Stefania Sempołowska – niosła kaganek oświaty
1 października 1869 roku w wielkopolskiej wsi Polonisz urodziła się Stefania Sempołowska, działaczka społeczna i oświatowa, pedagog, publicystka, pisarka.
2021-10-01, 05:40
Stefania Sempołowska przyszła na świat w rodzinie ziemiańskiej, jednak po śmierci ojca rodzinny majątek podupadł i przyszła działaczka wraz z matką i siostrą zmuszona była do przeprowadzenia się do posiadłości babki.
Również tam wdowa z córkami długo nie zagrzała miejsca. Coraz gorsza sytuacja materialna zmusiła ją do przeniesienia się do Warszawy, gdzie założyła pracownię sztucznych kwiatów. Wówczas to Stefania oraz jej siostry rozpoczęły naukę w tajnej szkole Jadwigi Teodozji Papi. Tam, poza pobieraniem nauki uczestniczyła w pomocy dla więźniów warszawskiej Cytadeli.
Posłuchaj
- Atmosfera pensji i osobisty wpływ przełożonej wpłynęły silnie na ukształtowanie postawy życiowej Stefanii Sempołowskiej - słyszymy w audycji Bronisławy Orłowskiej z cyklu "Biografie niezwykłe".
REKLAMA
Naukę ukończyła w 1885 roku. W wieku 17 lat otrzymała patent nauczycielski. Zaangażowała się w nauczanie na tajnym, nielegalnym uniwersytecie. Prowadziła swoją własną, nielegalną szkołę.
- Panowały tam zwyczaje inne, niż w pozostałych szkołach. Uczennic nie karano, nie wystawiano stopni za naukę i nie wydawano cenzurek, ale uczono w sposób tak interesujący, że uczennice czekały na kolejne zajęcia - wspominał Sempołowską Marian Falski, działacz społeczny i pedagog, w felietonie na antenie Polskiego Radia.
Posłuchaj
W 1895 roku Stefania Sempołowska zajęła się pomocą więźniom politycznym. Za swoją działalność była aresztowana i wydalona do Galicji. W trakcie rewolucji 1905 roku zorganizowała zjazd delegatów nauczycielskich Królestwa Polskiego. Kierowała Kołem Obrońców Politycznych.
REKLAMA
- W czasie I wojny światowej, kiedy tysiące uchodźców zalegało Warszawę, zorganizowała dom dla bezdomnych nauczycieli, zwiedzała schroniska zakładane dla sierot, półsierot i bezdomnych - mówił Marian Falski.
Działalności społecznej nie zaprzestała też w dwudziestoleciu międzywojennym. Krytykowała otwarcie stan polskiej oświaty ("Z tajemnic Ciemnogrodu") i angażowała się w obronę więźniów politycznych w ramach Ligii Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
W 1942 została aresztowana przez Gestapo, zwolniono ją jednak ze względu na bardzo zły stan zdrowia. Zmarła 31 stycznia 1944.
Przez całe życie pozostała panną, mimo iż przez wiele lat żyła w nieformalnym związku ze znanym adwokatem Stanisławem Patkiem.
REKLAMA
REKLAMA