Rewolucja 1905 roku. Krok do niepodległości Polski

- Mówimy o zjawisku sprzed ponad 100 lat, kiedy kapitalizm, zwłaszcza ten na ziemiach polskich oznaczał ogromny wyzysk pracowników. We Francji i w Wielkiej Brytanii, ten drapieżny kapitalizm powoli ewoluował, pod wpływem silnej presji społecznej i modernizacji samej gospodarki. Ale w Rosji, która była wtedy ostoją zacofania, brakowało wszelkich form wolności, bo panowała władza absolutna, taka, jaką była 100-200 lat wcześniej w innych krajach Europy. To spowodowało ten wielki bunt mas, robotników i chłopów - powiedział prof. Tomasz Nałęcz. 

Posłuchaj

Prof. Tomasz Nałęcz mówi o znaczeniu rewolucji 1905 roku w historii Polski (Turbohistoria) 43:33

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Bunt z lat 1904–1907 był pierwszą w dziejach Polski rewolucją. W protestach przeciw władzy carskiej wzięły udział miliony mieszkańców dawnego Królestwa Polskiego, którzy należeli do wszystkich grup społecznych. Robotnicy i chłopi nie uczestniczyli dotąd na podobną skalę w narodowych zrywach: rewolucja związała ich z polskością i uświadomiła im sensowność walki o własne prawa.

Mimo iż bunt został poskromiony, zmiany, które wymusił, okazały się trwałe. Poprawiły się warunki pracy i płace w fabrykach; zezwolono na działalność związków zawodowych, stowarzyszeń i partii politycznych; rozszerzono prawo do używania języka polskiego w urzędach i szkołach; ograniczono cenzurę. Od rewolucji 1905 roku datuje się gwałtowny rozwój społeczeństwa obywatelskiego w największym z zaborów oraz początek nowoczesnego uprawiania polityki. Wtedy utrwalił się podział polskiej sceny politycznej na obozy lewicowy i prawicowy oraz uformowały poglądy i strategie architektów Niepodległej: Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego.

* * *

Audycja: TurboHistoria
Prowadzący: Krzysztof Grzybowski
Gość: prof. Tomasz Nałęcz ( autor książki "Rewolucja 1905 roku. Próba generalna wskrzeszenia Polski")
Data emisji: 28.02.2025
Godzina emisji: 22.06

Polskie Radio 24 /sw