Wpływy z VAT rosną, ale to ciągle za mało. Jak jeszcze bardziej uszczelnić system?

Posłuchaj

O sposobach walki z wyłudzeniami VAT mówili w radiowej Jedynce Tomasz Strąk, dyrektor Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów i Jakub Bińkowski ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (Dominik Olędzki, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Jednolity Plik Kontrolny, Centralny Rejestr Faktur, czy podzielona płatność między przedsiębiorcami - to tylko niektóre z narzędzi, które mają zapewnić większe wpływy z tytułu podatku od towarów i usług w Polsce.

Dalszy rozwój JPK

Resort finansów zapowiada wprowadzanie kolejnych i dalszy rozwój już istniejących narzędzi uszczelniających podatek VAT, mówi profesor Tomasz Strąk, dyrektor Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów.

- Dalszy rozwój naszego podstawowego narzędzia analitycznego, bazującego na Jednolitym Pliku Kontrolnym. W 2017 roku tym obowiązkiem objęte są duże, średnie i małe przedsiębiorstwa. My jesteśmy w stanie precyzyjnie analizować transakcje pomiędzy tą grupą przedsiębiorstw, ewentualnie pomiędzy mikroprzedsiębiorstwami a przedsiębiorstwami z wymienionej grupy. Od 2018 roku obowiązkiem będą objęci wszyscy – przypomina ekspert.

Powstanie Centralny Rejestr Faktur

Obecnie procedowany jest też projekt rozszerzający obowiązek związany z Jednolitym Plikiem Kontrolnym o wyciągi bankowe.

Ma też powstać Centralny Rejestr Faktur.

- Drugi istotny dowód, który pozwala nam szybko identyfikować oszustwa podatkowe, obok faktur, to są wyciągi bankowe, czyli przepływy pieniężne. To, co dzisiaj mamy, to pierwszy etap Centralnego Rejestru Faktur. Tutaj warto odkłamać fakty dotyczące JPK. Pomysł JPK został wprowadzony w 2015 r. Zgodnie z tymi przepisami to miał być Jednolity Plik Kontrolny zbierany podczas kontroli, czyli do danego przedsiębiorstwa wchodzi kontrola i prosi o JPK, a zespół kontrolny zgrywa go na komputer i analizuje go, żeby szybciej dokonać kontroli. My natomiast wprowadziliśmy zasadę, że co miesiąc przedsiębiorcy przekazują nam ewidencję centralnie. Ta ewidencja obejmuje faktury VAT. Różnica między klasycznym rejestrem faktur VAT a tym, który my wprowadziliśmy, polega na tym, że my mamy fakturę VAT zbiorczą, czyli bez pozycji, ale w tym rejestrze mamy wszystkie faktury – wyjaśnia ekspert.

.

Mechanizm podzielonej płatności

Resort finansów zapowiada też wprowadzenie podzielonej płatności, czyli mechanizmu split payment, dodaje Jakub Bińkowski ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

 - Kiedy podejmowano pierwsze, jeszcze dosyć nieśmiałe kroki w zakresie uszczelniania podatku VAT, wprowadzano mechanizm odwrotnego obciążenia. Tylko problem polegał na tym, że mechanizm odwrotnego obciążenia był aplikowany na poszczególne kategorie towarów. On rzeczywiście ograniczył znacznie problem z wyłudzeniami, ale w ramach tych poszczególnych kategorii, np. stalowych prętów. Natomiast przestępcy, karuzele VAT-owskie przerzucały się na inne kategorie. W związku z czym takie rozwiązania, które są aplikowane precyzyjnie na poszczególne branże, w których w tej chwili diagnozujemy dany problem, nie przynoszą skutku, jeżeli chodzi o cały system – podkreśla rozmówca Naczelnej Redakcji Gospodarczej Polskiego Radia.

Wyłudzenie VAT będzie o wiele trudniejsze

Przedstawiciel resortu finansów zapewnia, że jeżeli mechanizmem podzielonej płatności zostaną objęci wszyscy podatnicy, wówczas zobaczymy wymierne efekty.

 - VAT krążył i nagle znikał z systemu. On jest osadzony na specjalnych rachunkach bankowych, czyli jeżeli byśmy mieli do czynienia z sytuacją, że wszyscy podatnicy są objęci systemem split payment, to praktycznie niezwykle trudno jest wyłudzić w takiej sytuacji podatek VAT. Tymi metodami, które dzisiaj są stosowane, jest to niemożliwe – zaznacza profesor Tomasz Strąk.

Konstrukcja podatku do zmiany? 

Jakub Bińkowski dodaje, że sama konstrukcja podatku VAT sprawia, że jest on podatny na wyłudzenia.

- Dlatego pojawiają się wątpliwości, czy sam system w tym kształcie, który istnieje aktualnie, będzie do utrzymania w perspektywie najbliższej przyszłości – mówi ekspert.

Eksperci są zgodni, że w uszczelnianiu systemu podatkowego pojedyncze mechanizmy nie wystarczą. Wymierne korzyści przyniesie tylko kompleksowe podejście do problemu.

Według prognoz, luka w VAT do 2020 r. ma ulec zmniejszeniu do poziomu 10,4 proc. wobec 24 proc. w badaniu z 2014 r.

Dominik Olędzki, Anna Wiśniewska