Bitwa Warszawska. Posłuchaj wspomnień świadków

"Jest rzeczą prawdopodobną, że bitwa pod Warszawą ocaliła Europę Środkową i część Zachodniej przed fanatyczną tyranią sowiecką" – zapisał brytyjski dyplomata lord Edgar D’Abernon.

2024-08-15, 05:45

Bitwa Warszawska. Posłuchaj wspomnień świadków
Stanowisko karabinu maszynowego Colt-Browning wz. 1895. Polska pozycja pod Miłosną, wieś Janki, sierpień 1920 r.Foto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Ten sam człowiek nazwał Bitwę Warszawską 18. decydującą bitwą w dziejach świata. Dzięki śmiałemu kontrnatarciu udało się złamać marsz bolszewików na stolicę i zmusić ich do odwrotu.

13 sierpnia 1920 roku zapadła decyzja o wyruszeniu ostatniej grupy przeciw nadchodzącym wojskom rosyjskim. Dzień później rozpoczęły się bardzo ciężkie walki pod Radzyminem i o wioskę Ossów.

W archiwach Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa zachowały się archiwalne nagrania ze wspomnieniami świadków tamtych dni. Zapoznać się można z nimi w portalu przygotowanym we współpracy Polskiego Radia i Biura Programu "Niepodległa" - www.bitwa1920.gov.pl.

Kliknij w obrazek:

src=" //static.prsa.pl/18c6af74-3478-4b75-bc41-37b63c3bea80.file"

REKLAMA

- Jakie były źródła optymizmu? U większości wiara w geniusz Naczelnego Wodza, u innych energia i pomysłowość gen. Rozwadowskiego - wspominał gen. Kazimierz Glabisz, w czasie wojny z bolszewikami oficer w Kwaterze Polowej Naczelnego Wodza i w Adiutanturze Generalnej.


Posłuchaj

Wspomnienia gen. Kazimierza Glabisza (RWE, 5.11.1970) 8:05
+
Dodaj do playlisty

 

Ten optymizm był niezbędny w obliczu zbliżającego się zagrożenia. Potrzebna była też jedność i solidarność, by stawić czoła nieprzyjacielowi. "O pierś całego narodu rozbić się ma nawała bolszewizmu!" - tak brzmiały słowa apelu Rady Obrony Państwa z dnia 3 lipca 1920. W obronę dopiero co odzyskanej niepodległości włączyły się m.in. kobiety. O zaangażowaniu pań opowiadała Wanda Pełczyńska.

- Zorganizowałyśmy ruchome gospody frontowe, w których żołnierze mogli napić się herbaty, a nawet poczytać - mówiła późniejsza redaktor naczelna "Bluszczu" i posłanka na Sejm.

REKLAMA


Posłuchaj

Wspomnienia Wandy Pełczyńskiej. (RWE, 9.09.1970) 9:33
+
Dodaj do playlisty

 

Do legendy tamtych dni przeszła postać księdza Ignacego Skorupki. Duchowny pełnił służbę kapelana lotnego w I batalionie 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Służyły w nim dzieci ze szkół, gimnazjów i studenci – zupełnie nieprzygotowani do walki. 13 sierpnia 1920 zapadła decyzja o wyruszeniu ostatniej grupy przeciw nadchodzącym wojskom rosyjskim. Dzień później rozpoczęły się bardzo ciężkie walki pod Radzyminem i o wioskę Ossów. To tam poległ Skorupka.

- Szedł wyprostowany, a usta jego poruszały się lekko, prawdopodobnie szeptał modlitwę, prosząc Królową Polski o zwycięstwo - wspominał ostatnie chwile kapelana gen. Mieczysław Słowikowski. 

REKLAMA

Posłuchaj

Wspomnienie Mieczysława Słowikowskiego o bitwie pod Ossowem i śmierci ks. Ignacego Skorupki. (RWE, 5.11.1970) 7:06
+
Dodaj do playlisty

 

bm/wmkor

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej