Czasopismo "Archaeology": odkrycie polskich badaczy wśród 10 najważniejszych dokonań archeologicznych 2023 roku

Powiązany Artykuł

Nietypowe malowidła odkryte przez polskich archeologów w Starej Dongoli

Zespół pomieszczeń, którego wnętrza pokryte są unikatowymi scenami w malarstwie chrześcijańskim, odkryli badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (CAŚ UW) w ramach projektu pod kierownictwem dr. hab. Artura Obłuskiego.

O wspaniale zachowanych unikatowych malowidłach pisały wiosną media w Polsce i za granicą. Przedstawiciele CAŚ podkreślają, że malowidła wywołały też duże zainteresowanie w środowisku naukowym, m.in. ze względu na nieznane dotychczas w sztuce chrześcijańskiej motywy ikonograficzne.

Stara Dongola (staronubijska Tungul) to stolica Makurii, jednego z najznamienitszych państw afrykańskiego średniowiecza. Badania w tym mieście zostały zapoczątkowane przez prof. Kazimierza Michałowskiego. Obecnie są prowadzone w ramach projektu Starting Grant "UMMA – Urban Metamorphosis of the community of a Medieval African capital city", finansowanego przez Europejską Radę ds. Badań.

Wiosną 2023 roku przedstawiciele CAŚ UW poinformowali, że archeolodzy dr Lorenzo de Lellis i dr Maciej Wyżgoł niespodziewanie natknęli się na zespół pomieszczeń z cegły suszonej, którego wnętrza pokryte były scenami figuralnymi unikatowymi w malarstwie chrześcijańskim. Odkrycia dokonano podczas eksploracji domów z epoki Funj (XVI-XIX w. n.e.). Pod podłogą jednego z domów znajdował się otwór prowadzący do niewielkiego pomieszczenia, którego ściany ozdobiono nietypowymi przedstawieniami.

REKLAMA

W informacji opublikowanej na stronie Uniwersytetu Warszawskiego tak opisywano odkrycie:

"Malowidła ukazują Matkę Boską, dwie postacie Chrystusa, a także scenę prezentującą triadę: Chrystusa, archanioła Michała i króla nubijskiego Dawida. Nie jest to typowe przedstawienie protekcji władcy nubijskiego przez świętych i archaniołów. Dawid był jednym z ostatnich władców chrześcijańskiej Makurii, którego panowanie wyznacza początek końca królestwa. Malowidło przedstawia króla, który kłania się zasiadającemu na obłokach Chrystusowi. Władcę wspiera archanioł Michał, którego rozłożone skrzydła otaczają opieką zarówno króla, jak i samego Chrystusa. Taka scena nie ma analogii w malarstwie nubijskim, ale podobne przedstawienia można spotkać na złotych monetach Michała Paleologa, bitych w Bizancjum pomiędzy rokiem 1259 a 1282".

***

Istotne dla nauki, a zarazem ciekawe dla szerokiego grona odbiorców odkrycia archeologiczne redaktorzy czasopisma "Archaeology" wybierają do publikowanego co roku w grudniowym numerze zestawienia "Top 10".

REKLAMA

PAP/mc