Jak parki narodowe i krajobrazowe korzystają z unijnych dotacji?
W ramach minionej unijnej perspektywy finansowej na lata 2007-2013, instytucje zajmujące się ochroną przyrody w Polsce otrzymały znaczące wsparcie.
2014-07-05, 10:17
Posłuchaj
Pieniądze przyznane w ramach programu LIFE+ pochodziły zarówno z Komisji Europejskiej, jak i z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dzięki nim wdrażane w życie są 63 projekty na kwotę 617 mln złotych. Około 400 mln przeznaczono na programy realizowane w rezerwatach, parkach narodowych i krajobrazowych.
Jakie przedsięwzięcia realizowano w ramach programu LIFE+?
- Od 2012 roku realizujemy na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd projekt ochrony siedliski nieleśnych, który skupia się przede wszystkim na ochronie muraw naskalnych – informuje Artur Wojtasik z Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Inne działania to zachowanie stanowiska warzuchy polskiej, endemicznego gatunku rośliny, która występuje tylko w dwóch, trzech miejscach w województwie śląskim na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. To stanowisko, na które nakierowane były prace, jest najważniejszym stanowiskiem w Polsce i na świecie, bo ten gatunek nigdzie indziej nie występuje.
Jakie środki na to przeznaczono?
- Z Komisji Europejskiej 50%, natomiast z NFOŚiGW 45%, 5% stanowiły środki własne. Całość projektu pochłonęła ok. 7,5 mln zł - mówi Wojtasik.
Jakie będą efekty tego przedsięwzięcia?
- Poprawa warunków dla gatunków ciepłolubnych roślin, poprzez prowadzenie wypasu oraz działania przygotowawcze, jak wycinka podrostów drzew i krzewów. Ważne jest propagowanie tego w terenie, czyli konsultacje społeczne - dodaje Wojtasik.
Wypas, czyli związek z rolnikami i hodowcami zwierząt?
Jak mówi Artur Wojtasik: - Prowadzimy wypas głównie przy użyciu owiec i niewielkiej liczby kóz. Realizują to głównie trzej podwykonawcy, staramy się jednak zaangażować w to lokalnych rolników, posiadających własne owce. Pierwszy rok był trudny, bo testowy, natomiast w tym roku wszystko idzie zgodnie z planem, jest ok. 8 - 10 hektarów powierzchni na wypas. Jest nadzieja, że efekt założony będzie osiągnięty.
Naprawa zniszczeń w w Biebrzańskim Parku Narodowym
- Projekt w Biebrzańskim Parku Narodowym dotyczył renaturyzacji sieci hydrograficznej w środkowej Dolinie Biebrzy – mówi Artur Wiatr z Biebrzańskiego Parku Narodowego. Chodzi o naprawę zniszczeń, dokonanych w połowie XIX wieku przez cara. Bagna Biebrzańskie zostały odwodnione, zmeliorowane przez sieć rowów melioracyjnych i kanałów, co zagroziło unikalnej florze i faunie. Wiadomo, że bagna to materiał organiczny, zależny od wody, więc poziom wód gruntowych i powierzchniowych jest bardzo istotny. Powstała infrastruktura na Kanale Woźnawiejskim, powstał duży jas, progi, aby przywrócić właściwy reżim wodny, a tym samym poprawić warunki dla bytowania unikalnej flory i fauny.
- Budżet projektu to 16 mln zł, z tego 50% to jest dofinansowanie z Komisji Europejskiej, a 45% z NFOŚiGW, reszta z budżetu Biebrzańskiego Parku Narodowego - mówi Wiatr.
- Miejscowi rolnicy nie są bezpośrednio włączeni do realizacji programu, ale pośrednio są beneficjentami. Część działań w projekcie, m.in. wykupy gruntów są kierowane do rolników, wykupowane są podmokłe łąki, żeby można było realizować projekt. Rolnicy więc korzystają finansowo z tych działań. Jest nadzieja na przywrócenie właściwych stosunków wodnych, a to może przyczynić się do poprawy produkcji rolnej - wyjaśnia Wiatr.
Biebrzański Park Narodowy realizuje w sumie 5 projektów z programu LIFE+. Jest w tej dziedzinie liderem w Polsce. W nowej perspektywie finansowej budżet zmodyfikowanego programu LIFE+ dla wszystkich krajów unijnych ma wynieść 3,4 mld euro. Szacuje się, że łączna wartość środków dla Polski może przekroczyć 137 mln euro.
Dariusz Kwiatkowski, ut