Premier: Polska jest ważnym ogniwem światowego łańcucha badawczego

Posłuchaj

Trzy polskie ośrodki badawcze otrzymały granty naukowe z Unii Europejskiej, warte 30 mln euro każdy. To największe tego typu dofinansowanie, które w ostatnich latach trafiło do polskich naukowców. Relacja Karola Surówki.

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Premier uczestniczył w konferencji prasowej związanej z ogłoszeniem zwycięzców prestiżowego konkursu Teaming for Excellence w ramach europejskiego programu Horyzont 2020. Odbyła się ona we wtorek w siedzibie Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Otwocku-Świerku. 

Łącznie w ramach konkursu Teaming for Excellence w ramach programu Horyzont 2020, przyznano 13 grantów o łącznej wartości 195 mln euro. Trzy instytucje koordynujące granty znajdą się na terenie Polski. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformowało, że granty dla trzech polskich projektów sięgną łącznie 45 mln euro. 

- Te trzy granty, które polskim instytutom badawczym, polskim uczelniom udało się pozyskać to jest przełom, ponieważ w obszarze tego programu (...) Horyzont 2020 nie mieliśmy takich sukcesów jak ten, kiedy trzy jednostki - z Uniwersytetu Warszawskiego, z Narodowego Centrum Badań Jądrowych i Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie - wraz ze współpracującymi jednostkami pozyskały znaczące granty na nowoczesne badania naukowe - podkreślił Mateusz Morawiecki.

Premier ocenił również, że "stajemy się taką częścią, takim bardzo ważnym ogniwem łańcucha badawczego bardzo wielu instytutów z całego świata". 
Równocześnie ostrzegł, że "w świecie zewnętrznych zastosowań mamy do czynienia z ogromną konkurencją. Ta konkurencja bardzo mocno drenuje nasze mózgi, drenuje nasze możliwości - tak wygląda świat".

W związku z tym polski rząd chce, aby grantów takich jak Teaming "było jak najwięcej i żeby w polskich instytutach odbywały się badania, które potem będą sprzedawane poprzez ich zastosowania, wdrożenia na całym świecie".

"Polska nauka ma potencjał na poziomie światowym"

Obecny na konferencji wicepremier i minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin powiedział, że każdy z trzech polskich projektów nagrodzonych w europejskim programie Teaming for Excellence daje szansę na przełomowe odkrycia naukowe i jest dowodem, że polska nauka ma potencjał na poziomie światowym.

Jarosław Gowin przypomniał, że konkurs miał na celu wyłonić centra doskonałości naukowej, które oferują badania dające szansę na komercjalizację. 
- To największe granty badawcze, jakie polscy naukowcy kiedykolwiek uzyskali. (...) To środki, które (...) pomogą nie tylko w unowocześnieniu infrastruktury, nie tylko w stworzeniu i rozbudowie znakomitych polskich zespołów naukowych, ale także pomogą nam w czymś, na czym nam bardzo zależy - pomogą w odwróceniu wektora drenażu mózgów - powiedział Gowin. Zwrócił uwagę, że projekty te są rozwijane we współpracy z wiodącymi instytucjami w Europie.

- Każdy z tych projektów daje szansę na odkrycia naukowe o charakterze naprawdę przełomowym i jest dowodem, że polska nauka ma potencjał na poziomie światowym - powiedział Jarosław Gowin.

Trzy polskie projekty

Wśród wybranych polskich inicjatyw znalazł się NOMATEN - Centre of Excellence in Multifunctional Materials for Industrial and Medical Applications, koordynowane przez NCBJ. W projekcie biorą też udział francuski Commissariat à l'energie atomique et aux énergies alternatives oraz fiński VTT Technical Research Centre of Finland. Grupy badawcze będą się tam zajmowały m.in. materiałami odpornymi na ekstremalne warunki, np. dla przemysłu jądrowego, w tym dla reaktorów IV generacji. Będą tu też realizowane badania nad materiałami niezbędnymi dla wysokowydajnych instalacji chemicznych oraz syntezą nowych leków, w szczególności radiofarmaceutyków.

- Ten grant to jest rzeczywiście przełom związany z tym, że jest to prawie siedmioletnie zapewnienie finansowania zespołu kilkudziesięciu naukowców, którym można wreszcie godziwie zapłacić i którzy widzą przed sobą perspektywę rozwoju - podkreślił dyrektor NCBJ prof. Krzysztof Kurek mówiąc o grancie przyznanemu projektowi NOMATEN.

Dodał, że projekt realizowany w kierowanej przez niego instytucji dotyczy materiałów szczególnych, bo poddanych ekstremalnym warunkom: bardzo wysokim ciśnieniom, bardzo wysokiej radiacji, w bardzo złośliwym i agresywnym środowisku chemicznym. - Tego typu materiały spotyka się w technologiach jądrowych, ale nie tylko - dodał. Podkreślił, że grantu w ramach konkursu Teaming nie udałoby się uzyskać gdyby nie dobra współpraca z MNiSW, FNP, KPK i z NCBR. - Myśmy ten grant przygotowywali cztery lata, ale warto było - dodał.

Drugi z dofinansowanych ośrodków to Sano: Centre for New Methods in Computational Diagnostics and Personalised Therapy. Członkami konsorcjum są Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Klaster LifeScience w Krakowie, Niemieckie Towarzystwo Fraunhofera Wspierania Badań Stosowanych - i Forschungszentrum Jülich GmbH oraz brytyjski Uniwersytet w Sheffield. Centrum zajmować się ma badaniami dot. zaawansowanych symulacji komputerowych i innowacyjnych metod diagnostyki medycznej i zindywidualizowanej terapii.

Trzecia inicjatywa to ENSEMBLE3 - Centre of Excellence for nanophotonics, advanced materials and novel crystal growth-based technologies. W jego skład wchodzą: Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Uniwersytet Warszawski, NCBR, włoski Sapienza Università di Roma, niemiecki Karlsruher Institut für Technologie oraz zlokalizowany w Hiszpanii nanoGUNE Cooperative Research Center. Będzie to jednostka badawcza wykorzystująca technologie dotyczące wzrostu kryształów i nowych materiałów funkcjonalnych o innowacyjnych właściwościach elektromagnetycznych. Znajdą one zastosowanie w nanofotonice, optoelektronice i medycynie.

Wicepremier Gowin zaznaczył podczas konferencji prasowej, że od trzech i pół roku rząd robi wszystko, żeby zbudować pomost między światem nauki a gospodarki. - Kolejne przęsła powstają - powiedział. Wymienił, że przęsłami tymi są dwie ustawy o innowacyjności, Innovation Box, program doktoratów wdrożeniowych i powstanie Sieci Badawczej Łukasiewicz. - To wszystko działania obliczone na to, by wydobyć jak największy potencjał tkwiący w polskim świecie naukowym - skomentował minister nauki.

paw/