"Doszło do zawłaszczenia instytucji państwa przez partię". Jan Żaryn o okresie PRL
- Relacja między Moskwą a władzami PZPR rzutuje na brak suwerenności ówczesnej polskiej państwowości. W Polsce doszło do zawłaszczenia instytucji państwa przez partię, która nie wykonałaby tego zadania nie tylko bez zezwolenia, ale i bez wsparcia swojego rzeczywistego mocodawcy, czyli właśnie Moskwy - powiedział w Polskim Radiu 24 prof. Jan Żaryn, historyk i dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
2021-11-14, 08:38
Niektórzy historycy twierdzą, że PRL była państwem niepodległym, ale niesuwerennym. Czy można dokonać takiego rozróżnienia?
- Moim zdaniem nie można. Tylko ze względu na to, że zakres pojęciowy niepodległości i suwerenności jest do siebie zbliżony i długo by mówić o tym, gdzie należy szukać jakiejś różnicy podmiotowej. Natomiast trzeba sobie powiedzieć, że w tej definicji niesuwerenności PRL-u najistotniejszą kwestią jest usytuowanie partii komunistycznej: najpierw PPR-u, a potem PZPR-u. Otóż to niesuwerenność tej partii i brak niepodległości tej partii rzutuje na kondycję PRL-u jako instytucji państwowych - podkreślił Jan Żaryn.
Powiązany Artykuł
Prof. Antoni Dudek: Czerwiec '56 różni się od innych protestów w PRL. Obie strony miały broń
- Bo totalitaryzm PPR i PZPR polegał na tym, że w okresie stalinowskim, sukcesywnie - przede wszystkim za sprawą używanych narzędzi przemocy - doszło do zawłaszczenia instytucji państwa przez partię, która nie wykonałaby tego zadania nie tylko bez zezwolenia, ale i bez wsparcia swojego rzeczywistego mocodawcy, czyli Moskwy. I właśnie relacja między Moskwą a władzami PZPR rzutuje na brak suwerenności ówczesnej polskiej państwowości - dodał historyk.
Posłuchaj
Jak zaznaczył, "gdyby tej państwowości udało się uwolnić od PZPR-owskiej dominacji w jakimkolwiek fragmencie dziejów przed 1990 rokiem, to byśmy mogli zaczynać szukać jakiegoś relatywizmu".
REKLAMA
- Ale było wręcz odwrotnie: każda ekipa - czy była słabszą czy silniejszą z punktu widzenia totalitaryzmu - od końca lat 40. przez wszystkie dekady aż do lat 80., nie mogła i nie chciała się wyzwolić od zależności od Moskwy. Ta postawa komunistów miała bardzo radykalne konsekwencje. Wybrali oni nie polskość, lecz komunizm - podsumował gość PR24.
Więcej w nagraniu.
Audycja: "PRL - historia prawdziwa"
Prowadzący: Robert Tekieli
REKLAMA
Gość: Jan Żaryn (historyk, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego)
Data emisji: 14.11.2021
Godzina: 7.35
bartos
REKLAMA
REKLAMA