Bereza Kartuska. Jak było naprawdę?
Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej powstało na mocy rozporządzenia prezydenta Ignacego Mościckiego z 17 czerwca 1934 roku. – To było więzienie polityczne, ośrodek, w którym umieszczano decyzją administracyjną, na 3 miesiące lub dłużej, osoby uważane za wrogów politycznych – mówił w audycji Historia na Dziś dr Patryk Pleskot z Instytutu Pamięci Narodowej.
2017-06-19, 21:00
Posłuchaj
Jak wskazywał gość "problem polegał na tym, że ludzie byli umieszczani w więzieniu bez postępowania sądowego i ten zarzut się broni". Podkreślił, że w przypadku Berezy Kartuskiej autorytaryzm państwa sanacyjnego jest przejrzysty.
Dr Pleskot wyjaśniał, że największą grupą, która trafiła do Miejsca Odosobnienia byli komuniści. – Na pewno nie była to grupa, która reprezentowała polską rację stanu, dlatego byli to przeciwnicy państwa – mówił. Do więzienia trafiło również wielu narodowców, głównie przedstawicieli zdelegalizowanych partii narodowo-radykalnych, m.in. ONR-Falanga i ONR ABC. – Sanacyjne władze traktowały narodowców jako realne zagrożenie. To środowisko było bardzo prężne, sympatyzowało z nim wielu Polaków i był to realny wróg polityczny – tłumaczył. Pod koniec istnienia tego miejsca, w 1939 roku, umieszczano tam również kolaborantów III Rzeszy.
Gość przypomniał, że ideą, która przyświecała utworzeniu Miejsca Odosobnienia było to, by po 3 miesiącach przeciwnicy polityczni opuszczali Berezę skruszeni i więcej nie narzekali na państwo. – Wydaje się, że to było nieskuteczne, bo oni wychodzili i zaczynali od nowa. Co świadczy też, że nie było to miejsce tortur czy prześladowań, bo ludzie się nie zmieniali – ocenił.
Wiezienie polityczne w Berezie Kartuskiej funkcjonowało do nocy z 17 na 18 września 1939 roku, do ucieczki strażników. Przeszło przez nie około 3 tys. osób. Według różnych szacunków przez 5 lat działalności Berezy Kartuskiej zanotowano od 4 do 20 przypadków śmierci.
REKLAMA
Więcej w nagraniu.
Gospodarzem programu był Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24/ip
_____________________
REKLAMA
Data emisji: 19.06.2017
Godzina emisji: 20:35
REKLAMA