Widełki w ogłoszeniach o pracę podnoszą płace. Kiedy w Polsce?

• Coraz więcej państw, w tym kraje europejskie takie jak Austria czy Słowacja, a także niektóre stany w USA, wprowadza obowiązek jawnego podawania widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę, co jest zgodne z szerszym trendem na rzecz przejrzystości na rynku zatrudnienia
• Badania przeprowadzone w krajach, gdzie przepisy dotyczące jawności wynagrodzeń już obowiązują, wskazują na pozytywny wpływ tego rozwiązania na wysokość zarobków, prowadząc do wzrostu płac zarówno oferowanych, jak i faktycznie wypłacanych
• Polska, jako członek Unii Europejskiej, jest zobowiązana do wdrożenia Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń do czerwca 2026 roku, choć trwające prace legislacyjne nad rodzimymi przepisami mogą budzić wątpliwości co do ostatecznego kształtu obowiązków pracodawców

Transparentność wynagrodzeń na rynku pracy zyskuje na znaczeniu i może mieć wymierny wpływ na zawartość naszych portfeli. Na Słowacji, po wprowadzeniu stosownych regulacji, nowo zatrudnieni pracownicy w firmach, które wcześniej nie informowały o płacach, zanotowali wzrost wynagrodzeń o 3 procent w porównaniu do przedsiębiorstw od zawsze transparentnych w tym zakresie.

W amerykańskim stanie Kolorado, gdzie również wprowadzono obowiązek publikowania wysokości wynagrodzeń, odnotowano wzrost oferowanych pensji o 3,6 procent, a faktycznie wypłacanych – o 1,4 procent. Na zmianie skorzystali nie tylko nowi pracownicy, ale także osoby już zatrudnione, w tym pracownicy firm, które transparentnie podawały widełki od zawsze, mimo że te grupy nie były głównym celem regulacji.

Jawne widełki to wyższe płace. Dlaczego tak się dzieje?

Wprowadzenie jawności płac na etapie rekrutacji wzmacnia konkurencję między pracodawcami o kandydatów, co zdaniem autorów badania sprzyja wzrostowi wynagrodzeń na rynku pracy. Taki obowiązek funkcjonuje już w kilku krajach europejskich, między innymi w Austrii, na Słowacji, Litwie i Łotwie, a także w dziesięciu stanach w Stanach Zjednoczonych.

Jest to również istotny element Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń uchwalonej przez Unię Europejską, która nakłada na państwa członkowskie wymóg implementacji odpowiednich przepisów do czerwca 2026 roku. W Polsce obecnie procedowany jest poselski projekt ustawy, mający na celu wprowadzenie wymogu ujawniania proponowanego wynagrodzenia w ofertach pracy, aczkolwiek obecne sformułowania projektu mogą nie gwarantować rzeczywistej obligatoryjności publikowania widełek.

REKLAMA

Pracownicy, bazując swoje oczekiwania finansowe głównie na własnym, często niedoszacowanym doświadczeniu płacowym, mogą nie być świadomi stawek rynkowych oferowanych przez inne podmioty. Szczególnie dotyczy to osób o niższych zarobkach. Upublicznianie przedziałów wynagrodzenia w ogłoszeniach ma za zadanie poinformować potencjalnych pracowników o możliwościach uzyskania lepszego uposażenia, co może zachęcić ich do aktywnego poszukiwania pracy i aplikowania do firm oferujących bardziej atrakcyjne warunki finansowe.

Widełki a luki płacowa. Mogą pomóc, ale niekoniecznie

Dodatkowym, bardzo istotnym celem unijnej Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń jest poprawa stosowania zasady równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o równej wartości, w szczególności w kontekście redukcji luki płacowej między kobietami a mężczyznami. Zakłada się, że publikowanie widełek płacowych może przyczynić się do zmniejszenia tej luki.

Wynika to z obserwacji, że kobiety statystycznie rzadziej decydują się na rozpoczęcie negocjacji płacowych, rzadziej proszą o podwyżkę i cechują się mniejszą pewnością co do swojej wiedzy o poziomie wynagrodzeń w porównaniu do mężczyzn. Badania sugerują, że kiedy pracownicy mają dostęp do informacji o widełkach lub wiedzą, że płaca podlega negocjacjom, różnice w wynikach tych negocjacji między płciami stają się mniejsze.

Dotychczasowe wyniki badań dotyczących wpływu transparentności wynagrodzeń w ogłoszeniach na faktyczną lukę płacową ze względu na płeć nie są jednoznaczne. Przykład Słowacji pokazuje, że tamtejsza regulacja nie wpłynęła na różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn. Natomiast w Austrii większa przejrzystość wynagrodzeń przyczyniła się do zmniejszenia luki, choć zaobserwowano to głównie w przypadku niższych wynagrodzeń i jedynie w firmach, które były gotowe płacić więcej niż przewidywały to układy zbiorowe.

REKLAMA

Czytaj także: 

• 7266 zł brutto dzieli Polskę na pół. Takie są realne zarobki
• Połowa firm ma problem z rekrutacją. Główny powód oczywisty
• Wynagrodzenia rosną, zatrudnienie spada. GUS przedstawił nowe dane

Źródło: PIE/MT