"Dostrzeżono krzywdę ludzi pracy". Andrzej Kołodziej o powstaniu Wolnych Związków Zawodowych
42 lata temu, 29 kwietnia 1978 r. w Gdańsku powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, dając początek robotniczemu ruchowi, który rozpoczął strajk w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. - Sam pracowałem w Stoczni Gdańskiej i dość szybko po powstaniu Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża dołączyłem do tego grona - powiedział w Polskim Radiu 24 Andrzej Kołodziej, działacz Wolnych Związków Zawodowych.
2020-05-03, 07:00
Posłuchaj
W WZZ Wybrzeża działali m.in. Andrzej Gwiazda, Joanna Duda-Gwiazda, Bogdan Lis, Anna Walentynowicz, Lech Wałęsa, Krzysztof Wyszkowski.
"Pracowałem w środowisku robotniczym i mogłem łatwiej kolportować nasze ulotki"
W deklaracji Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża z 29 kwietnia 1978 r., podpisanej przez Andrzeja Gwiazdę, Krzysztofa Wyszkowskiego i Antoniego Sokołowskiego, stwierdzano m.in.: "Celem Wolnych Związków Zawodowych jest organizacja obrony interesów ekonomicznych, prawnych i humanitarnych pracowników. WZZ deklarują swą pomoc i opiekę wszystkim pracownikom bez różnicy przekonań czy kwalifikacji. (…) Identyfikując się z założycielami pisma 'Robotnik', w nim oraz we własnych wydawnictwach informować będziemy o naszej pracy. Wzywamy wszystkich pracowników, robotników, inżynierów i urzędników do tworzenia niezależnych przedstawicielstw pracowniczych. Droga do celu prowadzić może również poprzez wprowadzanie do Rad Zakładowych niezależnych działaczy, którzy reprezentować będą wyborców uczciwie, broniąc ich interesów”.
Autorzy deklaracji pisali, że "społeczeństwo musi wywalczyć sobie prawo do demokratycznego kierowania swoim państwem" i że "autentyczne związki i stowarzyszenia społeczne mogą uratować państwo, bo tylko przez demokratyzację prowadzi droga do scalenia interesów i woli obywateli z interesem i siłą państwa".
WZZ Wybrzeża, mając wsparcie ze strony Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Młodej Polski, zorganizowały udane manifestacje w rocznicę strajków z 1970 r. i rozpoczęły wydawanie własnego pisma - "Robotnik Wybrzeża".
REKLAMA
W audycji wymieniono organizacje, które w tamtym czasie walczyły z komunistami: Wolne Związki Zawodowe Górnego Sląska, Komitet Obrony Robotników, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Konfederacja Polski Niepodległej. Andrzej Kołodziej wyjaśniał w PR24, jak wyglądała specyfika działalności Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
- Sam działałem w środowisku Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Tam poznałem Andrzeja Gwiazdę, Bogdana Borusewicza, Alinkę Pieńkowską, Anię Walentynowicz. Środowisko gdańskie było wówczas spójne (...) Na podział organizacyjny mieli wpływ ludzie, którzy wywodzili się z innych środowisk, którzy dostrzegali krzywdę środowiska ludzi, środowiska ludzi pracy. Sam pracowałem w Stoczni Gdańskiej i dość szybko po powstaniu Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża dołączyłem do tego grona - opowiadał w PR24 Andrzej Kołodziej. - Pracowałem w środowisku robotniczym. Tam było mi bliżej, mogłem łatwiej kolportować nasze ulotki, nasze gazetki - dodał.
"Odszedł z kierownictwa 'Solidarności' i związał się ze środowiskiem Andrzeja Gwiazdy"
Andrzej Kołodziej urodził się 18 listopada 1959 r. w Zagórzu, niedaleko Sanoka. W 1977 r. ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową dla Pracujących Sanockiej Fabryki Autobusów Autosan. Następnie wyjechał na Wybrzeże. W latach 1977–1980 był pracownikiem Stoczni Gdańskiej im. Lenina.
W latach 1978–1980 był zaangażowany w działalność Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) oraz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Drukował również pismo "Robotnik Wybrzeża" oraz kolportował niezależną prasę na terenie Stoczni Gdańskiej. W 1979 r. znalazł się wśród sygnatariuszy Karty Praw Robotniczych. W lutym 1980 został zwolniony z pracy w Stoczni Gdańskiej. Od 14 sierpnia 1980 r. był zatrudniony w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni – tam 15 sierpnia zorganizował strajk. Został przewodniczącym Komitetu Strajkowego, a także wiceprzewodniczącym – obok Bogdana Lisa – Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Kołodziej znalazł się także wśród sygnatariuszy Porozumień Sierpniowych.
REKLAMA
Powiązany Artykuł
A. Kołodziej: bez Kornela Morawieckiego nie mielibyśmy wolnej Polski
Od września 1980 r. Kołodziej był członkiem "Solidarności" oraz wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" w Gdańsku. W lipcu 1981 r. oskarżył Lecha Wałęsę o kontakty ze Służbą Bezpieczeństwa oraz odszedł z kierownictwa "Solidarności". Związał się ze środowiskiem Andrzeja Gwiazdy, z którym wydawał pismo „Poza układem”. W 1984 r. był współzałożycielem "Solidarności Walczącej" (Oddział Trójmiasto) oraz członkiem jej Komitetu Wykonawczego.
Po aresztowaniu Kornela Morawieckiego w 1987 r. Kołodziej pełnił funkcję przewodniczącego "Solidarności Walczącej". Sam też został aresztowany w styczniu 1988 r. oraz oskarżony o działalność terrorystyczną. W wyniku mediacji Episkopatu Polski w kwietniu, wraz z Kornelem Morawieckim, otrzymał zgodę na wyjazd do Włoch z zakazem powrotu do kraju. Jako oficjalny powód wyjazdu podano chorobę i konieczność leczenia za granicą.
Andrzej Kołodziej jest honorowym obywatelem Gdańska, Zagórza oraz Gdyni. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Solidarności Walczącej (2010) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2016). Został również uhonorowany tytułem Zasłużony Działacz Kultury (2001).
REKLAMA
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji
***
Audycja: "Historyczne wydarzenie tygodnia"
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: Andrzej Kołodziej, sygnatariusz Porozumień Sierpniowych, działacz "Solidarności" oraz Solidarności Walczącej.
Godzina emisji: 07.08
ipn.gov.pl/PAP/Polskie Radio 24
Polecane
REKLAMA