Sir Roger Scruton: zawsze byłem buntownikiem przeciwko rebelii

Posłuchaj

Rozmowa z Rogerem Scrutonem (Spotkania po zmroku/Dwójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W 2016 roku podczas VI Kongresu Polska Wielki Projekt, za zaangażowanie w budowę dobrego wizerunku Polski i działalność wspierającą opozycję antykomunistyczną w naszym kraju kapituła Nagrody im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczyła sir Scrutona medalem "Odwaga i Wiarygodność".

Jego związki z Polską, które przerodziły się w długoletnią przyjaźń, sięgały lat 80. XX wieku. Założona przez niego fundacja "Jagiellonian Trust" w tamtym czasie pomagała polskim i czechosłowackim intelektualistom i dysydentom.

Powiązany Artykuł

Zmarł brytyjski filozof Roger Scruton. "Był przyjacielem Polaków"

Powstawanie kultury wysokiej

W rozmowie z Polskim Radiem tłumaczył, że wyróżnienie wiele dla niego znaczy. Dla niego było to dowodem na to, że Polacy docenili jego działalność, którą wtedy uważał za bardzo ważną.

- Zawsze wierzyłem w wartość świata idei i wartość edukacji. Niekoniecznie sformalizowanej edukacji oferowanej przez dzisiejsze uniwersytety. Myślę bardziej o wiedzy i nauce, którą dzielimy się ze sobą, kiedy tworzymy sieć komunikacji i łączmy się w rozumieniu dzieł sztuki czy muzyki. W ten sposób powstaje kultura wysoka. Ludzie kulturalni mają coś, co mogą ze sobą dzielić. Wspólnota, którą ze sobą budują, może zmienić świat - tłumaczył Scruton. Dodał, że w latach 80. był przekonany, że tego właśnie potrzebowały Polska, Czechosłowacja i Węgry.

Niepopularny konserwatyzm i bunt młodych

Wspominał, że młodzi ludzie w tamtym okresie interesowali się tym, co było zakazane. Paradoksalnie jego konserwatywne poglądy dla komunistów były tym, czym dla niego była rewolucja.

- Zawsze byłem buntownikiem przeciwko rebelii - stwierdził. - Jedna rzecz, której nienawidzę, to bunt. I tylko przed nim się buntuję. - dodał.

- Chcę, żeby rzeczy i świat toczyły się zgodnie z naturalnym porządkiem. I chcę, by ludzie szanowali prawo i porządek. By mieli szacunek do tradycji i kultury, w której się urodzili. To oznacza dla mnie konserwatyzm - mówił o swoim podejściu do świata Roger Scruton.

>>>[ZOBACZ TAKŻE] Prof. Ryszard Legutko: Roger Scruton był konserwatystą w szlachetnym sensie tego słowa. Był zwolennikiem ciągłości, a nie rewolucji

Filozof tłumaczył, dlaczego to "naturalne dla gatunku ludzkiego" stanowisko nie jest powszechne. - To znak naszych czasów. Na naszych oczach dokonuje się wielka zmiana. Także w Polsce - wskazał Brytyjczyk, dodając, że wróg nie jest jasno zdefiniowany, jak to było za czasów komunistycznych.

- Młodzi ludzie zawsze buntują się przeciwko normom i wszystkim, którzy mówią im, co mają robić. Ruch gejowski jest idealnym przykładem buntu przeciwko Kościołowi katolickiemu, czyli całemu zestawowi idei dotyczących reprodukcji, rodziny, norm związanych ze wstrzemięźliwością seksualną i tak dalej. Nie dziwi mnie, że akurat teraz jesteśmy świadkami tego ataku - stwierdził.

Małżeństwo musi być dwupłciowe

Zdaniem Rogera Scrutona ruch gejowski przyszedł do Polski z Zachodu i ma swoje korzenie ideologiczne. - Przecież nie chodzi tylko o to, że homoseksualiści chcą być wolni i robić to, na co mają ochotę - wskazywał. Wyprowadził przy okazji dowód na to, że pomysł "małżeństw jednopłciowych" jest co najmniej kontrowersyjny, gdyż nie są oni w stanie się rozmnożyć i zapewnić przetrwania gatunku ludzkiego.

Zmierzył się także z problemem praw osób homoseksualnych.

Sacrum w muzyce

Filozofia polityki i kwestie społeczne były tylko jednym z obszarów zainteresowania brytyjskiego filozofa. Wśród jego szerokiej twórczości publicystycznej znalazły się również powieści i kompozycje muzyki poważnej - był autorem m.in. dwóch oper. W kręgu jego zainteresowań leżała także architektura współczesna.

W swojej publikacji "Pierścień prawdy: mądrości wagnerowskiego »Pierścienia Nibelunga«" ("The Ring of Truth: The Wisdom of Wagner's Ring of the Nibelung") zauważył, że miejsce religii w kulturze europejskiej zajęła estetyka.

- My, ludzie, nawet jeśli tracimy wiarę w Boga albo bogowie umierają, wciąż odczuwamy potrzebę sacrum. Wagner pokazuje jak odnaleźć sacrum. Inaczej mówiąc - w jakich relacjach dotykamy sacrum - tłumaczył Scruton.

Filozof i człowiek renesansu

Sir Roger Scruton, brytyjski filozof i jeden z najwybitniejszych współczesnych myślicieli konserwatywnych, zmarł w niedzielę w wieku 75 lat.

Jak podano w oświadczeniu na jego stronie internetowej, od sześciu miesięcy walczył z chorobą nowotworową.

Był autorem ponad 50 uznanych naukowych pozycji. Na język polski przetłumaczono m.in. "Intelektualiści nowej lewicy", "Jak być konserwatystą" czy "Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie".

W czerwcu 2019 roku przez prezydenta Andrzeja Dudę Brytyjczyk został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W grudniu 2019 roku, przez Victora Orbana, węgierskim Orderem Zasługi. W 1998 z rąk Václava Havla otrzymał czeski Medal Za Zasługi I stopnia.

Sabina Treffler

PR2