Bezpieczne drogi w miejscach oddalonych od dużych centrów. W 2021 r. rządowy fundusz wsparł samorządy
2022-01-01, 19:00
Stan krajowych dróg samorządowych nadal pozostawia wiele do życzenia. To główna barierą, która ogranicza czy wręcz hamuje wzrost bezpieczeństwa. Obniża także aktywność ekonomiczną i konkurencyjność regionów. Wsparciem dla samorządów terytorialnych w tym zakresie jest ustawa z października 2018 roku o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg, która stanowi plan działań odnośnie dróg będących w gestii samorządów.
Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg - dawna nazwa to Fundusz Dróg Samorządowych - ma przede wszystkim przyspieszyć powstanie nowoczesnej, bezpiecznej infrastruktury drogowej, zwłaszcza w miejscowościach oddalonych od dużych centrów gospodarczych.
Główne cele
Jak precyzuje Ministerstwo Infrastruktury, chodzi o drogi lokalne, stanowiące "ważny element prawidłowego funkcjonowania i rozwoju gospodarki' i poprawę poziomu życia obywateli".
- Rozwój lokalnej infrastruktury drogowej stanowi działanie komplementarne do inicjatyw podejmowanych na szczeblu krajowym w odniesieniu do budowy systemu autostrad i dróg ekspresowych, przyczyniając się do stworzenia spójnego i zintegrowanego systemu transportowego - argumentuje resort infrastruktury potrzebę rozwoju lokalnych połączeń drogowych.
Jak finansowany jest Fundusz?
- Źródła finansowania Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg to wpłaty pochodzące z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), dotacje z budżetu państwa - w tym z części budżetu, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej, Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe oraz z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i spółek, w których wszystkie akcje są własnością Skarbu Państwa.
Ponadto Fundusz może zostać zasilony środkami pochodzącymi z przekazania skarbowych papierów wartościowych, a także dobrowolnymi wpłatami na rzecz Funduszu np. przez spółki, w których udziały albo akcje posiada Skarb Państwa.
Na co przeznaczane jest wsparcie?
- dofinansowania budowy mostów lokalizowanych w ciągach dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych.
- dofinansowanie budowy, przebudowy i remontu dróg powiatowych i dróg gminnych
- finansowanie budowy, przebudowy i remontu dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych o znaczeniu obronnym.
- dofinansowanie budowy obwodnic lokalizowanych w ciągach dróg wojewódzkich.
- dofinansowanie budowy, przebudowy lub remontu dróg wojewódzkich, dróg powiatowych lub dróg gminnych, zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa.
Drogi gminne i powiatowe
W tym przypadku chodzi o dofinansowanie budowy, przebudowy i remontu dróg powiatowych i gminnych, których stan pozostawia wiele do życzenia. Wsparcie - precyzuje Ministerstwo Infrastruktury - przyznawane jest "na podstawie wniosków o dofinansowanie, składanych przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach naborów przeprowadzanych na terenie każdego województwa. Za przeprowadzenie naboru oraz późniejszą ocenę wniosków o dofinansowanie odpowiadają wojewodowie".
Wysokość dofinansowania ze środków RFRD na zadania jest uzależniona od dochodów danej jednostki samorządu terytorialnego, czyli im niższy dochód podatkowy jednostek samorządu terytorialnego, tym większa wartość dofinansowania, przy czym maksymalne dofinansowanie może wynieść aż do 80 proc. kosztów realizacji zadania, łącznie z drogami dojazdowymi do mostów.
Budowa mostów
W tym wypadku chodzi o zlikwidowanie, jak podaje rząd "nieciągłości sieci drogowej spowodowanej brakiem przepraw mostowych w jednostkach samorządu terytorialnego, i przez to poprawę wewnętrznej spójności komunikacji regionów Polski".
Trzeba dodać, że z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg finansowana jest również modernizacja i rozbudoa dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych o znaczeniu obronnym. Te zadania ze względu na ich znaczenie dla państwa, finansowane są ze środków Funduszu w pełnej wysokości.
Drogi dla miast i obwodnice
Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg rozszerzył katalog beneficjentów o prezydentów miast na prawach powiatu, będących siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Od 2021 roku prezydenci miast uzyskują dofinansowanie budowy, przebudowy lub remontu zarządzanych przez nich dróg wojewódzkich, dróg powiatowych i dróg gminnych.
W ramach Rządowego Funduszu - od 2021 roku można również uzyskać dofinansowanie budowy obwodnic, które są zlokalizowane w ciągach dróg wojewódzkich.
W tym ostatnim wypadku - dofinansowanie wynosi do 80 proc. wartości zadania, lecz nie więcej niż 100 mln zł.
Postulaty samorządowców
Ostatnio pojawiło się wiele postulatów samorządowców, aby można było finansować z programu również drogi do stref ekonomicznych czy ciągi pieszo-rowerowe przy istniejących już drogach.
- Planujemy poszerzyć zakres Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg i przy tej okazji zabezpieczyć dodatkowe środki finansowe - zapewnił niedawno samorządowców wiceminister infrastruktury Rafał Weber.
Łączna wartość środków RFRD przeznaczonych na dofinansowanie realizacji inwestycji w 2021 roku to 3 258 mln zł.
Na dofinansowanie zadań gminnych trafiło 1 463 mln zł, na zadania powiatowe przeznaczonych zostało 1 295 mln zł, wartość dofinansowania zadań na drogach obronnych to 500 mln zł.
Ministerstwo Infrastruktury, Polskie Radio24, akg