Pałac Brühla był telekomunikacyjnym centrum Królestwa Polskiego

Jesienią 1882 roku sąsiadujący z Pałacem Saskim okazały budynek został siedzibą Zarządu Warszawskiego Telegrafu. W ciągu kolejnych trzech lat gmach przeszedł przebudowę pod okiem Karola Kozłowskiego, która dostosowała go do pełnienia nowej funkcji - siedziby Centralnego Biura Telegraficznego.

2023-02-21, 05:54

Pałac Brühla był telekomunikacyjnym centrum Królestwa Polskiego
Pałac Bruhla w drugiej połowie XIX wieku i oficerowie przy telegrafie. Foto: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa/ Austriackie Archiwum Cyfrowe/dp

Warszawa, jako najdalej na zachód wysunięte duże miasto imperium rosyjskiego, miała znaczenie strategiczne, dlatego skomunikowanie jej zarówno z innymi miastami kraju, jak i stolicami europejskimi było kluczowe z punktu widzenia Rosji. Chodziło przede wszystkim o kwestie wojskowe – prędkość transmisji rozkazów i aktualne informacje o sytuacji na froncie mogły przesądzić o zwycięstwie lub klęsce.

Już w latach 30. XIX w. powstało połączenie miasta z Sankt Petersburgiem za pomocą telegrafów optycznych. Informacje przekazywano za pośrednictwem systemu wież z semaforami. Wkrótce, na początku drugiej połowy XIX w., system został wyparty przez telegraf elektryczny.

Rozwój tego nowego środka komunikacji był ściśle związany z budową kolei na ziemiach polskich. W 1845 roku oddano do użytku pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, łączącej Warszawę z granicą zaboru austriackiego. Była to pierwsza w Królestwie Polskim i druga w imperium rosyjskim linia kolejowa. Magistrala połączyła miasto ze śląskim zagłębiem węglowym. Powstanie i prawidłowe funkcjonowanie infrastruktury kolejowej wymusiło też modernizację komunikacji – w 1852 roku otwarto do jej obsługi pierwszą linię telegrafu elektrycznego na ziemiach Królestwa Polskiego. Dwa lata później powstała linia telegrafu elektrycznego łącząca Warszawę z Sankt Petersburgiem.

Mimo polityki zaborców celowo hamującej rozwój komunikacji na ziemiach polskich, w 1913 roku na obszarze samego tylko zaboru rosyjskiego było ponad 600 tys. km linii telegraficznych.

REKLAMA

Pałac Brühla pozostawał siedzibą Biura Telegraficznego również w odrodzonej Polsce, aż do roku 1932. Wówczas to przeniesiono go do nowej siedziby na Nowogrodzkiej 45. Przeprowadzka była związana z przyznaniem gmachowi nowej funkcji - to tutaj miało odtąd znajdować się kierowane przez Józefa Becka Ministerstwo Spraw Zagranicznych. 

***

Polskie Radio we współpracy ze Spółką Celową Pałac Saski przygotowało multimedialną i interaktywną platformę wiedzy na temat utraconych skarbów Warszawy – Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej. Zobacz stronę odkryjpalacsaski.pl

Odkryjpalacsaski.pl bm

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej

Najnowsze