafi zajrzeć w głąb Wszechświata prawie do samych początków, do powstania pierwszych galaktyk, pierwszych gwiazd. Wrażliwa aparatura, która tam poleciała, ma obserwować obiekty w głębokiej podczerwieni, a więc takie najbledsze, najsłabiej świecące, z bardzo, bardzo dawna. I niewątpliwie powie nam coś więcej o tej galaktyce – zapewnia.

Przeczytaj także 

• Teleskop Hubble'a zaobserwował najdalszą gwiazdę w historii
• "Potwierdziliśmy działanie instrumentów, czas na łapanie ostrości". Teleskop Webba wykonał pierwsze zdjęcia
• Teleskop Webba: do czego jest nam potrzebny?

Spojrzenie w przeszłość mówi o przyszłości

– Te informacje o odległych obiektach mówią nam dużo także o naszej galaktyce i naszym układzie słonecznym, które nie są jakieś wyjątkowe we Wszechświecie. Mówią o tym, jak ewoluowała nasza galaktyka, w jaki sposób z naszej gwiazdy powstał układ słoneczny i w efekcie – my – tłumaczy Rafał Grabiański. – Zawsze jak patrzymy w kosmos, patrzymy w przeszłość, bo światło dociera do nas z opóźnieniem. Ale każda galaktyka, każda gwiazda jest na innym etapie ewolucji, co powoduje, że patrząc na różne typy galaktyk i gwiazd możemy się dowiedzieć, co czeka nasze słońce i nasz układ planetarny – dodaje.

Posłuchaj

5:53

Odkryto najstarszą galaktykę we Wszechświacie (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Witold Lazar
Gość: Rafał Grabiański (portal naukowy UMK "Urania – postępy astronomii")
Data emisji: 12.04.2022
Godzina emisji: 14.22

pr