Polacy dostaną "Poradnik Bezpieczeństwa". Pokazujemy, co się w nim znajdzie

• Rząd opracował "Poradnik Bezpieczeństwa".
• Dokument trafi do każdego mieszkańca Polski.
• Poradnik w wersji elektronicznej liczy 54 strony.
• Dokument ma przygotować obywateli na różnego rodzaju sytuacje kryzysowe.
• Polacy będą mieli jasne wytyczne, jak się zachować w sytuacji pożaru, powodzi czy zagrożenia wojną.

"Poradnik Bezpieczeństwa" już dostępny. Przygotuj się na każdą sytuację

Trzy resorty - Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rządowe Centrum Bezpieczeństwa - przedstawiły "Poradnik Bezpieczeństwa". Ma on trafić do wszystkich Polaków. Są w nim zawarte wskazówki, jak zachować się w sytuacjach kryzysowych, takich jak powodzie czy ataki terrorystyczne. Wyjaśniamy, krok po kroku, co się w nim znajduje.

>>> "PORADNIK BEZPIECZEŃSTWA" MOŻNA POBRAĆ W TYM MIEJSCU

Na samym początku poradniku znajdziemy najważniejsze numery alarmowe - 112, 999 (pogotowie ratunkowe), 998 (straż pożarna) czy 997 (policja). Wyjaśniono również, jak wezwać pomoc, ponieważ silnie stresująca sytuacja może utrudnić nam to pozornie proste zadanie.

• Dzwoń z bezpiecznego miejsca. Mów spokojnie i wyraźnie.
• Podaj dokładny adres. Jeśli go nie znasz, opisz charakterystyczne elementy krajobrazu.
• Wyjaśnij, co się stało i czy zagrożone jest życie, zdrowie lub mienie.
• Poczekaj, aż operator potwierdzi przyjęcie zgłoszenia. Nie rozłączaj się pierwszy.

Autorzy poradnika podkreślają, że przygotowanie ma znaczenie. "W ciągu ostatnich lat zagrożenie wobec Polski znacząco wzrosło. Dezinformacja, cyberataki, zagrożenia hybrydowe, sabotaż czy dywersja są wykorzystywane do destabilizacji państwa. Wojna za naszą wschodnią granicą również wpływa na nasze poczucie bezpieczeństwa" - wymieniono.

• Co powinno być w plecaku ewakuacyjnym? Po pierwsze radio i latarka

Wzrasta też ryzyko ekstremalnych zjawisk pogodowych. Ich skutki mogą powodować przerwy w dostawie prądu.

Jak wesprzeć "system ochrony ludności"? Autorzy dokumentu polecają, by wybrać takie formy zaangażowania, które najbardziej nam odpowiadają.

Wojsko Polskie prowadzi dobrowolne szkolenia obronne dla wszystkich chętnych. Więcej informacji można znaleźć w tym miejscu. 

Jeśli chcesz podjąć służbę wojskową, do wyboru jest:

• dobrowolna zasadnicza służba wojskowa - do 12 miesięcy,
• terytorialna służba wojskowa - pełniona rotacyjnie i dyspozycyjnie, pozwala łączyć pracę lub naukę ze służbą,
• aktywna rezerwa (np. dla pracujących) - z elastycznym czasem służby,
• zawodowa służba wojskowa - na pełen etat.

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej są gotowe do realizacji trzech rodzajów misji:

• obrona państwa i przeciwstawianie się agresji w ramach sojuszy,
• udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej, kryzysowej i humanitarnej,
• wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu.

Pamiętaj! Jeśli uchylasz się od służby wojskowej, poniesiesz konsekwencje prawne bez względu na to, czy przebywasz w Polsce, czy za granicą.

Przygotuj siebie i najbliższych. To, jak poradzisz sobie z kryzysem, zależy od tego, czy wcześniej się przygotujesz. Na 11 stronie dokumentu wymieniono najważniejsze zasady.

W sytuacjach kryzysowych pamiętaj o osobach starszych, chorych czy z niepełnosprawnościami. Nie wszyscy mogą być świadomi nadchodzącego zagrożenia, dlatego przekaż im najważniejsze informacje i wyjaśnij, co trzeba zrobić.

• Ustal z osobą, którą wspierasz, sposób działania w sytuacji kryzysowej.
• Pomóż w przygotowaniach, np. spakuj plecak ewakuacyjny dla osoby wspieranej, upewnij się, że ma zapas niezbędnych leków i baterii do urządzeń wspomagających (aparat słuchowy, sensor do pomiaru cukru itp.).
• W razie nagłego zagrożenia poinformuj służby ratownicze o osobie, która wymaga szczególnej pomocy podczas ewakuacji.

Ważne jest również to, by uświadomić dzieci o zagrożeniach. Najmłodsi wyczuwają zdenerwowanie dorosłych i mogą niepokoić się informacjami, które docierają do nich z różnych źródeł. Rozmawiaj z dziećmi w sposób dostosowany do ich wieku i poziomu rozumienia.

• Przygotuj się do rozmowy i zadbaj o spokojną atmosferę. Dowiedz się, co dziecko już wie i jak się z tym czuje.
• Na pytania odpowiadaj szczerze, ale bez drastycznych szczegółów.
• Jeżeli nie znasz odpowiedzi, możecie poszukać jej wspólnie.
• Obserwuj zachowanie dziecka i reaguj na jego emocje.
• Podkreśl, że nawet w trudnej sytuacji możecie liczyć na pomoc i wsparcie rodziny oraz innych osób: sąsiadów, strażaków, policjantów, ratowników.
• Wytłumacz dziecku, jakie będzie miało zadania w sytuacji kryzysowej i przećwiczcie je razem. Znając swoją rolę, dziecko poczuje się bezpieczniej.

Zadbaj o zwierzęta. Pamiętaj o kilku podstawowych zasadach.

• Przechowuj w jednym miejscu dokumentację zdrowotną zwierzęcia, potwierdzenia szczepień i informację o lekach.
• Przygotuj odpowiedni sprzęt do transportu: kaganiec, obrożę, szelki, smycz, transporter lub klatkę.
• Przygotuj zapas karmy, wody pitnej i leków na kilka dni.
• Zaczipuj i zarejestruj swoje zwierzę w ogólnodostępnej bazie.
• Umieść przy obroży lub szelkach dane kontaktowe właściciela.

Pamiętaj również o środku transportu, którym się poruszasz. W sytuacjach kryzysowych drogi powinny być przejezdne dla służb ratowniczych i transportów wojskowych.

Kolejny punkt to miejsce, w którym mieszkasz. Na stronie 17 i 18 dowiesz się, jak to dokładnie zrobić.

Zgromadź zapasy na minimum trzy dni. Mogą to być zapasy trwałe (produkty z długim terminem ważności) i te, które będziesz częściowo zużywać i regularnie uzupełniać. Przeglądaj zapasy raz na kilka miesięcy i sprawdzaj terminy przydatności.

W dalszej części poradnika zwrócono uwagę na sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze. Do informowania o zagrożeniu służby wykorzystują:

• syreny alarmowe,
• megafony,
• media - radio, telewizję, internet,
• Regionalny System Ostrzegania (RSO),
• alerty RCB wysyłane na telefony komórkowe,
• bezpośredni kontakt.

Zapamiętaj! W Polsce mamy obecnie tylko dwa rodzaje sygnałów alarmowych:

• ogłoszenie alarmu - ciągły, modulowany dźwięk syreny przez 3 minuty,
• odwołanie alarmu - ciągły, jednostajny dźwięk syreny przez 3 minuty.

Jeśli usłyszysz sygnał alarmowy, włącz radio lub telewizor i stosuj się do komunikatów.

Kolejny punkt to ewakuacja. Jeśli przebywasz w miejscu, w którym pojawiło się bezpośrednie zagrożenie dla Twojego życia lub zdrowia, nie zwlekaj. Bezwzględnie zastosuj się do poleceń.

Przygotuj również plecak ewakuacyjny, czyli podręczny zestaw najbardziej potrzebnych rzeczy. Taki plecak powinien mieć każdy domownik, nawet dzieci.

W przypadku nagłego zagrożenia może powstać duże skupisko ludzi. Oto kilka podstawowych zasad, jak się wówczas zachować.

• Jeśli idziesz na mecz lub koncert albo uczestniczysz w innym masowym zgromadzeniu, sprawdź, gdzie są wyjścia ewakuacyjne.
• W razie wybuchu paniki poruszaj się z tłumem i unikaj gwałtownych zmian kierunku. Jeśli jesteś w środku grupy, postaraj się przesunąć na zewnątrz.
• Unikaj ciasnych przejść, szklanych powierzchni, ścian i ogrodzeń.
• Nie próbuj podnosić przedmiotów z ziemi, np. telefonu, który Ci wypadł.
• Jeżeli upadniesz, spróbuj jak najszybciej wstać - chwytaj się stabilnych elementów lub osób w pobliżu. Jeśli nie możesz wstać, skul się i osłoń głowę.
• Jeżeli zaginie Twój bliski, skontaktuj się z ochroną na miejscu lub policją. Przygotuj dokładny opis osoby zaginionej.

Autorzy poradnika pokazali również, jak się zachować w przypadku pożaru.

W czasie pożaru nie używaj windy. Korzystaj ze schodów.

• Gdy zauważysz pożar lub dym, wezwij straż pożarną. Zadzwoń pod numer alarmowy 112.
• Próbuj ugasić ogień, jeśli jest nieduży.
• O ile to bezpieczne, zakręć główny zawór gazu i wyłącz główne wyłączniki prądu.
• Nie otwieraj okien ani drzwi. Ograniczenie dostępu powietrza spowolni rozprzestrzenianie się ognia.
• Chroń drogi oddechowe.
• Osłaniaj usta i nos, najlepiej mokrym materiałem.
• Poinformuj służby ratownicze, jeśli ktoś został w budynku i podaj dokładną lokalizację.
• Pamiętaj: nie gaś wodą urządzeń elektrycznych, palących się olejów ani tłuszczu.

Zwróć uwagę na oznaczenia na gaśnicy - do jakich pożarów jest przeznaczona.

• A - materiały stałe,
• B - ciecze i materiały topiące się,
• C - gazy,
• D - metale,
• F - tłuszcze i oleje.

Jak zachować się w przypadku powodzi? Oto kilka przydatnych wskazówek.

Kiedy nastąpi blackout (długotrwały brak prądu) stracisz dostęp do wody, ogrzewania, internetu i telefonu oraz możliwość płacenia kartą.

• Przygotuj alternatywne źródła: światła (latarki z zapasem baterii), ogrzewania (piecyk gazowy lub olejowy, kominek), łączności (radio na baterie, krótkofalówki, CB radio).
• Rozważ zakup agregatu prądotwórczego.
• Naładuj powerbanki. Włącz w telefonie tryb oszczędzania energii.
• Przygotuj zapasy żywności gotowej do spożycia (np. konserwy, suchary, batony) i wody (min. 3 litry dziennie na osobę).
• Miej przy sobie zapas gotówki w różnych nominałach.

Atak z powietrza. Kiedy dojdzie do takiej sytuacji, usłyszysz sygnał alarmowy. Idź ustaloną wcześniej drogą ewakuacyjną do miejsca schronienia. Zabierz ze sobą plecak ewakuacyjny. Unikaj wind, idź schodami. Schronienie, do którego się udajesz, powinno być bez okien, mieć grube ściany, gruby strop, dostęp do powietrza i wyjście awaryjne.

• Jeśli na otwartym terenie usłyszysz eksplozję, padnij na ziemię - najlepiej w zagłębieniu - i osłoń głowę.
• Nie wychodź ze schronienia pochopnie.
• Nie przeciążaj linii telefonicznych - korzystaj z SMS-ów.
• Pomóż innym - sprawdź, kto wokół Ciebie potrzebuje wsparcia.

W przypadku zagrożenia chemicznego, biologicznego, radiacyjnego lub nuklearnego stosuj się do poniższych zasad.

Zwróć również uwagę na niepokojące zachowania. W swoim bezpośrednim otoczeniu uważaj na:

• nieuzasadnione próby kontaktu ze strony osób, które oferują łatwy zarobek,
• zmiany w zachowaniu osób z Twojego otoczenia, których nie da się logicznie wyjaśnić, np. nieuzasadnione próby zdobycia danych osobowych, planów budynku i innych informacji wrażliwych,
• podejrzane oznaczenia - graffiti, znaki farbą, kredą lub taśmą - w miejscach, w których nie powinno ich być,
• osoby, które obserwują, fotografują, filmują (m.in. za pomocą dronów) obiekty takie jak lotniska, centra handlowe, węzły logistyczne, tory kolejowe, jednostki wojskowe, szpitale.

Pamiętaj! Zawiadomienie Policji czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego niczym Ci nie grozi. Twoje zgłoszenie zweryfikują służby i podejmą odpowiednie działania.

Jeśli podejrzewasz, że ktoś planuje przestępstwo, od razu zawiadom służby pod numerem alarmowym 112. Możesz zapobiec tragedii.

Co robić w przypadku ataku terrorystycznego? Stosuj się bezwzględnie do poniższych zasad.

Udzielenie pierwszej pomocy to Twój obowiązek. Nie bój się - kiedy pomagasz, nie ponosisz odpowiedzialności za nieumyślne błędy.

• Zadbaj o bezpieczeństwo własne i poszkodowanego.
• Nie przemieszczaj go, jeśli nie jest to konieczne.
• Oceń stan poszkodowanego: potrząśnij go za ramię i zapytaj: "Słyszysz mnie?".
• Jeśli reaguje, zapytaj, co się stało.
• Zadzwoń pod numer 112 lub poproś o to kogoś z otoczenia - wskaż wtedy konkretną osobę.

Pamiętaj! Szpitale w czasie kryzysu będą przeciążone. W sytuacjach, które nie zagrażają życiu, musisz poradzić sobie samodzielnie.

Na stronach 42, 43 i 44 pokazano jak dokładnie się zachować.

Utrzymanie higieny jest kluczowe dla zdrowia i zapobiegania epidemiom. Jak o nią dbać, gdy zabraknie bieżącej wody, prądu lub ogrzewania?

W przypadku braku bieżącej wody, możesz stworzyć prowizoryczną toaletę, nakładając na wiadro plastikową torbę. Po użyciu wyrzuć torbę z zawartością do osobnego pojemnika. Nieprzyjemne zapachy zneutralizujesz za pomocą ziemi, trocin i żwirku.

Jeśli nie masz dostępu do bieżącej wody, używaj nawilżanych chusteczek i płynów do dezynfekcji.

Opracuj rodzinny plan na wypadek kryzysu. Ustal dane kontaktowe oraz miejsca i terminy spotkań - w okolicy i poza miejscowością zamieszkania. To ważne na wypadek rozdzielenia i braku łączności. Regularnie go aktualizuj i ćwicz z domownikami.

Poniżej Dekalog Bezpieczeństwa - 10 żelaznych zasad, jak się zachować w czasie kryzysu.

Bądź na bieżąco. Pobierz Regionalny System Ostrzegania (RSO) - to bezpłatna aplikacja mobilna, która poinformuje Cię o zagrożeniach na terenie Polski.

Źródła: gov.pl/PolskieRadio24.pl/Paweł Bączek