Świadczenie kompensacyjne – wcześniejsza emerytura dla nauczycieli
Ustawa precyzyjnie określa, komu przysługuje świadczenie kompensacyjne. Mogą się o nie ubiegać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni szkół oraz przedszkoli publicznych i niepublicznych. To znaczy, że uprawnienia mają też np. bibliotekarze i psychologowie szkolni.
2013-11-08, 19:38
Posłuchaj
Nauczyciele jeszcze do 2032 roku mogą przechodzić na wcześniejszą emeryturę. Czyli mogą otrzymywać świadczenie kompensacyjne
– To świadczenie będzie wypłacane do momentu, kiedy dana osoba nie uzyska uprawnień do emerytury powszechnej – tłumaczy Wiesława Lempska z Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w centrali ZUS. Natomiast nauczyciele, którzy do końca 2008 r. spełnili warunki dotyczące stażu lub stażu i wieku mogli, i mogą, korzystać z prawa do wcześniejszych emerytur na tzw. starych zasadach.
Jakie są warunki otrzymania takiej wcześniejszej emerytury
Pierwsze kryterium to staż pracy: co najmniej 20 lat przepracowanych jako nauczyciel lub w innym zawodzie wskazanym w ustawie, przynajmniej na pół etatu.
– Z tego świadczenia mogą skorzystać nauczyciele i pozostali pedagogiczni pracownicy szkoły, tacy jak psycholog szkolny, bibliotekarz. Muszą to być osoby zatrudnione w placówkach publicznych, niepublicznych, przedszkolach. Chodzi tutaj o nauczycieli, którzy muszą posiadać okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat pracy w tych właśnie wyżej wymienionych placówkach – tłumaczy Wiesława Lempska. Dotyczy to nauczycieli urodzonych po 1948 roku.
REKLAMA
Drugie kryterium to wiek.
– Wiek emerytalny, do świadczenia kompensacyjnego, wynosi 55 lat dla kobiet i dla mężczyzn, ale należy go osiągnąć do 2014 roku. Po tym okresie ten wiek zaczyna się różnicować, jeśli chodzi o płeć, i wydłużać – wyjaśnia Wiesława Lempska. Aż do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje także nauczycielowi, który został zwolniony z pracy z powodu likwidacji placówki, zmniejszenia liczby klas lub też zmian planu nauczania, które uniemożliwiają dalsze zatrudnienie.
Otrzymane świadczenie kompensacyjne jest obliczane podobnie jak emerytura w nowym systemie. – Chodzi tutaj o podstawę obliczenia czyli kapitał początkowy zwaloryzowany plus zewidencjonowane i zwaloryzowane na koncie ubezpieczonego składki. I to jest dzielone przez średnie dalsze trwanie życia – podkreśla ekspertka ZUS. Czyli nawet jeśli na świadczenie będzie przechodziła 56-letnia nauczycielka, to wartość średniego dalszego trwania życia przyjmuje się jak dla 60-letniej osoby.
REKLAMA
Czy można brać świadczenie i nadal pracować
Zgodnie z przepisami byli nauczyciele mogą podejmować pracę tylko poza szeroko rozumianym szkolnictwem. Muszą jednak pamiętać o obowiązujących limitach.
– Osoba, która osiąga do 70 proc. przeciętnego krajowego wynagrodzenia, może otrzymywać to wynagrodzenie i całe świadczenie. Natomiast jeżeli przekracza kwotę 130 proc. średniej krajowej, wówczas kompensacyjne świadczenie nauczycielskie zostaje zawieszone – tłumaczy Wiesława Lempska z Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w centrali ZUS.
Z kolei, gdy pensja wynosi pomiędzy 70 a 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia – świadczenie kompensacyjne jest pomniejszane o kwotę, o którą przekroczyliśmy próg 70 proc.
Ważne!
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej równolegle z pobieraniem świadczenia kompensacyjnego, obowiązkowe jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Jest to sytuacja inna niż w przypadku pobierania emerytury. Zgodnie z przepisami prowadzący działalność gospodarczą mogą nie płacić składek wyłącznie w przypadku, gdy ma już prawo do emerytury. Jest to sytuacja, w której istotna jest nazwa świadczenia.
Jakie formalności należy spełnić, aby otrzymać świadczenie
Osoba zainteresowana powinna zgłosić się do ZUS z wnioskiem o to świadczenie. Do wniosku powinna dołączyć dokumentację potwierdzającą okresy składkowe i nieskładkowe oraz fakt zatrudnienia w placówkach, o których mowa w art. 2 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Prawo do świadczenia można bowiem uzyskać wyłącznie z tytułu wykonywania zawodu w placówkach wymienionych w ustawie.
REKLAMA
Wniosek można ściągnąć ze strony www.zus.pl lub też otrzymać w sali obsługi klienta przy okienku, a należy go złożyć albo w placówce ZUS lub też u swojego pracodawcy. Procedura trwa 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności.
Więcej informacji na ten temat na stronie internetowej www.zus.pl
Opr. MB
Podstawa prawna:
Ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. z 2009 r. nr 97, poz. 800 z późn. zm.).
REKLAMA
REKLAMA