160. rocznica Powstania Styczniowego. "Wąchock był stolicą odradzającej się wolnej Polski"

Szef Urzędu do spraw do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wyjaśnia, że Wąchock to niezwykle ważne miejsce na mapie Powstania Styczniowego. - Wąchock, był można powiedzieć, przez pewien czas stolicą odradzającej się, tak sądzili powstańcy, wolnej Polski. Tam był skrawek wolnej Polski, tam w kwaterze Langiewicza, w dworku gdzie dowodził swoimi oddziałami powstańczymi, wykuwała się niepodległość, wolność - marzenie tych, którzy wyruszyli w bój w nocy z 21 na 22 stycznia 1863 roku - mówił.

W rocznicę zrywu o 11.15 rozpocznie się uroczystość przy pomniku jednego z dowódców powstania generała Mariana Langiewicza, a o 12.00 odprawiona zostanie msza w intencji powstańców styczniowych w kościele świętego Floriana w opactwie Cystersów, które było również niezwykle ważnym miejscem dla walczących z wojskami carskim - wyjaśnia Jan Józef Kasprzyk. - Tam powstańcy otrzymywali wsparcie, zakonnicy pomagali tym, którzy w walkach w Górach Świętokrzyskich odnosili rany. Nieopodal tego opactwa znajduje się wzniesiony przed dziesięciu laty pomnik generała Mariana Langiewicza, pomnik pod którym odbędą się uroczystości, które zwieńczy msza w intencji poległych powstańców - dodaje.

"Wyjątkowy i przełomowy zryw"

Jan Józef Kasprzyk przypomina, że Powstanie Styczniowe było wyjątkowym i przełomowym zrywem w dziejach polskiej walki o wolność: "dlatego, że od tego momentu możemy mówić o nowoczesnym narodzie, dlatego, że marzenie i walka o wolność okazały się w powstaniu styczniowym zjawiskiem szerszym niż tylko elitarnym. Powstanie Styczniowe gromadziło w szeregach walczących zarówno ziemian, jak i włościan, jak i robotników, czeladników - pokazywało to, że rodzi się nowy naród, który w sposób powszechny myśli o wolności, o niepodległości" - zauważa.

Jan Józef Kasprzyk przypomina, że mimo klęski Powstanie Styczniowe stało się inspiracją dla kolejnych pokoleń Polaków do walki o wolność. - Powstanie Styczniowe ukształtowało pokolenie, które przywróciło Polskę na mapę Europy i świata w roku 1918, ale ukształtowało również pokolenie Polskiego Państwa Podziemnego z czasów II wojny światowej, bo pierwsze Polskie Państwo Podziemne to są czasy Powstania Styczniowego i bardzo wiele schematów z roku 1863 powtarzano w czasie II wojny światowej - podkreślił.

W Powstaniu Styczniowym po polskiej stronie walczyło w sumie około 200 tysięcy osób, oprócz Polaków, Litwini i Rusini.

Mimo ogromnej dysproporcji sił - armia carska liczyła około 400 tysięcy żołnierzy - to ostatnie walki toczyły się miejscami jeszcze do jesieni 1864 roku.

Posłuchaj

W Wąchocku uroczystości upamiętniające rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego (IAR) 0:55

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Po klęsce powstania Polaków dotknęły liczne represje, między innymi: konfiskata majątków szlacheckich, zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską, doszło do kasacji klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wprowadzono wysokie kontrybucje, a przede wszystkim przeprowadzono aktywną rusyfikację. W czasie walk zginęło około 10 tysięcy osób, za udział w powstaniu władze carskie skazały na śmierć co najmniej 669 osób, na zesłanie skazano przynajmniej 38 tysięcy osób.

Czytaj też:

• Organizatorzy Rajdu Styczniowego docenieni przez premiera Morawieckiego. "To propagowanie pamięci o bohaterach"
• Orzeł, Pogoń, Michał Archanioł. Historia chorągwi powstania styczniowego na kanale prezydenta

IAR/as