Obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej

W całej Polsce w piątek będą odbywać się obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Niemal równolegle, przed godz. 5.00, uroczystości rozpoczęły się na Westerplatte i w Wieluniu, na który 1 września 1939 roku spadły niemieckie bomby. Oficjalne obchody odbędą się również m.in. w Warszawie, a także we Frampolu na Lubelszczyźnie - miejscowości doszczętnie zniszczonej w wyniku niemieckiego nalotu z 13 września.

2023-09-01, 03:57

1 września 1939 roku wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie na prawie całej długości granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając tym samym pierwszą kampanię II wojny światowej.

W uroczystościach organizowanych przez Wojsko Polskie na Westerplatte wezmą udział m.in. prezydent Andrzej Duda i szef MON Mariusz Błaszczak. O godz. 4.15 politycy złożyli wieńce na otwartym w ubiegłym roku Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego. Tradycyjnie o godz. 4.45 zawyły syreny alarmowe, upamiętniające rozpoczęcie ataku niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein na Wojskową Składnicę Tranzytową. Podczas uroczystości głos zabierają prezydent i minister obrony narodowej, odczytany jest Apel Pamięci i "Przesłanie Westerplatte" a obrońców półwyspu upamiętna 12 salw armatnich. Ponadto zapalony zostaje Znicz Pokoju.

Czytaj także w TVP Info: Rachunek krzywd nie został wyrównany. Niemcy nie mogą spać snem sprawiedliwego

84. rocznica wybuchu II wojny światowej

Na Westerplatte oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza. Według rożnych źródeł gdy wybuchły walki, na półwyspie przebywało 210-240 Polaków. Poległo 15 polskich żołnierzy, około 30 zostało rannych. Liczbę zabitych po stronie niemieckiej szacuje się na 50 żołnierzy, rannych - na około 120.

REKLAMA

W ciągu dnia w Gdańsku obchody odbędą się m. in. na placu Obrońców Poczty Polskiej oraz przy dawnej Victoriaschule - więzieniu, w którym w pierwszych dniach wojny przetrzymywano i torturowano gdańskich Polaków. Upamiętniona zostanie również prawdopodobnie pierwsza ofiara wojny w Gdańsku - harcmistrz Jan Ożdżyński.

Czytaj także:

Symbolem cywilnych ofiar początku wojny stał się Wieluń, w 1939 roku leżący nieopodal granicy z III Rzeszą Niemiecką. O godz. 4.40 na placu Kazimierza Wielkiego odbędzie się uroczystość w hołdzie ofiarom bombardowania śpiącego miasta. W tych obchodach weźmie udział premier Mateusz Morawiecki. O godz. 11.00 rozpocznie się msza święta na reliktach wieluńskiej fary. O godz. 16.00 w Muzeum Ziemi Wieluńskiej odbędzie się promocja książki prof. Tadeusza Olejnika "Wieluń 1 IX 1939. Wskrzeszanie pamięci".

Posłuchaj

W całej Polsce uroczystości w 84. rocznicę wybuchu II wojny światowej - relacja Karola Darmorosa (IAR) 0:53

Dodaj do playlisty

Liczba ofiar niemieckiego nalotu na Wieluń jest rozbieżna. Instytut Pamięci Narodowej potwierdził w śledztwie śmierć co najmniej 127 osób. Prokuratorzy IPN nie wykluczyli jednocześnie, że ofiar mogło być nawet kilkaset. Podawana często liczba 1200 osób, które poniosły śmierć, może według badaczy dotyczyć ofiar z całego powiatu wieluńskiego z tego okresu.

REKLAMA

Czytaj także w i.pl: Gdzie tak naprawdę zaczęła się II wojna światowa? Ani na Westerplatte, ani w Wieluniu. Dwa telegramy Armii Kraków wskazują, że pod Rybnikiem

Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej

1 września obchodzony jest Dzień Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Z tej okazji Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych organizuje w Warszawie uroczystości w hołdzie bohaterskim Obrońcom Ojczyzny 1939 roku oraz wszystkim walczącym o wolność naszego kraju podczas II wojny światowej.

Upamiętnienie rozpocznie się o godz. 15.00 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach od złożenia kwiatów w kwaterze Żołnierzy Września 1939 roku oraz grobach ich dowódców, m.in. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby, gen. bryg. Mikołaja Bołtucia, gen. bryg. Stanisława Grzmota-Skotnickiego, gen. bryg. Stanisława Rawicza-Dziewulskiego i gen. bryg. Franciszka Seweryna Włada.

Czytaj także:

O godz. 17.00 przed Grobem Nieznanego Żołnierza rozpocznie się Apel Pamięci połączony z ceremonią wręczenia medali "Pro Patria". Planowane jest także wystąpienie szefa UdsKiOR Jana Józefa Kasprzyka.
Popołudniowe uroczystości z udziałem marszałek Sejmu Elżbiety Witek, wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego oraz ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka i szefa resortu aktywów państwowych Jacka Sasina odbędą się o godz. 17.00 we Frampolu na Lubelszczyźnie. 13 września 1939 roku niemieckie samoloty zbombardowały Frampol, niszcząc ponad 80 procent zabudowy miasta.

Samoloty 8 Korpusu Lotniczego Luftwaffe zrzucały bomby burzące i zapalające na budynki mieszkalne i gospodarcze w centrum miejscowości. Frampol, ze swoim bardzo regularnym planem ulic i dużym rynkiem, przypominał swoistą tarczę strzelecką. Mieszkańcy przed bombardowaniem ukrywali się na pobliskich polach i wąwozach, stąd odnotowano jedynie kilka ofiar tragicznego nalotu. Frampol był jednym z najbardziej zniszczonych miast Polski w czasie II wojny światowej. Podczas uroczystości w 80. rocznicę bombardowania premier Mateusz Morawiecki określił Frampol mianem "polskiej Guerniki".