Bob Dylan dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury

Posłuchaj

Bob Dylan dostał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Werdykt ogłosiła w Sztokholmie przedstawicielka Akademii Szwedzkiej - instytucji zajmującej się promowaniem literatury i języka szwedzkiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

O wyróżnieniu dla Boba Dylana mówili w Polskim Radiu 24 dziennikarka Dagny Kurdwanowska i tłumacz tekstów artysty Daniel Wyszogrodzki.

Według Dagny Kurdwanowskiej, kandydatura Dylana „wyłamywała się ze schematu”. – To znacznie wykracza poza gatunki, które były do tej pory nagradzane. To jest artysta z kręgu kultury popularnej, wielki artysta, natomiast łączący poezję z muzyką. Zeszłoroczny już werdykt Akademii pokazał, że oni są skłonni, by przekraczać granice, nie boją się werdyktów odważniejszych.

Zdaniem dziennikarki decyzja nie jest ukłonem w stronę popkultury, bo wówczas Nobla otrzymałby Haruki Murakami – Czy Bob Dylan to jest kultura popularna? Ja mam wrażenie że on jest swoją własną kategoria. On właściwie jest poza tym wszystkim, takim outsiderem literackim i muzycznym.

Dla Daniela Wyszogrodzkiego ta nagroda jest o tyle ważna, że "piosenka została nobilitowana jako forma literacka, co Dylan stworzył lat temu pięćdziesiąt". - Otworzył piosenkę, sprawił, że tematyka jej rozszerzyła się w sposób zasadniczy, ale przede wszystkim rozszerzył niebywale słownictwo piosenki. Wprowadził nowy repertuar słów do muzyki popularnej - mówił tłumacz. - Kult Dylana jest niebywały zupełnie, jest to jeden z tych artystów, których działalność na polu literatury miała niebywały wpływ na współczesnych i koleje pokolenia - dodawał Daniel Wyszogrodzki.

Amerykański piosenkarz, kompozytor i autor tekstów urodził się w 1941 roku. Jest także poetą i pisarzem, nazwanym głosem pokolenia. Artysta niepokorny, wymykający się konwencjom i oczekiwaniom odbiorców, jeden z najważniejszych muzyków naszych czasów.
Stworzył własny styl, czerpiąc z różnych gatunków muzycznych, jak country, gospel, rock and roll, jazz i swing, a także z angielskiej, szkockiej oraz irlandzkiej muzyki folkowej.

Dylan jest twórcą piosenek uznawanych za hymny pokolenia - "Blowin in the Wind", "Like a Rolling Stone" i protest songów - "The Times They Are a-Changin'","Hurricane". Ponadto autor przebojów "Knockin' on Heaven's Door" i "Mr. Tambourine Man". Występuje z gitarą akustyczną, elektryczną, keyboardem i harmonijką ustną.

Pisze również wiersze. Wydał zbiory: "Lyrics 1962-1985", "Lyrics 1962-2001", a także tomik poezji eksperymentalnej prozą "Tarantula". W 2004-ym ukazała się autobiografia "Chronicles: Volume One". Rok później zbiorek napisany podczas jego studenckich czasów w Minnesocie został sprzedany na aukcji za 78 tysięcy dolarów.

Twórczość Dylana była wyróżniana nagrodą Grammy, Oscarem - za utwór "Things Have Changed" z filmu "Wonder Boys", a także Nagrodą Pullizera. W ubiegłym roku znalazł się na liście 100 najlepszych autorów tekstów piosenek magazynu "Rolling Stone".
Jego piosenki śpiewali niemal wszyscy ważniejsi twórcy muzyki rockowej, w tym: Phil Collins, Jimi Hendrix, Joe Cocker, Stevie Wonder, a także zespoły: Guns N’ Roses, The Rolling Stones, U2, Red Hot Chili Peppers.

Dylan kilkakrotnie koncertował w Polsce, między innymi w Krakowie i Warszawie, a w 2014 roku był gwiazdą Festiwalu Legend Rocka pod Słupskiem. Artysta nadal komponuje, cztery lata temu wydał płytę "Tempest", a niedawno ukazał się jego nowy krążek "Fallen Angels" - 37. album studyjny w karierze Boba Dylana.

Wyróżnienie ustanowione w testamencie przez szwedzkiego wynalazcę Alfreda Nobla, po raz pierwszy zostało przyznane w 1901 roku.

Szwedzka Akademia nie publikuje listy kandydatów do tej nagrody. Na kogo padnie wybór, zastanawiają się krytycy, wydawcy i dziennikarze. W tym roku wymieniane były takie nazwiska, jak: Japończyk Haruki Murakami, Kenijczyk Ngugi wa Thiong'o, Amerykanin Philip Roth i Joyce Carol Oates, także z USA. Był wśród nich syryjski poeta Adonis i Polak Adam Zagajewski.

W ubiegłym roku laureatką została Swiatłana Aleksijewicz, białoruska pisarka i dziennikarka, tworząca w języku rosyjskim.
Literackim Noblem zostało dotąd uhonorowanych 112 osób, w tym czworo Polaków - Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska.

Od lat nagroda ta wzbudza wiele kontrowersji, zwłaszcza, że nie dostali jej niektórzy autorzy, którzy weszli do klasyki literatury światowej XX wieku. Wśród wielkich a pominiętych nazwisk są między innymi, Marcel Proust, James Joyce, Vladimir Nabokov, Jorge Luis Borges i Julio Cortazar.

Dwukrotnie w historii, osoby nagrodzone literackim Noblem odmówiły jego przyjęcia. Był to Borys Pasternak, który zrobił tak pod wpływem nacisków władz Związku Radzieckiego oraz Jean-Paul Sartre, który uznał, że odebranie jej uniemożliwiłoby mu bycie filozofem.

IAR