Słynne babcie w dziejach świata. Jedna z nich pobiła rekord swojego dziadka...

Królowa Wiktoria

Jej imieniem nazwano całą epokę. Królowa Wiktoria zasiadała na brytyjskim tronie przez sześćdziesiąt trzy lata. Tym samym pobiła rekord swojego dziadka Jerzego III Hanowerskiego (rządził w latach 1760-1820). Z kolei Wiktorię pod tym względem pokonała dopiero jej praprawnuczka królowa Elżbieta II, która panowała w Wielkiej Brytanii przez siedem dekad.

Okres rządów Wiktorii wiążę się z rozwojem Wielkiej Brytanii – tak pod względem ekspansji terytorialnej, jak i przemian społecznych, przemysłowych, technologicznych i politycznych. Epoka wiktoriańska kojarzy się także konserwatywną moralnością, której przestrzegała para królewska. Moralne prowadzenie się w połączeniu z długimi, stabilnymi rządami zaowocowały wzrostem popularności rodziny monarszej.

Królowa Wiktoria na tron wstąpiła w wieku 18 lat. Trzy lata później wyszła za swojego kuzyna księcia Alberta, który wspierał ją w rządzeniu ogromnym imperium. Prywatnie para również tworzyła udany związek. Przez ponad dwadzieścia lat małżeństwa (Albert zmarł w 1861 r.) doczekali się aż 9 dzieci. Wielu spośród jej kilkudziesięciu wnuków i prawnuków zasiadło na tronach w całej Europie, m.in. w Wielkiej Brytanii, Norwegii, Bułgarii, Grecji czy Hiszpanii. Z tego względu nazywana była "babcią Europy".

Jej wnukiem był np. cesarz niemiecki Wilhelm II, a wnuczka Alicja Hessen-Darmstadt wyszła za cara Mikołaja II. Królowa zmarła w 1901 roku. Nie doczekała więc wybuchu I wojny światowej, gdy jej wnukowie lub mężowie jej wnuczek stanęli do walki naprzeciw siebie.

REKLAMA

Święta Adelajda

Jedna z najbardziej wpływowych kobiet X-wiecznej Europy, cesarzowa, święta Kościoła katolickiego i babcia jednego z najbardziej znanych władców tego okresu.

Przyszła na świat w 931 roku jako córka Rudolfa II, króla Burgundii. W 947 roku wyszła za włoskiego króla Lotara. Owocem bardzo krótkiego małżeństwa (Lotar zmarł po trzech latach) była córka Emma, która poślubiła króla Franków Zachodnich, również Lotara. Ich syn, Ludwik V Gnuśny, panował nad państwem zachodniofrankijskim w latach 986-987. Nim jednak Adelajda została babcią frankijskiego króla, królem niemieckim został jej inny, dużo bardziej, znany wnuk – Otton III.

Królowa po śmierci Lotara wyszła ponownie za mąż, tym razem, już w 951 roku za Ottona I, władcę niemieckiego. W 962 roku jej mąż został koronowany na cesarza rzymskiego, a Adelajda została cesarzową. Królem niemieckim oraz cesarzem był także ich syn Otton II. Gdy zmarł, królem niemieckim obrano jego syna, a wnuka Adelajdy, trzyletniego Ottona III. W imieniu nieletniego władcy rządziła początkowo jego matka – Teofano – a po jej śmierci w 991 roku, regentką została Adelajda.

Babcia króla rządziła do 995 roku, gdy Otton III osiągnął pełnoletniość. Po koronacji cesarskiej wnuka rok później, Adelajda wycofała się z życia politycznego i poświęciła się modlitwie, fundowaniu kościołów i klasztorów. Zmarła w 999 roku.

REKLAMA

Z państwem polskim związany był nie tylko wnuk Adelajdy, Otton III, ale także jej prawnuczka, Rycheza, która wyszła za drugiego polskiego króla - Mieszka II.

Maria Leszczyńska

Maria Leszczyńska herbu Wieniawa (1703-1768), córka polskiego króla Stanisława Leszczyńskiego (1677-1766), jako żona Ludwika XV (1710-1774) w latach 1725-1768 zapamiętana została m.in. jako najdłużej panująca królowa w dziejach Francji. Z królem Ludwikiem spłodziła dziesięcioro dzieci, z których tylko dwoje miało swoje potomstwo. Z punktu widzenia monarchii najważniejszy był syn Ludwik Ferdynand de France (1729-1765), delfin Francji, któremu nie dane było objąć tronu po ojcu, ponieważ przedwcześnie zmarł.

Królami było za to po kolei trzech synów Ludwika Ferdynanda - czyli trzech wnuków Marii: Ludwik XVI (1754-1793), Ludwik XVIII (1755-1824) oraz Karol X (1757–1836). Jej wnuczka Clotilde de France (1759-1802) jako żona Karola Emanuela Sardyńskiego była przez kilka lat królową Królestwa Sardynii.

Dzieci jednej z dwóch najstarszych córek Leszczyńskiej, Louise-Élisabeth de France (1727-1759), związały się z dworem hiszpańskim i przede wszystkim austriackim. Wnuczka Marii Maria Luiza Parmeńska (1751-1819) była żoną króla hiszpańskiego Karol IV (1748-1819), a Izabela Maria Parmeńska (1741-1763) wyszła za mąż za przyszłego cesarza Józefa II Habsburga (1741-1790). Z kolei wnuk Ferdinand de Bourbon (1751-1802) poślubił siostrę Józefa Marię Amalię Habsburg (1746–1804).

REKLAMA

To nie koniec koligacji, bowiem Inna siostra Józefa - Maria Antonina Austriaczka (1755-1793) - została żoną Ludwika XVI. I podzieliła tragiczny los dwojga wnucząt Marii Leszczyńskiej, które zostały stracone na gilotynie: oprócz króla Ludwika XVI rewolucjoniści dokonali egzekucji na Élisabeth de France (1764-1794), córce delfina Ludwika Ferdynanda.

Maria Leszczyńska - kopciuszek na francuskim dworze

Babcie z Plaza de Mayo

W dziejach świata zapisały się nie tylko babcie dzierżące władzę, lecz także takie, które przeciwstawiały się dyktaturze, zbrodni i rządom bezprawia. W 1977 roku powstała w Argentynie organizacja, która sama siebie ochrzciła Asociación Civil Abuelas de Plaza de Mayo, czyli Obywatelskie Stowarzyszenie Babcie z Plaza de Mayo. Nazwa ta pochodzi od głównego placu miejskiego w Buenos Aires, gdzie kobiety protestowały przeciw działaniom wojskowej junty, która w epoce tzw. brudnej wojny w Argentynie (1976-1982) prowadziła brutalną politykę terroru wobec obywateli podejrzewanych o nieprzychylność względem władz.

REKLAMA

Jedną ze szczególnie okrutnych represji było wówczas odbieranie "niepokornym" matkom niemowląt i małych dzieci w ramach procederu nielegalnych adopcji. Ponieważ w dużej części przypadków wojskowa junta mordowała oboje rodziców dzieci, poszukaniem utraconych wnuków zajęły się ich babcie. Odnajdywanie dzieci, ze wsparciem laboratoriów genetycznych, to główny cel Babć z Plaza de Mayo. Poza tym organizacja dąży do ustanowienia prawa przeciwdziałającemu tego typu zbrodniom w przyszłości oraz postawienia winnych przed sądem.

Znakiem rozpoznawczym Babć z Plaza de Mayo - oraz siostrzanego stowarzysenia Matki z Plaza de Mayo (Asociación Madres de Plaza de Mayo) - są białe chusty noszone na głowach. Symboliczne chusty są również wymalowane białą farbą na chodniku placu Plaza de Mayo.

th/mc