"Życie, które służyło Polsce". Maryna Miklaszewska o gen. Wandzie Gertz
2020-08-15, 15:59
Maryna Miklaszewska oraz Marta Merta w audycji "Polki" namawiały do świętowania 100-lecia Cudu nad Wisłą. Bohaterką audycji była generał Wanda Gertz, której niezwykłe życie stało się okazją do refleksji nad losem żołnierza, w tym wypadku kobiety, w dwudziestoleciu międzywojennym.
Wobec zakazu przyjmowania kobiet do Legionów Polskich, zgłosiła się do służby przebrana za mężczyznę pod nazwiskiem Kazimierz Żuchowicz. Przydzielona w lutym 1916 r. do kompanii uzupełniającej w Lublinie, a w marcu - do magazynu 1. pułku artylerii, od maja 1916 r. służyła jako kanonier w II baterii haubic 1. pułku artylerii I Brygady Legionów Polskich. Odkomenderowana we wrześniu 1916 r. do POW, zorganizowała w Warszawie Oddział Żeński POW.
Posłuchaj
Posłuchaj
Następnie pełniła funkcję zbrojmistrza żandarmerii POW, a od grudnia 1918 r. zastępcy zbrojmistrza K-dy Gł. Milicji Ludowej.
"Dowodziła Batalionem Wileńskim OLK"
W kwietniu 1919 r. wstąpiła ochotniczo do Wojska Polskiego. Przydzielona początkowo do Inspektoratu Werbunkowo-Zaciągowego Dywizji Litewsko-Białoruskiej, od września 1919 r. była zastępcą komendanta II Ochotniczej Legii Kobiet (OLK) przy Dowództwie Frontu Litewsko-Białoruskiego, a po przeorganizowaniu na Batalion Wileński OLK, w lipcu 1920 r. dowodziła tą jednostką w walkach o Wilno. Od sierpnia tego roku dowódca Batalionu Liniowego OLK (zorganizowanego z Batalionu Warszawskiego i kompanii Batalionu Wileńskiego) w obronie Warszawy. Od października 1920 r. ponownie dowodziła Batalionem Wileńskim OLK, a po jego rozwiązaniu (listopad 1921) - kompanią szkolną OLK w Wilnie.
Powiązany Artykuł
"Obroniliśmy cywilizację europejską". Piotr Gliński o znaczeniu Bitwy Warszawskiej
W marcu 1922 r. została przeniesiona do rezerwy, a jednocześnie odebrano jej - wobec braku podstaw prawnych w wypadku służby kobiet w WP - stopień porucznika rezerwy. Jedna z współorganizatorek pomocniczej wojskowej służby kobiet, od 1923 r. uczestniczyła w organizowaniu obozów przeszkolenia wojskowego kobiet i była współzałożycielką PWK. Instruktorka PWK i członkini Klubu Starszych Instruktorek. Jednocześnie od 1926 r. urzędniczka w Samodzielnym Referacie Personalnym (Biurze Personalnym) GISZ w Belwederze, a od 1935 r. kierowniczka sekretariatu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze. Opublikowała wspomnienia pt. "W pierwszym pułku artylerii".
Więcej w nagraniu.
* * *
Audycja: "Polki"
Prowadzą: Maryna Miklaszewska i Magdalena Merta
Data emisji: 15.08.2020
Godzina emisji: 08.06
PR24/www.1944.pl