Witold Banach zachęca do udziału w akcji "Gdzie jest czarny neseser?" (Pora na Trójkę)
Zagadkowa zawartość czarnego nesesera. Włącz się w akcję Polskiego Radia!
2022-05-09, 10:05 | aktualizacja 2022-05-10, 20:05
Dzięki zorganizowanej przez Polskiego Radio akcji "Gdzie jest czarny neseser?" możesz przysłużyć się polskiej kulturze i historii, a przy okazji przeżyć fascynującą przygodę detektywistyczną. Płyty uratowane w 1939 roku przed niemieckim najeźdźcą czekają na odkrywcę!
Gdy pod koniec września 1939 roku stało się jasne, że Warszawa nie zdoła dłużej odpierać ataków armii niemieckiej, pracownicy Polskiego Radia spakowali ponad 9 tysięcy unikatowych płyt gramofonowych z nagraniami wystąpień mężów stanu, dowódców wojskowych, naukowców i artystów, a następnie wynieśli je z budynku rozgłośni i ukryli w bezpiecznych miejscach. Mniej więcej jedna trzecia tej kolekcji do dziś nie została odnaleziona, stąd akcja "Gdzie jest czarny neseser?", nawiązująca szyldem do opakowania, w jakim zaginione nośniki dźwięku wyniósł z siedziby Polskiego Radia zarządzający amplifikatornią Mirosław Panufnik.
Tropy dla detektywów
Na poszukiwanych płytach znajdują się prawdopodobnie komunikaty wojenne, być może są tam przemówienia ministra Józefa Becka oraz szefa propagandy Dowództwa Obrony Warszawy Wacława Lipińskiego. Wiele wskazuje na to, że zaginiona część kolekcji została porozdzielana, dlatego warto rozglądać się nawet za pojedynczymi płytami. Garść wskazówek dla potencjalnych detektywów przekazuje prezes Polskiego Radia Agnieszka Kamińska. – Mamy nadzieję, że nasi słuchacze odpowiedzą na nasz apel i znajdą gdzieś w piwnicy, na strychu, u dziadków lub pradziadków płyty wyglądające jak winylowe, ale niezwykle ciężkie. Może być to sygnał, że tego właśnie poszukujemy.
Również prezes IPN zachęca do włączenia się w akcję Polskiego Radia, dostrzegając jej wielowymiarowy charakter. – Ona niesie z jednej strony ładunek wiedzy historycznej, a z drugiej strony współczesną zagadkę detektywistyczną. Odnalezienie czarnego nesesera byłoby na pewno wielkim wydarzeniem – mówi Karol Nawrocki.
"Musimy ich zwyciężyć!"
Niewykluczone, że na zaginionych płytach znajdzie się równie ważne wystąpienie, jak to, w którym 12 września 1939 roku Wacław Sieroszewski zagrzewał rodaków do walki z najeźdźcą. "Niemcy użyli całej wiedzy po to, żeby mordować, żeby podporządkowywać swoim interesom i swojej władzy ludzkość. Musimy koniecznie ich zwyciężyć!" – mówił prezes Polskiej Akademii Literatury.
Przemówienie Sieroszewskiego sprzed ponad 80 lat można znaleźć na jednym z odnalezionych już nośników, których zawartość została wydana nakładem Polskiego Radia w formie pięciopłytowego albumu. Jest ono szczególnie poruszające w obliczu trwającej obecnie wojny na Ukrainie. – Słuchamy tych słów w sytuacji międzynarodowej, która jest bardzo podobna. Tak, jakbyśmy słyszeli prezydenta Ukrainy – uważa Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Represjonowanych.
Posłuchaj
2:35
Dodaj do playlisty
MSZ dołączy do poszukiwań
Goszczący w Trójce wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin podkreślał historyczne znaczenie nagrań z kolekcji Polskiego Radia. Zwracał uwagę przede wszystkim na pamiętne przemówienie ministra Becka wygłoszone z Londynu 3 września 1939 roku, czyli w dniu, w którym wojnę Niemcom wypowiedziały Wielka Brytania i Francja. Przypomniał też spontaniczne wystąpienia prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego oraz komunikaty wojenne czytane przez Jeremiego Przyborę. – Gdy człowiek tego słucha, jest bardzo wzruszony – mówił wiceminister Sellin.
Polityk zachęcał słuchaczy do włączenia się w akcję poszukiwawczą, zauważając przy tym, że płyt z "czarnego nesesera" nie da się odtworzyć na zwykłym gramofonie. – Tylko przynosząc je do Polskiego Radia, można ufać, że zostanie sprawdzone, jaki dźwięk jest tam nagrany – mówił Jarosław Sellin. Gość "Trójki przed południem" dodał, że w poszukiwania włączy się również MSZ, które sprawdzi budynki będące przedwojennymi placówkami państwowymi. – Szukajmy wszędzie, bo warto to znaleźć. To, co już odkryto, robi duże wrażenie, a gdybyśmy mieli komplet, to byłoby wspaniale – stwierdził wiceminister.
Posłuchaj
5:50
Rozmowa z wiceministrem kultury i dziedzictwa narodowego Jarosławem Sellinem (Trójka przed południem)
Dodaj do playlisty
Więcej na temat akcji "Gdzie jest czarny neseser?" można się dowiedzieć ze strony czarnyneseser.pl.
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę, Trójka przed południem
Prowadzący: Karol Gnat, Katarzyna Cygler
Autor materiału reporterskiego: Witold Banach
Gość: Jarosław Sellin (wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego)
Data emisji: 09.05.2022
Godzina emisji: 8.22, 10.15
kc