Prof. Wiesław Caban: powstanie 1863 r. przeorało świadomość Polaków
2019-11-22, 23:55
- Gen. Zygmunt Sierakowski wiedział, że bez pomocy z zewnątrz powstanie nie ma szans, ale z drugiej strony zdawał sobie sprawę, że danina krwi wzmocni tkankę polską – mówił w Polskim Radiu 24 prof. Wiesław Caban z Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Posłuchaj
W piątek 22 listopada w Wilnie uroczyście pochowani zostali przywódcy Powstania Styczniowego na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego Wincenty Konstanty Kalinowski i Zygmunt Sierakowski oraz 18 żołnierzy – uczestników powstania. Wszyscy zostali straceni przez rosyjskich zaborców w latach 1863-1864 na wileńskim placu Łukiskim.
Powiązany Artykuł
Prezydent w Wilnie: ta uroczystość pokazuje siłę naszej pamięci historycznej
Prof. Wiesław Cabar przywołał postać generała Gen. Zygmunta Sierakowskiego, dowódca powstania styczniowego na Żmudzi. - Sierakowski to postać wybitna. Skończył liceum w Żytomierzu, studiował w Petersburgu. Przez władze carskie skazany na linie orenburską, do karnej służby wojskowej. Po amnestii 1856 r. wrócił do Petersburga, podejmuje dalsze kształcenie wojskowe, pracuje w Akademii Sztabu Generalnego. W 1861 stawił się do dyspozycji by stanąć na czele powstańców na terenach Litwy – przypominał gość audycji.
Historyk podkreślał, że gen. Zygmunta Sierakowskiego zdawał sobie sprawę że danina krwi wzmocni Polskę. - To jest ten dylemat, jako doświadczony żołnierz i oficer zdawał sobie sprawę że z chłopskim ludem i kosą w 1863 r. powstania nie dało się wygrać, ale wiedział że to wzmocni tkankę narodową – zaznaczył.
Powiązany Artykuł
Zygmunt Sierakowski - przywódca Powstania Styczniowego na Żmudzi
Gość akcentował państwotwórczy aspekt wydarzeń 1863 r. - My Polacy daleko bardziej uroczyście obchodzimy wszelkie rocznice związane z Powstaniem Styczniowych niż z Powstaniem Listopadowym. Dzieje się tak dlatego, że powstanie 1863 r. przeorało świadomość Polaków, a także Litwinów i Białorusinów. Początkowo jako historycy nie docenialiśmy tego, ale rzeczywiście to od Powstania Styczniowego przyśpieszyło budowanie się świadomości narodowej Litwinów, a zwłaszcza Białorusinów – dodał.
- Powinien być to moment przełomowy we współpracy historyków polskich, litewskich i białoruskich pomiędzy którymi dochodzi czasami do bardzo odrębnych zdań. To wydarzenie może być symbolem budowania zarówno lepszej współpracy historyków, jak i kontaktów polsko-litewskich, polsko-białoruskich i poniekąd polsko-rosyjskich – komentował profesor.
Szczątki uczestników i przywódców Powstania Styczniowego (1863-1864) zostały odnalezione przez archeologów w 2017 roku na Górze Zamkowej, zwanej też Górą Giedymina, w Wilnie. Wśród odnalezionych są: Wincenty Konstanty Kalinowski - przywódca powstania na Litwie oraz dowódca powstańczych oddziałów na Żmudzi - Zygmunt Sierakowski. Ich tożsamość potwierdzono przy zastosowaniu badań medycznych, antropologicznych i genetycznych. Wiadomo jednak, że na Górze Zamkowej zostało pochowanych 21 osób. Dotychczas nie udało się odnaleźć szczątków księdza Stanisława Iszory.
Zapraszamy do wysłuchania zapisu rozmowy.
Rozmawiała Agnieszka Kamińska.
Polskie Radio 24/ka/IAR/PAP
---------------------------------------