Wiesław Jędrzejczak. Pierwszy w Polsce przeszczepił szpik
- Myśmy opublikowali w 1987 roku protokół przeszczepiania szpiku. Właściwie, jeśliby go dzisiaj przeczytać, to tam wiele zmieniać nie trzeba - mówił po latach prof. Wiesław Jędrzejczak, który przeprowadził pierwszą w Polsce operację przeszczepienia szpiku.
2024-11-28, 05:40
28 listopada 1984 roku postawiono kamień milowy w historii polskiej transplantologii: przeprowadzona została pierwsza w kraju udana operacja przeszczepu szpiku kostnego od spokrewnionego dawcy.
Kariera w czasach zmian
Pacjentką zespołu prof. Wiesława Jędrzejczaka, onkologa i transplantologa, była wówczas sześcioletnia Ola Przybylska. Dawczynią była jej siostra - trzyletnia Katarzyna.
- Jak zaczynałem, pierwszy chory na ostrą białaczkę, którego zobaczyłem, żył od rozpoznania choroby cztery godziny - wspominał Wiesław Jędrzejczak w rozmowie z Dorotą Truszczak w cyklu "Spotkanie z mistrzem". - Jestem bardzo szczęśliwym lekarzem, dlatego, że moja kariera zawodowa przypadła na czasy, kiedy los chorych się diametralnie zmienił. Mogłem uczestniczyć w odwracaniu losu, powodowaniu, że ludzie, którzy jeszcze kilkadziesiąt lat temu byli skazani na śmierć, dziś w znacznej mierze przeżywają.
Posłuchaj
REKLAMA
Po przeszczepie władze nieprzychylnie spoglądały na operację: profesorowi zarzucano "igranie z ludzkim życiem dla poklasku". Chodziło o przetoczenie na dobę przed operacją krwi niezgodnej grupowo. Onkolog przeprowadził się wówczas do Stanów Zjednoczonych, gdzie praktykował przez wiele lat.
Noworodki ratują życie dorosłym
Przeszczep szpiku nie był jedynym osiągnięciem prof. Jędrzejczaka. W 2003 roku udało mu się przeszczepić krew pępowinową od dwóch dawców. Kierowany przez niego zespół był drugim na świecie, który przeprowadził tego typu zabieg.
- Krew pępowinowa jest jedynym rozwiązaniem dla chorych na śmiertelne choroby krwi, którzy wymagają przeszczepienia szpiku, a nie mają szansy na znalezienie dawcy dorosłego – wyjaśniał prof. Wiesław Jędrzejczak. - To jest co najmniej 30-50 procent chorych. W tej krwi są krwiotwórcze komórki macierzyste, które z powodzeniem mogą zastąpić przeszczep szpiku.
***
REKLAMA
Obecnie prof. Wiesław Jędrzejczak jest członkiem zespołu Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i członkiem Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk.
Pierwszy przeszczep szpiku od niespokrewnionego dawcy miał miejsce w 1994 roku. Dziś w Polsce przeprowadza się około 800 przeszczepów szpików.
Posłuchaj rozmowy Doroty Truszczak z prof. Wiesławem Jędrzejczakiem.
bm
REKLAMA