"Przebicie ze Starówki 1944". Stare Miasto jako enklawa powstania warszawskiego
2024-08-23, 22:30
Bohaterska obrona Starego Miasta i podejmowane kilkukrotnie próby przebicia się powstańczych oddziałów na Żoliborz i do Śródmieścia to jedne z najbardziej dramatycznych epizodów powstania warszawskiego. Opisał je w swojej ksiażce "Przebicie ze Starówki 1944" historyk Szymon Nowak.
Inspiracją dla autora książki "Przebicie ze Starówki 1944" stały się wspomnienia powstańców z batalionu "Zośka". - Związane jest to też z najlepszym filmem o powstaniu warszawskim - serialem "Kolumbowie". "Miasto 44" też posiada wiele plusów, ale Kolumbowie stanowią bardziej rzetelny obraz. Sama książka "Kolumbowie. Rocznik 20" była gotowym scenariuszem - powiedział w Polskim Radiu 24 Szymon Nowak.
Stare Miasto od początku walk w Warszawie było swoistą enklawą. - To specyficzna dzielnica z wysokimi kamienicami i ze zwartą zabudową. W tym kwartale miasta nie było zbyt wielu niemieckich punktów oporu. Niemcy bronili mostów, dworców, lotniska. Ich dowództwo znajdowało się Pałacu Saskim, w dzielnicy policyjnej. Starówka była wolna od większych jednostek żandarmerii. Od pierwszych dni powstania stała się wolną, polską enklawą - tłumaczył.
Posłuchaj
Jednak problemem było to, że na niewielkim terenie zostało ściśniętych setki powstańców i tysiące mieszkańców. - Byli ostrzeliwani przez Niemców z każdej strony. Zaczęło brakować żywności i amunicji. Dlatego już 14 sierpnia generał Tadeusz "Bór" Komorowski wydał rozkaz do komendantów AK w terenie, by wspomogli powstanie warszawskie. W Puszczy Kampinowskiej znajdowała się grupa "Kampinos" i jako jednej z nielicznych udało jej się wesprzeć powstanie. Na Żoliborz przedostało się ok. 1000 żołnierzy z Kampinosu. Te oddziały były bardzo dobrze uzbrojone jak na powstańcze warunki - mówił historyk.
REKLAMA
>>> Powstanie Warszawskie - serwis specjalny Polskiego Radia <<<
Jednak pierwsza próba przebicia się ze Starego Miasta miała miejsce już 13 sierpnia. Chodziło to, by Komendant Główny AK generał Tadeusz "Bór" Komorowski mógł przedostać się do Śródmieścia.
Kolejnym etapem walk był atak na Dworzec Gdański. Oddziały powstańcze z Żoliborza i Kampinosu natarły na tory kolejowe dzielące Żoliborz od Starówki, idą szerokim frontem od Cytadeli po Instytut Chemiczny na Burakowie. Powstańcy przegrali walkę i ponieśli ciężkie straty – liczba poległych i rannych przekroczyła 300 osób.
***
REKLAMA
Audycja: TurboHistoria
Prowadzący: Krzysztof Grzybowski
Gość: Szymon Nowak (historyk, autor książki "Przebicie ze Starówki 1944")
Data emisji: 23.08.2024
Godzina emisji: 22.06
PR24
REKLAMA