Wiesław Chrzanowski. Nauczyciel demokratycznej opozycji
Przetrwał okupację niemiecką, represje stalinowskie i przechował wszystko to, co najcenniejszego było w przedwojennej Polsce, żeby przenieść to do Polski demokratycznej. Pokolenie Solidarności widziało w nim "jednego ze swoich ważnych politycznych i życiowych nauczycieli, nawet wtedy, gdy różniły ich poglądy i ideowe korzenie". Wiesław Chrzanowski zmarł 29 kwietnia 2012 roku.
2024-04-29, 05:40
Wiesław Chrzanowski urodził się 20 grudnia 1923 roku. W czasie II wojny światowej był przewodniczącym tajnego Koła Prawników Studentów Uniwersytetu Warszawskiego, działał także w organizacji młodzieżowej związanej ze Stronnictwem Narodowym. Należał do Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego walczył w batalionie AK "Harnaś".
Po wojnie był przewodniczącym Chrześcijańskiego Związku Młodzieży, związanego ze Stronnictwem Pracy.
W 1948 roku został aresztowany za próbę utworzenia masowego ruchu katolicko-narodowego i "obalenia siłą ustroju Polski Ludowej". Skazany na 8 lat więzienia, karę odbywał w więzieniach we Wronkach i Rawiczu. Zwolniony po 6 latach, w roku 1956 został zrehabilitowany.
Przypominamy nagrane w 2008 roku jego wspomnienia: opowieści o młodości, czasie wojny i latach więzienia. Audycję przygotowała Joanna Szwedowska.
REKLAMA
Posłuchaj
Posłuchaj
Posłuchaj
Posłuchaj
Posłuchaj
Choć ukończył studia i odbył aplikację adwokacką w 1960 roku, przez ponad 20 lat kolejni ministrowie sprawiedliwości sprzeciwiali się wpisaniu go na listę adwokatów. W tym okresie Chrzanowski pracował m.in. jako pomocnik radcy prawnego w spółdzielniach spożywców, następnie w Centralnym Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego oraz w Spółdzielczym Instytucie Badawczym.
Był członkiem zespołu informacyjnego przy prymasie Polski Stefanie Wyszyńskim. Od połowy lat 70. współpracował z tworzącą się opozycją polityczną. W latach 1980-1981 był doradcą Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" oraz współautorem pierwszego projektu statutu NSZZ "Solidarność". Jako adwokat reprezentował "Solidarność" w postępowaniu rejestracyjnym.
W 1989 roku Chrzanowski był współzałożycielem Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i pierwszym prezesem tej partii, którą kierował przez pięć lat. W 1991 roku w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego został ministrem sprawiedliwości.
REKLAMA
W roku 1992 jego nazwisko znalazło się na tzw. liście Macierewicza, która miała przedstawiać byłych tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa. Zarzuty przeciwko Chrzanowskiemu nie potwierdziły się i w 2000 roku został prawomocnie uwolniony przez Sąd Lustracyjny z zarzutu, że był agentem SB.
Chrzanowski sam wystąpił do sądu o ustalenie, że nigdy nie był agentem służb specjalnych PRL. Po ogłoszeniu wyroku Sądu Lustracyjnego powiedział m.in., że była to dla niego życiowa sprawa oraz że warto było się poddać lustracji. W jednym z wywiadów Chrzanowski powiedział, że gdyby uznano, że był agentem, byłoby to przekreślenie jego życia.
Posłuchaj
Wiesław Chrzanowski był wieloletnim profesorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i wykładowcą prawa. W 1982 roku rozpoczął pracę jako wykładowca na KUL, od 1987 roku jako profesor. W latach 1987-1990 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Prawa Kanonicznego.
im/PAP
REKLAMA
REKLAMA